Terg – sygn. akt VII AGa 1088/18
Pierwszy z wyroków dotyczy decyzji z października 2014 r. wydanej w postępowaniu przeciwko spółce Terg, która jest właścicielem sklepu internetowego electro.pl. UOKiK zakwestionował reklamę informującą o darmowej dostawie towaru. Promocja miała obowiązywać jedynie przez ograniczony, krótki czas, np. 48 godzin. W związku z tym, konsument mógł odnieść wrażenie, że taka korzystna oferta może się nie powtórzyć i musi natychmiast podjąć decyzję o zakupie produktów. Tymczasem, nie była to wyjątkowa okazja, dlatego że po zakończeniu jednej promocji natychmiast rozpoczynała się kolejna. W sumie darmowa dostawa obowiązywała przez ponad miesiąc. Zdaniem UOKiK, electro.pl powinno rzetelnie informować klientów o rzeczywistym czasie trwania promocji, wówczas mieliby więcej czasu na podjęcie decyzji o zakupie. UOKiK nałożył na spółkę karę finansową w wysokości 349 088 zł. Po oddaleniu odwołania przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w maju 2017 r., przedsiębiorca wniósł apelację. W maju 2018 r Sąd Apelacyjny wydał wyrok, w którym utrzymał decyzję UOKiK. W ustnych motywach rozstrzygnięcia sąd wyjaśnił, że koszty dostawy mają istotne znaczenie przy podejmowaniu decyzji o kupnie konkretnego produktu. Ponadto sąd stwierdził, że urząd prawidłowo określił wysokość nałożonej kary.
Polmlek Grudziądz – sygn. akt VII AGa 962/18
Kolejny z wyroków zapadł w sprawie, której przedmiotem były apelacje obu stron postępowania od wyroku Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z października 2016 r. Wyrok dotyczył decyzji z grudnia 2014 r., w której UOKiK stwierdził, że masło produkowane przez Polmlek Grudziądz (dawniej Masmal Dairy) było zafałszowane tłuszczem roślinnym, a producent wprowadzał klientów w błąd. Postępowanie UOKiK zostało wszczęte w październiku 2013 roku po informacjach z inspektoratów Inspekcji Handlowej. Pracownicy IH pobrali próbki masła produkowanego przez Masmal Dairy bezpośrednio z wybranych w całej Polsce sklepów. Wyniki badań wykazały, że np. „Masło ekstra" zawierało 61,8 proc. tłuszczu roślinnego, „Masło ekstra 100% oryginalne" – 14 proc. tłuszczu roślinnego, „Masło ekstra Amir" – 11,73 proc. Zgodnie z prawem, taki produkt nie może nazywać się masłem. Tymczasem, etykiety maseł Masmal Dairy błędnie informowały konsumentów o tym, że kupują masło. Za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów na Masmal Dairy została nałożona kara 1 471 250 zł. Prezes UOKiK nakazał zaprzestania wprowadzania klientów w błąd. SOKiK podzielił ustalenia i ocenę urzędu, jednak obniżył karę do 1 103 437,5 zł. W uzasadnieniu wyroku sąd wskazał, że po wydaniu przez UOKiK decyzji, spółka zaprzestała stosowania zakwestionowanej praktyki. W maju 2018 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację przedsiębiorcy i jednocześnie uwzględnił apelację urzędu. Sąd zmienił wyrok SOKiK i przywrócił karę finansową do wysokości wyznaczonej przez UOKiK. W ustnych motywach rozstrzygnięcia SA stwierdził, że zaniechanie praktyki ani zmiany organizacyjne, do których doszło już po wydaniu decyzji, nie mają wpływu na wysokość kary.
PTS – sygn. akt XVII AmA 36/15
Trzeci z opisywanych wyroków dotyczy decyzji z grudnia 2014 r. wydanej wobec Polskiej Telefonii Stacjonarnej. Na działania spółki wpłynęło do urzędu ponad 700 skarg. Postępowanie UOKiK potwierdziło, że podczas rozmów, przedstawiciele PTS dawali do zrozumienia, że reprezentują dotychczasowego operatora i proponowali obniżkę abonamentu. Spółka PTS zawierała umowy z konsumentami za pośrednictwem kurierów dostarczających odpowiednie dokumenty (umowa, regulamin, cennik, wzór odstąpienia od umowy, regulamin promocji) do mieszkań klientów. Urząd ustalił, że kurierzy PTS po podpisaniu umowy przez konsumentów zabierali całość bądź część dokumentów ze sobą. Kopie były odsyłane klientom już po upływie terminu 14 dni na odstąpienie od umowy. W opinii UOKiK praktyka spółki utrudniała klientom PTS skorzystanie z prawa do odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorcy. Ponadto urząd ustalił m.in., że regulamin, który stanowił załącznik do umowy, był sporządzony zbyt małą czcionką, a układ dokumentu utrudniały konsumentom zapoznanie się z jego treścią. Prezes UOKiK nakazał spółce PTS zaniechanie stosowania zakwestionowanych praktyk i nałożył karę w wysokości 354 679 zł. W czerwcu 2018 r. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał wyrok, w którym oddalił odwołanie przedsiębiorcy. W ustnych motywach rozstrzygnięcia sąd wskazał, że zarzuty zawarte w decyzji wobec PTS zostały potwierdzone przez świadków. Spółka w pełni odpowiada za działania swoich pełnomocników. Mimo że przedsiębiorca wiedział o nieprawidłowościach z licznych skarg konsumentów, nie podjął żadnych działań naprawczych. Kara nałożona w decyzji jest adekwatna do naruszeń spółki.
T-Mobile – sygn. akt XVII AmA 39/16
Ostatni z opisywanych wyroków dotyczy decyzji z grudnia 2015 r., w której UOKiK ustalił, że T-Mobile Polska naruszyła zbiorowe interesy konsumentów. Operator informował swoich klientów o jednostronnej zmianie warunków umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych polegającej na podwyższeniu opłaty abonamentowej. Zdaniem urzędu przedsiębiorca nie był uprawniony do takich zmian w umowach na czas oznaczony oraz nieoznaczony. Treść umów na czas nieoznaczony nie dawała podstawy do takiej zmiany, ponieważ nie zawierała stosownej klauzuli modyfikacyjnej. Natomiast konsument, zawierając umowę na czas oznaczony, ma prawo do realizacji umowy na niezmienionych warunkach do końca jej trwania. Umowy takie nie powinny więc co do zasady podlegać zmianom w zakresie elementów istotnych (np. ceny). Jednostronna zmiana przez spółkę warunków umów zawartych z konsumentami naruszała dobre obyczaje, gdyż uzależniona była wyłącznie od woli przedsiębiorcy. Prezes UOKiK nałożył na operatora karę finansową w wysokości ponad 4,5 mln zł oraz nakazał każdemu konsumentowi, który dostał informację o jednostronnej zmianie wysokości abonamentu, wypłacić rekompensatę w wysokości 65 zł. W maju 2018 r. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał odwołanie spółki i uchylił w całości decyzję urzędu. W uzasadnieniu sąd stwierdził, że wprowadzanie przez spółkę jednostronnych zmian warunków umów było dopuszczalne. Zdaniem sądu UOKiK nie wykazał dostatecznie, aby działania T-Mobile godziły w zbiorowe interesy konsumentów lub naruszały dobre obyczaje.
Baza wyroków
Od listopada 2015 r. na stronie UOKIK działa baza wyroków sądowych. Zamieszczane są w niej informacje dotyczące wszystkich rozstrzygnięć w sprawach decyzji z zakresu praktyk ograniczających konkurencję, kontroli koncentracji, naruszenia zbiorowych interesów konsumentów oraz w sprawach o uznanie klauzul za niedozwolone (w których powodem był prezes UOKiK). Baza dostępna jest w zakładce „Wyroki" na stronie internetowej UOKiK: http://decyzje.uokik.gov.pl/bp/wyroki.nsf. Szczegóły dotyczące zasad zamieszczania wyroków znajdują się w dokumencie: Zasady informowania o sprawowaniu sądowej kontroli nad decyzjami prezesa UOKiK.
