W czasie epidemii chorzy trafiają do szpitala albo na kwarantannę znienacka. Czy mogą wezwać notariusza do szpitala czy domu, by sporządził testament?
Kancelarie notarialne w Polsce są otwarte, a czynności notarialne dokonywane przy zastosowaniu wszystkich możliwych i zalecanych środków bezpieczeństwa. Zgodnie z prawem, czynności notarialnych, w tym testamentów, notariusz dokonuje w kancelarii notarialnej, a jedynie w szczególnych przypadkach poza nią. Do takich przypadków należy choroba bądź podeszły wiek. Zawsze jednak o możliwości dokonania czynności poza kancelarią decyduje notariusz, który musi wziąć pod uwagę bezpieczeństwo klienta, swoich pracowników oraz swoje, a także zalecenia i obostrzenia wprowadzone przez głównego inspektora sanitarnego, a także przez Ministerstwo Zdrowia, w tym obostrzenia związane z okresem kwarantanny lub izolacji danej osoby. Notariusze bezpieczeństwo klientów i swoich pracowników stawiają na pierwszym miejscu.
Co ma robić osoba zagrożona chorobą, jeśli nie może doczekać się notariusza?
Jeśli nie ma możliwości sporządzenia testamentu notarialnego, można sporządzić własnoręczny. Należy jednak pamiętać, że taki testament musi być w całości napisany przez testatora i przez niego podpisany. Nie może być to wydruk z komputera. Nie trzeba też na takim własnoręcznym testamencie umieszczać podpisów żadnych świadków. Dobrze natomiast, aby określał datę jego sporządzenia.
Osoba pisząca testament może mieć życzenia, np. jakoś uposażyć poza dziećmi wnuczka. Czy to moment na pisanie takich rzeczy?
Tylko w testamencie notarialnym możemy zawrzeć tzw. zapis windykacyjny, czyli zapis, mocą którego konkretna osoba nabędzie z chwilą naszej śmierci konkretną rzecz. W każdym testamencie, także własnoręcznym, można dokonywać zaś zapisów zwykłych, czyli zobowiązywać spadkobierców do spełnienia określonych świadczeń na rzecz oznaczonych osób lub nakładać na nich obowiązek danego działania przez tzw. polecenie. Jednak ze względu na różnice w tych instytucjach prawnych, a w szczególności w konsekwencjach, które powodują dla naszych spadkobierców, zachęcam do uzyskania szczegółowej informacji u notariusza, np. w trakcie rozmowy telefonicznej.
Tu pojawia się przewaga testamentu notarialnego?
Tak, bo przy jego sporządzaniu uzyskujemy pełną informację o skutkach prawnych naszych zapisów. Notariusz zadba także, by testament był zgodny z prawem i odpowiadał naszej woli. W sytuacji nagłej, w której nie możemy udać się do notariusza, spiszmy więc testament własnoręczny. Zawsze, w terminie późniejszym, możemy dokonać jego zmiany bądź spisać nowy, korzystając z profesjonalnej pomocy notariusza.
Kiedy notariusz nie może przyjechać do chorego czy osoby na kwarantannie, są jeszcze telefony. Czy tą drogą notariusz może doradzić jak napisać testament?
Wszelkie informacje dotyczące testamentów i dziedziczenia każdy z nas może uzyskać w każdej kancelarii notarialnej, także telefonicznie.
Jest jeszcze testament ustny. Jak nazwa wskazuje, testator musi móc mówić, jak go sporządzić, i przed kim złożyć oświadczenie?
Przepisy pozwalają na sporządzenie takiego testamentu w razie obawy rychłej śmierci spadkodawcy. W takim przypadku spadkodawca może oświadczyć swoją ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności trzech świadków. Świadkiem przy sporządzaniu testamentu nie może być jednak osoba, dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść. Treść takiego testamentu ustnego jest następnie spisywana przed upływem roku i podpisywana przez spadkodawcę oraz świadków. Treść takiego testamentu może być także stwierdzona przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem.
Czy ma znaczenie kto przechowuje testament?
Testament zaczyna działać z chwilą otwarcia spadku, czyli z chwilą śmierci testatora. Aby osoba w nim powołana mogła uzyskać korzyści z niego płynące, musi wykazać się przed sądem bądź notariuszem posiadaniem bądź jego oryginału, tzn. testamentu własnoręcznego, bądź jego wypisu (testamentu notarialnego).
