Od czego zależy maksymalna dieta radnego

- Radni wybrani w ostatnich wyborach są niezadowoleni z uchwalonych przez radę gminy poprzedniej kadencji zasad przyznawania diet radnym. Czy te zasady są dla nich wiążące?

Tak.

Czytaj także: Kto ustala dietę radnego

Zgodnie z art. 25 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.), na zasadach ustalonych przez radę gminy, radnemu przysługują diety i zwrot kosztów podróży służbowych. Przy ustalaniu wysokości diet, rada bierze pod uwagę funkcje pełnione przez radnego (art. 25 ust. 8 u.s.g.). Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 listopada 2017 r. (sygn. II OSK 2794/16, LEX nr 2419414) do zasad, na jakich przysługuje radnemu dieta, należy określenie wysokości diety, przy tym przyjmuje się, że dieta nie jest wynagrodzeniem za pracę, a ma stanowić ekwiwalent utraconych korzyści, jakich radny nie uzyskuje w związku z wykonywaniem mandatu.

Do omawianych zasad należy także regulacja uzależniająca wysokość diety od zakresu obowiązków oraz ograniczenie wysokości diety z powodu nieuczestniczenia w pracach rady. Radny ma prawo do diety, o czym przesądza art. 25 ust. 4 u.s.g., ale co do zasad, na jakich przysługuje ta należność, wiążące są ustalenia przyjęte przez radę. Zasady te zachowują ważność także po upływie kadencji rady, która je uchwaliła. Jeżeli radni nowej kadencji nie są z nich zadowoleni, mogą wprowadzić zmiany.

Należy jednak pamiętać, że rada musi działać w granicach obowiązującego prawa. W art. 25 ust. 6 u.s.g. zastrzeżono, że maksymalna wysokość diet przysługujących radnemu nie może przekroczyć, w ciągu miesiąca, łącznie półtorakrotności kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (zgodnie z ustawą budżetową na 2018 rok kwota bazowa dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe to 1.789,42 zł, czyli półtorakrotność tej kwoty wynosi 2.684,13 zł). Kolejnym ograniczeniem jest uzależnienie maksymalnej diety dla radnego od liczby mieszkańców gminy. Zgodnie z art. 25 ust. 7 u.s.g. oraz rozporządzeniem Rady Ministrów z 26 lipca 2000 r. radnemu przysługują w ciągu miesiąca diety w wysokości do:

- 100 proc. maksymalnej wysokości diety (czyli w 2018 r. 2.684,13 zł) – w gminach powyżej 100 tys. mieszkańców,

- 75 proc. maksymalnej wysokości diety (2.684,13 zł x 75 proc. = 2.013,10 zł) – w gminach od 15 tys. do 100 tys. mieszkańców,

- 50 proc. maksymalnej wysokości diety (2.684,13 zł x 50 proc. = 1.342,07 zł) – w gminach poniżej 15 tys. mieszkańców.

Sposób ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych określono w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 31 lipca 2000 r. Z tytułu podróży służbowej radnym przysługują m.in. diety, będące ekwiwalentem pieniężnym na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży służbowej. Taka dobowa dieta, w pełnej wysokości, wynosi 1 proc. nieprzekraczalnej wysokości diety przysługującej radnemu z tytułu wykonywania przez niego mandatu.

—Anna Puszkarska, radca prawny