„Odporne państwo: Analiza polskiego systemu zarządzania kryzysowego 2021" – to nazwa nowego raportu Instytutu Obywatelskiego (od jesieni ubiegłego roku jego pracami kieruje Jarosław Makowski), który zostanie wkrótce przedstawiony opinii publicznej.
– To publikacja z kategorii „trzymania ręki na pulsie". Budowanie odporności państwa to nie tylko sprawne zarządzanie, to nie tylko bazowanie na ekspertach i profesjonalistach, to nie tylko dobre współdziałanie władz samorządowych z centralnymi, ale też wyciąganie lekcji z sytuacji kryzysowych – mówi nam Makowski. I jak dodaje, jedną z tych lekcji jest to, że system scentralizowanej reakcji jest niewydolny. – Samorządy niejako wbrew państwu lepiej sobie radzą – podkreśla. Think tank w swojej publikacji stawia na budowanie odporności na kolejne kryzysy w przyszłości, opierając się na bezpieczeństwie budowanym między innym przez samoorganizację społeczeństwa obywatelskiego.
– Ludzie muszą ufać sami sobie, muszą ufać też instytucjom, aby taką odporność wykształcić – dodaje Makowski. W raporcie zawarto także konkretne postulaty o charakterze ustrojowym. Kluczowe dotyczą znacznego zwiększenia roli samorządów. „Należy wzmocnić dotychczas niewielką, a dodatkowo osłabioną specustawą i praktykami rządu rolę samorządów wojewódzkich. Właściwym krokiem byłoby przekazanie im antykryzysowych kompetencji wojewodów razem z komórkami urzędów wojewódzkich i inspekcją sanitarną. Rolę wojewodów do czasu całościowej reformy decentralizacyjnej należy ograniczyć do funkcji kontrolnych i koordynacyjnych pomiędzy samorządem a rządem" – czytamy w dokumencie, którego treść poznała „Rzeczpospolita".
Instytut Obywatelski postuluje zmiany na bardzo wielu płaszczyznach, nie tylko w kierunku „usamorządowienia" reakcji kryzysowych państwa. Zawarto tam m.in. pomysł przekształcenia prezydenckiego BBN w obecnej formie, przekazania jego zasobów Rządowemu Centrum Bezpieczeństwa (RCB). Powstałe w ten sposób Centrum Bezpieczeństwa Narodowego miałoby skupić całość planowania i zarządzania kryzysowego. Jest też pomysł powołania nowej Agencji Ochrony Cyberprzestrzeni i Infrastruktury Krytycznej.
– Chodzi o uporządkowanie sytuacji. Zadanie ochrony infrastruktury krytycznej to teraz domena RCB, które nie jest organem administracji państwowej. Z drugiej strony każda infrastruktura krytyczna jest teraz związana z cyberprzestrzenią. To pomysł wzorowany na rozwiązaniach z USA – mówi nam Antoni Podolski, autor raportu. Think tank Platformy Obywatelskiej, jak i partia szykują się do restartu sezonu politycznego po wygaszeniu III fali pandemii. Platforma przygotowuje między innymi nową deklarację ideową, która ma być opublikowana i przedstawiona w połowie roku.