Prof. Piotr Kruszyński o reformie wymiaru sprawiedliwości

Czy polskiemu sądownictwu rzeczywiście potrzebna jest reforma?

Piotr Kruszyński: Tak. Największą jego chorobą jest przewlekłość postępowań sądowych. Ciągną się latami. Zmiany są więc konieczne. Reformy wymaga przede wszystkim postępowanie karne.

Należy też znacznie uprościć postępowanie przygotowawcze. Dużo dobrego przynosi nagrywanie rozpraw. Dzięki niemu sędziowie pilnują porządku na sali, a strony czy pełnomocnicy hamują nieprofesjonalne zachowania.

Czy ustawy, które do tej pory uchwalił Sejm, a więc nowela ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, nowela prawa o ustroju sądów powszechnych i nowa ustawa o Sądzie Najwyższym, mniej lub bardziej mają szansę przyspieszyć orzekanie?

Nie mają. Sądy czekają bowiem na prawdziwą reformę. W sprawach karnych potrzebna jest reforma prowadzona od dołu, a nie od góry.

Prawo i Sprawiedliwość zapewnia, że ma pomysł na to, jak przyspieszyć orzekanie.

Podobają mi się pomysły ministra Zbigniewa Ziobry. Bardzo pozytywnie oceniam pomysł utworzenia sądów pokoju w sprawach karnych. Od lat słyszę, że nie we wszystkich sprawach muszą orzekać sędziowie i nic się nie dzieje. Jeśli więc obecnemu ministrowi uda się wprowadzić w życie ten pomysł, to sędziowie mogą naprawdę odetchnąć.

Jak pan ocenia reformę Krajowej Rady Sądownictwa? Czy KRS wymagała aż takiej rewolucji?

Trudno mi powiedzieć. Jedno jest pewne. Politycy będą mieć większy wpływ na wyłonienie sędziów – członków nowej Rady. Gdyby to byli politycy z jednej opcji, nie byłoby to dobre rozwiązanie. Naprawił je prezydent, wnosząc poprawkę do ustawy. Teraz już nie zwykła większość, ale 3/5 głosów będzie potrzebne, by dany sędzia dostał się do KRS. Nowa Rada ma szansę być bardziej reprezentatywna. Być może dzięki temu na urząd sędziego trafi więcej adwokatów. Do tej pory bowiem, a nie prowadziłem żadnych takich badań, z obiegowych opinii wynikało, że Rada częściej popierała sędziów, asystentów czy referendarzy w konkursie na urząd niż przedstawicieli innych zawodów prawniczych.

Podoba się panu budząca tak ogromne emocje nowa ustawa o Sądzie Najwyższym?

Nie wiem, czy usprawiedliwiona jest tak totalna krytyka. Moim zdaniem nie idzie ona tak daleko, by być bardzo niebezpieczną.