"Anioł": Niepokojący portret seryjnego mordercy

„Anioł” po raz kolejny potwierdza, jak wielkie zainteresowanie towarzyszy zbrodni. Nakłady biograficznych książek o seryjnych mordercach osiągają wielomilionowe nakłady, w londyńskim Muzeum Madame Tussaud największą popularnością cieszy się sala, w której prym wiedzie Kuba Rozpruwacz.

Kino też zawsze żywiło się opowieściami o mordercach. Dziś do klasyki należy „Psychoza” Hitchcocka, zrealizowana na podstawie książki Roberta Blocha z 1959 roku, gdzie cichy motel na odludziu jest siedliskiem śmierci. Krytycy i psychiatrzy protestowali, ale pod kinami od rana do późnych godzin nocnych stały kolejki, a na film spłynął potem deszcz nagród.

Dziś seryjni mordercy zagnieździli się w sztuce filmowej na dobre. Kill Bille, Hannibale, „urodzeni mordercy”, „monstra”, w Polsce – Mazurkiewicz, Kot, Marchwicki. Dziś już głośno jest o pokazywanym właśnie na festiwalu Sundance obrazie „Extremly Wicked, Shokingly Evil and Vile” o spokojnym rodzinnym życiu Teda Bundy’ego, który zabił kilkadziesiąt kobiet. Od temperamentu i nastawienia twórcy zależy, jaki obraz tworzy. Popkulturowo, z przymrużeniem oka, analitycznie zadając trudne pytania, czy po prostu z grozą i przerażeniem.

Niedawno całą gamę reakcji – od zachwytów po oburzenie – wywołał „Dom, który zbudował Jack” Larsa von Triera – bolesna spowiedź artysty, opowieść o seryjnym mordercy, psychopacie pogrążonym w depresji, walczącym z powracającym natręctwami. Trier oskarżał świat, czas, historię o degenerację.

Ortega, którego „Anioł” bardzo spodobał się recenzentom i przez Argentynę został zgłoszony jako kandydat do Oscara, estetyzuje zbrodnię. Tworzy fascynujący obraz, tętniący współczesnym rytmem i na tym tle rysuje na ekranie portret człowieka kompletnie zdehumanizowanego.

Na pierwszy rzut oka powstał film amoralny, w którym mordowanie daje bohaterowi – pięknemu, atrakcyjnemu i całkowicie pozbawionemu sumienia – jakże atrakcyjne poczucie wolności. Zostawia widza w pustce. Ale Ortega liczy, że on tę pustkę sam wypełni refleksją. Może w dzisiejszym świecie najważniejszą: na temat genezy zła.