Wypłata wyrównań w wysokości prawie jednej trzeciej ekwiwalentu za niewykorzystany przed przejściem na emeryturę urlop wypoczynkowy to skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 30 października 2018 r. (sygn. K 7/15).
W tym orzeczeniu sędziowie TK stwierdzili, że ekwiwalenty były obliczane nieprawidłowo. Do ustalenia tego świadczenia za jeden dzień niewykorzystanego urlopu stosowano przelicznik 1/30 uposażenia funkcjonariusza. Tymczasem w innych służbach stosowano przelicznik 1/21 lub 1/22, odpowiadający liczbie dni urlopu, jakie przysługiwały funkcjonariuszom w miesiącu.
Po publikacji wyroku w Dzienniku Ustaw z 6 listopada (poz. 2012) byli policjanci mieli 30 dni na złożenie wniosku o wznowienie postępowania w sprawie naliczenia ekwiwalentu i wyrównanie go. Termin na składanie wniosków mija 6 grudnia.
– Jest to termin zawity – tłumaczy Kacper Matlak, partner w kancelarii Matlak&Matlak, wspierającej NSZZ Policjantów. – Lepiej więc złożyć wniosek najpóźniej 6 grudnia, nawet gdy ktoś ma wątpliwości. Po tej dacie spóźnienie może być uzasadnione wyłącznie wyjątkowymi okolicznościami, takimi jak pobyt w szpitalu.
NSZZ Policjantów publikuje na swojej stronie internetowej (http://nszzp.pl) wzór wniosku o wypłatę ekwiwalentu. W praktyce wystarczy jednak dobrze zaadresowane pismo (do komendanta, który wypłacał to świadczenie), z żądaniem wyrównania ekwiwalentu w związku z wyrokiem TK.
Czytaj także: Tysiące byłych policjantów mają prawo do wyrównania
– Okazało się, że przy wypłacie ekwiwalentu komendanci rzadko wydawali decyzje administracyjne, które można teraz wznowić w myśl art. 145 a kodeksu postępowania administracyjnego – dodaje mec. Matlak. – Wypłata tych świadczeń następowała w drodze czynności materialno-prawnych. Skoro nie było decyzji administracyjnej, nie ma teraz podstaw do wznowienia postępowania administracyjnego.
Policjanci, którzy znaleźli się w takiej sytuacji, po złożeniu wniosku o wyrównanie ekwiwalentu dostali już odpowiedź, która mogła ich zmylić. W jednym z takich pism komendant z południa Polski odmówił wznowienia postępowania. Dopiero na trzeciej stronie uzasadnienia można doczytać, że odmowa nastąpiła ze względu na to, że przy wypłacie zaniżonego ekwiwalentu nie została wydana decyzja administracyjna. Nie można więc wznowić postępowania w myśl art. 145 a k.p.a. Dopiero w przedostatnim zdaniu pisma komendant napisał, że skoro skarga byłego policjanta zawierała wniosek o ponowne naliczenie i wypłatę wyrównania otrzymanego ekwiwalentu, to przekazuje go do komórki właściwej do dalszego procedowania. Oznacza to, że wyrównanie znowu nastąpi w drodze czynności materialnoprawnej, bez wydawania decyzji administracyjnej w tej sprawie.
– Wypłata ekwiwalentu jako czynność materialnoprawna budzi moje wątpliwości, bo powinny być w takich sprawach wydawane decyzje administracyjne, które można np. zaskarżyć do sądu – dodaje mec. Matlak. – Ma to tym większe znaczenie, że nie wiadomo jeszcze, jaki współczynnik do obliczenia wyrównania zastosują komendanci. Do wyboru jest korzystniejszy dla byłych policjantów wskaźnik 1/21 i mniej korzystny 1/22.
Komendanci z wypłatą wyrównań czekają na wytyczne Komendy Głównej Policji, a pytań bez odpowiedzi jest coraz więcej. Podstawowe dotyczy tego, czy prawo do żądania wyrównania mają wdowy po byłych policjantach. Wszystko wskazuje, że tak. Najważniejsze w tym przypadku jest złożenie wniosku w terminie. Złożony po 6 grudnia wniosek o wznowienie postępowania nie zostanie już rozpatrzony.
Inne pytania byłych policjantów dotyczą prawa do odsetek. Prawnicy stoją na stanowisku, że należą się one od daty, kiedy zostało wypłacone zaniżone świadczenie. Może się więc okazać, że odsetki będą istotnym dodatkiem do wyrównania. Wniosek o jego wypłatę powinien jednak zawierać także żądanie naliczenia i wypłaty odsetek.
Problemem jest też, że zgodnie z art. 146 kodeksu postępowania administracyjnego można żądać wyrównania ekwiwalentów wypłaconych maksymalnie pięć lat wstecz. Zdaniem NSZZ Policjantów ten przepis nie ogranicza komendantom możliwości przeliczenia i wyrównania ekwiwalentów wypłaconych wcześniej. Nie wiadomo jednak, jakie jest stanowisko KGP w tej sprawie. ©?
