Emerytura: dawne zarobki potwierdzi ZUS lub notariusz

Zeznaniami świadków nie można wykazać wysokości wynagrodzenia lub dochodu, który ma stanowić podstawę wymiaru emerytury lub renty.

Aktualizacja: 22.05.2016 11:16 Publikacja: 22.05.2016 07:00

Emerytura: dawne zarobki potwierdzi ZUS lub notariusz

Foto: www.sxc.hu

Czy w przypadku braku dokumentacji płacowej wysokość wynagrodzenia, które stanowi podstawę wymiaru emerytury lub renty, można udowodnić zeznaniami świadków? – pyta czytelnik.

Nie. Wysokości wynagrodzenia lub dochodu, który ma stanowić podstawę wymiaru emerytury lub renty, a także kapitału początkowego nie można udowodnić zeznaniami świadków.

Pracodawcy obowiązani są do:

- współdziałania z pracownikiem w gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia,

- wydawania pracownikowi lub ZUS zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości.

Tak stanowi art. 125 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 748 ze zm.; dalej: ustawa emerytalna).

ZUS Rp-7 i legitymacja

Szczegółowo sposoby dokumentowania wynagrodzenia na potrzeby emerytalno-rentowe określa rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (DzU nr 10, poz. 49 ze zm.). Zgodnie z nim podstawowymi dokumentami potwierdzającymi wysokość wynagrodzenia są:

- zaświadczenie wystawione przez pracodawcę (prawnego następcę pracodawcy) na podstawie dokumentacji płacowej, na druku według wzoru określonego przez ZUS (druk ZUS Rp-7) lub

- legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca odpowiednie wpisy o osiąganych wynagrodzeniach.

Zaświadczenia zakładu pracy wydane przed 1 grudnia 1958 r. są środkiem dowodowym w postępowaniu o przyznanie świadczenia emerytalno-rentowego, choćby nie odpowiadały wszystkim podanym warunkom, jeżeli nie ma wątpliwości co do ich autentyczności.

Gdy zakład przed 1999 r. zatrudniał do 20 osób, ZUS może potwierdzić okresy podlegania ubezpieczeniu, okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne oraz wysokość podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie na podstawie własnej dokumentacji.

Podstawowym potwierdzeniem okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych wynagrodzeń jest zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (druk ZUS Rp-7). Jeżeli nie zachowała się dokumentacja płacowa, pracodawca lub jego następca prawny wystawia ZUS Rp-7 z dokumentacji zastępczej (akt osobowych pracownika). Będą to np. angaże, pisma o powołaniu, mianowaniu oraz inne pisma dotyczące umowy o pracę, które zawierają informację o wynagrodzeniu danej osoby. W zaświadczeniu należy podać, na podstawie jakiej dokumentacji wystawiono druk ZUS Rp-7.

Akta osobowe

Z dokumentacji zastępczej trzeba też skorzystać, gdy w zakładzie nie ma papierów płacowych i legitymacja ubezpieczeniowa dawnego pracownika nie zawiera wpisu o zarobkach. Chodzi o akta osobowe pracownika, a więc jego umowy o pracę, pisma o powołaniu, mianowaniu oraz inne określające wynagrodzenie. Ich okres przechowywania wynosi 50 lat od zakończenia pracy przez pracownika.

Wystawiając zaświadczenia o zarobkach z dokumentacji osobowej, zakład uwzględnia w nim tylko te składniki wynagrodzenia określonego w aktach osobowych, które przysługiwały bezwarunkowo w czasie trwania zatrudnienia jako stałe składniki w określonej wysokości. Będą to np. wynagrodzenie zasadnicze, stałe dodatki określone kwotowo itp. Inne składniki, np. premie, nagrody czy dodatki, można podać tylko jeżeli zachowana dokumentacja niewątpliwie wskazuje na ich faktyczną wypłatę w określonej wysokości, od której odprowadzono składkę na ubezpieczenie społeczne.

Przykład

Pan Kazimierz poprosił były zakład o wystawienie zaświadczenia o wynagrodzeniach z lat 1970–1979, ponieważ w tym czasie osiągał stosunkowo wysokie zarobki. Niestety, dokumentacja płacowa z tego okresu została zlikwidowana. Dlatego zakład wystawił mu zaświadczenie o wynagrodzeniu z akt osobowych. Uwzględnił w nim tylko pensję zasadniczą oraz stałe dodatki określone kwotowo. Nie zostały natomiast odnotowane premie i nagrody, gdyż akta osobowe pracownika nie zawierały informacji, czy odprowadzono od nich składkę społeczną.

Zgodnie ze wspólnym stanowiskiem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz ZUS dopuszcza się ustalanie przez zakład wynagrodzenia określonego w dokumentacji osobowej stawką godzinową. Warunek – w aktach osobowych pracownika zachowały się dane o ilości faktycznie przepracowanych godzin w danym okresie (dziennie, tygodniowo, miesięcznie).

Archiwa też pomogą

Jeśli nie ma następcy prawnego zakładu, archiwa państwowe i inne jednostki przechowujące wydają kopie dokumentacji płacowej (odpisy, wyciągi, wypisy, kserokopie, a także zaświadczenia). Osoba kierująca archiwum uwierzytelnia kopię dokumentów. Archiwa nie są jednak uprawnione do wydawania zaświadczeń na druku ZUS Rp-7.

Przy dokumentowaniu lat zatrudnienia i wynagrodzenia innym osobom niż własnym pracownikom archiwa i inni przechowawcy dokumentacji osobowo-płacowej zlikwidowanych zakładów mają prawo wydać na jej podstawie odpisy, wyciągi, kopie przechowywanych dokumentów, a także zaświadczenia uwierzytelnione i podpisane przez osoby kierujące archiwum.

Zaświadczenie wydane przez taką instytucję powinno uwzględniać żądania osoby ubiegającej się o dokument. Jednak do wydania tego pisma archiwum nie może używać druku o symbolu Rp-7, opracowanego przez ZUS i zastrzeżonego wyłącznie dla pracodawców.

Od rejenta

Odpis notarialny albo poświadczoną przez notariusza kserokopię dokumentu (także legitymacji ubezpieczeniowej) lub zeznań świadków (przy dokumentowaniu niektórych okresów zatrudnienia) ZUS traktuje jak oryginał. Na wniosek zainteresowanego dopuszcza to jako środek dowodowy w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe.

Komu wykażą składki

Są grupy osób, które nie będą miały żadnego problemu z udokumentowaniem okresów zatrudnienia oraz osiąganych zarobkach w okresie ubezpieczenia, ponieważ dane o opłacanych za nie składkach mają oddziały ZUS. Oddział lub inspektorat ZUS, właściwy ze względu na miejsce wykonywania pracy (siedzibę firmy), posiada dokumentację tych zakładów i instytucji, które przed 1999 r. rozliczały składki za zatrudnionych w deklaracjach imiennych.

ZUS potwierdza okresy opłacania składek oraz wysokość podstawy ich wymiaru z posiadanych przez organ akt, w tym deklaracji rozliczeniowych, protokołów z kontroli lub kopii decyzji o podleganiu lub niepodleganiu ubezpieczeniu oraz zapisów na koncie płatnika składek.

O potwierdzenie okresów ubezpieczenia oraz podstawy wymiaru składek należy wystąpić do tego oddziału lub inspektoratu ZUS, na terenie którego miał siedzibę zakład pracy (firma) lub mieszkała osoba prowadząca działalność, jeżeli odbywało się to w jej mieszkaniu.

Czy w przypadku braku dokumentacji płacowej wysokość wynagrodzenia, które stanowi podstawę wymiaru emerytury lub renty, można udowodnić zeznaniami świadków? – pyta czytelnik.

Nie. Wysokości wynagrodzenia lub dochodu, który ma stanowić podstawę wymiaru emerytury lub renty, a także kapitału początkowego nie można udowodnić zeznaniami świadków.

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona