Stopa jest mechanizmem niezwykle precyzyjnym. Na tej małej powierzchni znajduje się jedna czwarta wszystkich kości człowieka. Wady w budowie stóp mogą powodować dolegliwości, których w pierwszej chwili w ogóle ze stopami nie wiążemy: bóle kręgosłupa, głowy, kolan, a nawet stawu skroniowo-żuchwowego. Kształt stóp ma znaczenie, ponieważ wpływa na postawę ciała i może oznaczać większe predyspozycje do rozwoju niektórych wad. Jeśli zdajemy sobie z tego sprawę, łatwiej możemy zapobiec rozwijaniu się nieprawidłowości, które będą negatywnie wpływać na wyższe partie narządu ruchu, np. na kręgosłup.

Stopa egipska

Uznawana jest za stopę idealną ze względu na charakterystyczny smukły wygląd. Ma najdłuższy pierwszy palec (paluch). Długość reszty palców jest proporcjonalnie mniejsza. Występuje u około 50 – 70 proc. populacji europejskiej. W przypadku stopy egipskiej najbardziej obciążone jest śródstopie i paluch.

– Uważa się, że stopa egipska jest czynnikiem predysponującym do występowania palucha koślawego, zwanego również popularnie haluksem. Dochodzi wówczas do zaburzenia biomechaniki chodu, w wyniku czego mogą pojawiać się dalsze schorzenia takie jak: powstawanie palców młotkowatych, bolesnych modzeli na podeszwowej części stopy, niestabilności stawu skokowego lub przykurczu ścięgna Achillesa  – wyjaśnia dr n. med. Joanna Stodolna-Tukendorf z FootMedica Kliniki Zdrowej Stopy.

Stopa grecka

W starożytnej Grecji uważana była za oznakę inteligencji i arystokratycznego pochodzenia. Charakteryzuje się najdłuższym drugim palcem, natomiast palec III, IV i V proporcjonalnie maleją. Stopa grecka występuje dość rzadko, bo u 20 proc. populacji.

 – Z tego względu, że drugi palec jest najdalej wysunięty, najczęściej ulega urazom – często powstają odciski, nagniotki oraz zniekształcenia, np. palce młotkowate. Deformacja ta polega na przykurczu zgięciowym w stawie międzypaliczkowym bliższym oraz braku możliwości jego całkowitego wyprostowania. W wyniku zaawansowanych zmian może pojawić się metatarsalgia, czyli ból pod głową kości śródstopia palca objętego deformacją. Poza tym stopa grecka stanowi predyspozycje do powstania palucha koślawego – tłumaczy ekspertka. Osoby, które mają taką stopę, powinny pamiętać o odpowiednim doborze obuwia, którego długość wyznacza właśnie długi drugi palec.

Stopa rzymska

–  Występuje najrzadziej, bo u 10 proc. populacji, a szkoda, bowiem nie stwierdza się schorzeń typowych dla tego rodzaju stopy. Tutaj palec I, II i III są niemal takiej samej długości, natomiast palce IV i V są znacznie krótsze. Dzięki swojej budowie lepiej znosi duże obciążenia i długotrwały bezruch. Rozkład ciężaru w stopie rzymskiej jest najbardziej korzystny – wyjaśnia fizjoterapeutka

Kiedy badać stopy?

Nie tylko bóle stóp, ale też kolan, bioder, kręgosłupa, a nawet głowy są wskazaniem do wizyty  w gabinecie fizjoterapeuty lub ortopodologa.

Podczas badania specjalista sprawdzi, które mięśnie są przykurczone, a które zbyt osłabione. Sprawdzi także sposób przetaczania stopy przez pacjenta podczas chodu, a także przeanalizuje rozkład sił nacisku poszczególnych części stóp na podłoże podczas stania i w trakcie chodu.

Jak wygląda badanie

Badanie stóp trwa ok. 45 minut i rozpoczyna je wywiad. Specjalista pyta o tryb życia, urazy, obecne dolegliwości. Bez względu na wiek czy zgłaszany problem, pacjent powinien przejść badanie statyczne i dynamiczne na macie tensometrycznej, podoskopie oraz plantografie. Badanie na podoskopie umożliwia oglądanie stóp od strony podeszwy w pozycji stojącej i wykonanie testów dynamicznych. Wykonanie plantografu – odbitki stóp na papierze, pozwala ocenić strefy największego nacisku. Następnie badana jest ruchomość poszczególnych stawów stóp i całych kończyn dolnych, a także wydolność i przykurcze mięśniowe. Na podstawie czteroetapowego badania możemy uzyskać pełną diagnozę.

Na podstawie uzyskanych wyników specjalista dobiera odpowiedni zestaw ćwiczeń. Zazwyczaj mają one na celu wzmocnienie lub rozluźnienie, przywrócenie prawidłowej długości i elastyczności mięśni stóp i nóg oraz redukcję wady.

W przypadku istniejących wad stóp specjalista może zalecić fizjoterapię, kinesiotaping, a także wykonanie indywidualnych wkładek ortopedycznych.