Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dyrektor KIS) w interpretacji z 4 lipca 2018 r. (sygn. 0115-KDIT1-1.4012.351.2018.1.DM) rozstrzygnął kwestię sposobu ustalenia prewspółczynnika oraz proporcji sprzedaży, w celu odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych przez gminę dotyczących jej jednostki organizacyjnej. Wniosek w omawianej sprawie złożyła gmina, będąca czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca posiada jednostki organizacyjne w postaci szkół i przedszkoli, działające w formie jednostek budżetowych. W celu wykonywania zadań własnych jednostka samorządu terytorialnego realizuje inwestycje, które następnie przekazuje do wykorzystywania swoim jednostkom organizacyjnym. Gmina poza wydatkami inwestycyjnymi ponosi również bieżące wydatki związane z utrzymaniem inwestycji po ich oddaniu do użytkowania, w szczególności koszty remontów. Jednostki organizacyjne wykorzystują otrzymane inwestycje zarówno do prowadzenia działalności gospodarczej, w tym także do czynności zwolnionych z VAT, jak i do działalności innej niż gospodarcza.
Czytaj także: Jak gminy ustalają prewspółczynnik
Gmina powzięła wątpliwość, czy w odniesieniu do inwestycji, w stosunku, do których nie ma możliwości bezpośredniego przyporządkowania wydatków bieżących i inwestycyjnych do poszczególnych rodzajów działalności, może stosować prewspółczynnik i współczynnik VAT obliczone na bazie danych właściwych dla jednostki organizacyjnej, której zostały przekazane inwestycje, w sytuacji, gdy koszty ich realizacji zostały poniesione przez samą gminę. Zdaniem wnioskodawcy, przepisy ustawy o VAT nie wskazują wprost, czy w przypadku poniesienia wydatków na nabycie towarów i usług wykorzystywanych do działalności różnych jednostek organizacyjnych należy zastosować prewspółczynnik urzędu gminy, czy też jednostki organizacyjnej.
Gmina stanęła na stanowisku, że w przypadku ponoszenia wydatków dotyczących inwestycji przekazywanych jej jednostkom organizacyjnym, gdy nie ma możliwości ich bezpośredniego przyporządkowania do działalności gospodarczej i innej niż gospodarcza, to przy odliczeniu VAT naliczonego powinna zastosować pre-współczynnik właściwy dla jednostki organizacyjnej wykorzystującej zakupione towary i usługi, obliczony zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w oparciu o dane właściwe dla tej jednostki organizacyjnej.
W przypadku wykorzystywania inwestycji również do działalności zwolnionej z VAT, gmina jest zobowiązana do proporcjonalnego rozliczenia podatku zgodnie z przepisami art. 90 ust. 2-3 ustawy o VAT. W konsekwencji, w przypadku braku możliwości bezpośredniego przyporządkowania wydatków do działalności gospodarczej (opodatkowanej i zwolnionej z VAT) i innej niż gospodarcza (poza VAT), przy odliczeniu podatku VAT naliczonego gmina powinna odpowiednio zastosować prewspółczynnik i współczynnik VAT właściwe dla jednostki organizacyjnej wykorzystującej zakupione towary i usługi.
Dyrektor KIS w świetle obowiązującego stanu prawnego uznał, że stanowisko gminy jest prawidłowe i odstąpił od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy. ?
Janina Fornalik doradca podatkowy, partner w MDDP
Stanowisko zaprezentowane przez dyrektora KIS w omawianej interpretacji jest moim zdaniem słuszne, choć nie znajduje ono wprost odzwierciedlenia w przepisach. Przepisy określają jedynie, że w przypadku wydatków „mieszanych", tj. związanych zarówno z prowadzoną działalnością gospodarczą (opodatkowaną i zwolnioną), jak i innymi celami, należy ustalić proporcję odliczenia podatku VAT, która najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i realizowanych przez niego nabyć. Z drugiej strony, w rozporządzeniu MF z 17 grudnia 2015 r. jako najbardziej odpowiadające dla JST wskazane zostały wzory obliczenia prewspółczynnika metodą dochodową, które stosowane są dla każdej jednostki organizacyjnej odrębnie. Jeśli zatem urząd gminy realizuje inwestycję, to teoretycznie powinien stosować dla potrzeb odliczenia VAT własny prewspółczynnik (i odpowiednio współczynnik sprzedaży – art. 90 ust. 10a ustawy o VAT). Prowadziłoby to jednak do absurdalnych sytuacji, gdy kwota odliczenia według wskaźników urzędu gminy mogłaby być dużo niższa niż gdyby zastosować wskaźniki jednostki organizacyjnej, która będzie faktycznie użytkować inwestycję (np. w przypadku infrastruktury wodno-kanalizacyjnej). Dlatego też, organy podatkowe zasadnie stosują wykładnię celowościową przepisów, która pozwala doprowadzić do realnego odzwierciedlenia zakresu odliczenia VAT w powiązaniu z wykorzystaniem infrastruktury do określonych celów przez jednostkę, która faktycznie będzie jej używać.
