Kreml krytykuje polską politykę wschodnią

– Sugerowanie, że Polska jest konkurentem Rosji na Białorusi jest bardzo pochlebną opinią i należy się z tego cieszyć. Uważam jednak, że ta sugestia jest nieprawdziwa. Nasze możliwości działania na Białorusi są nieporównywalne z możliwościami strony rosyjskiej – mówi „Rzeczpospolitej" Leszek Szerepka, ambasador RP w Mińsku w latach 2011–2015.

Prawda o polskiej polityce wschodniej jest nieco mniej ambitna od tej, którą przedstawia rosyjska propaganda. Prowadzony przez Studium Europy Wschodniej (UW) program im. Kalinowskiego to już nie jest program, dzięki któremu represjonowani białoruscy studenci mogli przez cały okres studiów w Polsce (licencjackich i magisterskich) dostawać stypendium w wysokości 1240 złotych. Od dwóch lat program organizuje jedynie roczne staże. Z kolei stacja Biełsat, która jest chyba jedynym namacalnym owocem polskiej polityki wschodniej, niemal co roku musi głośno walczyć o fundusze z MSZ.

Nie wszystkim to się udaje. – W tym roku nie dostaliśmy żadnego wsparcia od polskiego MSZ – mówi „Rzeczpospolitej" Natalia Radzina, szefowa portalu Karta97 (Charter97.org), najpopularniejszego opozycyjnego informacyjnego portalu na Białorusi. Redakcja jest ofiarą represji władz w Mińsku od 2011 r., portal został zakazany. Wtedy dziennikarzy Karty polski MSZ zaprosił do Warszawy.

O zmniejszeniu wsparcia finansowego ze strony MSZ mówi też Aleś Zarembiuk, szef Fundacji Białoruski Dom w Warszawie, zrzeszającej białoruskich imigrantów politycznych w Polsce. – W porównaniu z 2016 rokiem w roku 2018 dostaliśmy cztery razy mniej – mówi „Rzeczpospolitej" Zarembiuk.

A czy odczuwają opisywane przez rosyjską propagandę „polskie wsparcie" liderzy białoruskiej opozycji? – Osobiście tego wsparcia nie odczuwam w ogóle, nasza organizacja nie ma żadnego wsparcia z Polski. Mam wręcz wrażenie, że władze w Warszawie postawiły na zachowanie władzy Łukaszenki. To nie chodzi tylko o Polskę, lecz o całą Unię Europejską. Potraktowali Łukaszenkę jako gwaranta białoruskiej niepodległości. To błędna polityka – mówi „Rzeczpospolitej" Mikoła Statkiewicz, były więzień polityczny i jeden z najbardziej rozpoznawalnych białoruskich opozycjonistów. – Doszliśmy do tego, że niektóre opozycyjne organizacje przestały krytykować reżim Łukaszenki, posłuchały się swoich zachodnich partnerów – twierdzi.

Polska była pierwszym krajem UE, który odmroził swoje relacje z Białorusią. Przed tym Bruksela zniosła na początku 2016 roku nałożone na władze w Mińsku sankcje. – Nawet Amerykanie starają się podtrzymywać polityczne kontakty z Mińskiem. Wydaje się to wynikać z obaw, że Białorusi grozi realny anszlus przez Rosję – mówi Szerepka.