Biura będą lepiej trzymać wartość w długim okresie

Jakie perspektywy ma rynek biurowy, biorąc pod uwagę wymuszony home office – do dziś wiele firm pracuje przynajmniej częściowo zdalnie i zastanawia się nad strategią...

Dziś trudno jednoznacznie powiedzieć, jaki będzie wpływ pandemii na rynek biurowy w dłuższym okresie. W krótkim widzimy, że obłożenie spadło, praca odbywa się w modelu hybrydowym – część ludzi działa z domów, część przychodzi do biur. Dużym wyzwaniem dla pracodawców jest to, czy pracownicy będą nadal chcieli pracować z domu. Tu wiele zależy od rodzaju prowadzonego biznesu, od wykonywanej pracy. Home office nie sprzyja pracy zespołowej, tworzy wyzwania w zakresie komunikacji, przepływu informacji. Wydaje mi się, że pracodawcy będą jednak dążyć do tego, by pracownicy w dużym stopniu wrócili do biur.

W tej chwili biurowce cieszą się zainteresowaniem inwestorów, cały czas dochodzi do transakcji. Na celowniku są nieruchomości dobrej klasy, dobrej jakości, w odpowiednich lokalizacjach i portfelem długoterminowych najemców.

Jednak znakiem czasów jest to, że w 2020 r. bodaj pierwszy raz w historii naszego rynku inwestorzy ulokowali więcej pieniędzy w magazyny niż w biurowce. Czy magazynowa gorączka może się utrzymać w tym roku?

Szacujemy, że w magazyny zainwestowano w ubiegłym roku rekordową kwotę 2,8 mld euro, a w biura – 2,2 mld euro. Jeśli spojrzymy na liczbę transakcji, to w obu przypadkach transakcji było po około 40, jednak w przypadku magazynów było dużo zakupów całych portfelowi – kilka umów stanowiło ponad połowę wartości inwestycji.

Inwestorzy wciąż interesują się magazynami, bo wydają się one długoterminowo stabilną klasą aktywów. Korzystają z rozwoju e-commerce, ze skracania łańcuchów dostaw w przypadku produkcji.

Jednak z punktu widzenia trzymania wartości w długim terminie biura charakteryzują się lepszymi osiągami, mam na myśli okres nie 3–5 lat, raczej 10–20. Mówimy o biurach w dobrych lokalizacjach, a działek pod takie projekty jest relatywnie mało. W przypadku magazynów możliwości zabudowy jest o wiele, wiele więcej. Pamiętajmy też, ze zasoby są już całkiem pokaźne, obecnie to ponad 20 mln mkw. To może w dłuższej perspektywie rodzić pewne ryzyko.

A co z rynkiem handlowym? Pandemia i jak dotąd trzy lockdowny mocno odbijają się na kondycji największych centrów...

Pandemia przyspieszyła trendy, jakie obserwujemy od pewnego czasu, czyli kupowanie w internecie. Rynek dużych centrów też wydaje się nasycony i takich projektów było coraz mniej.

Jednak w kryzysie ludzie muszą jeść, nieruchomości zatem związane ze sklepami spożywczymi, a także parki handlowe i tzw. centra convenience, znajdujące się blisko domu i pozwalające zaopatrzyć się w najpotrzebniejsze produkty, przeżywają rozkwit. To tworzy ogromny popyt inwestycyjny, nie tylko w Polsce. W Niemczech ceny tych nieruchomości mocno rosną i transakcji przybywa.

Pojedyncze aktywa nie mają takiej wartości jak biura czy magazyny, dlatego wartość transakcji na polskim rynku wydaje się relatywnie niewielka, ale liczba transakcji jest zbliżona do tych na rynku biurowym czy magazynowym, to około 30. Mamy wiele zapytań od inwestorów zagranicznych, którzy dalej są zainteresowani lokowaniem kapitału w tej części rynku.

Nieruchomości Komercyjne

Jakie perspektywy ma rynek biurowy, biorąc pod uwagę wymuszony home office – do dziś wiele firm pracuje przynajmniej częściowo zdalnie i zastanawia się nad strategią...