O niesporczakach było głośno po tym, jak w wyniku katastrofy izraelskiej sondy Bereszit, która w kwietniu 2019 roku rozbiła się przy próbie lądowania na powierzchni Księżyca, pierwotniaki te znalazły się na powierzchni Księżyca, gdzie mogą przetrwać nawet kilkadziesiąt lat - ponieważ zwierzęta te są w stanie wrócić do życia po 10 latach od momentu, w którym zostaną kompletnie wysuszone. Są w stanie przetrwać również w próżni kosmicznej, a także wytrzymują temperatury bliskie zeru absolutnemu.

Jeśli niesporczaki przetrwały uderzenie sondy w powierzchnię Księżyca szansa, że żywe - w stanie hibernacji - znajdują się obecnie na jego powierzchni są, według naukowców, "bardzo wysokie". Jednak żeby stały się aktywne, rosły, jadły i reprodukowały się, potrzebowałyby wody i pożywienia - zaznaczają naukowcy.

Teraz jednak - w artykule opisanym w "Scientific Reports", zespół badaczy kierowany przez Ricardo Nevesa z Uniwersytetu w Kopenhadze przekonuje, iż odnalazł "piętę Achillesową" niesporczaków - organizmy te mogą wyginąć w wyniku globalnego ocieplenia.

Badacze sprawdzili jak jeden z gatunków niesporczaków - Ramazzottius varieornatus - radzi sobie ze zmieniającymi się temperaturami. 

Neves w rozmowie z amerykańskim "Newsweekiem" mówił, że wcześniejsze badania wykazywały, że niesporczaki są w stanie przetrwać - krótki czas - w temperaturze do 151 stopni Celsjusza. Kierowany przez niego zespół postanowił jednak sprawdzić jak niesporczaki zachowują się wystawione na działania wysokich temperatur przez dłuższy czas.

Ramazzottius varieornatus występują w miejscach, w których pojawiają się niewielkie ilości wody słodkiej - np. w rynnach. Aby się reprodukować muszą być otoczone przez wodę.

Podobnie jak inne niesporczaki mogą wchodzić w stan kryptobiozy - rodzaju hibernacji, która umożliwia im przetrwanie w niesprzyjających warunkach. Naukowcy przyjrzeli się właśnie temu stanowi.

- Znaleźliśmy piętę Achillesową (niesporczaków), które jak się okazało nie są niezniszczalne jak dotychczas sądzono - dodał Neves.

Badacze sprawdzili jak niesporczaki występujące w rynnach radziły sobie przy różnych temperaturach. Okazało się, że ok. 50 proc. niesporczaków, które nie znalazły się w stanie kryptobiozy wyginęło przy podniesieniu temperatury do 37,1 stopnia C. Jeśli dano im czas na aklimatyzację (stopniowy wzrost temperatury) były w stanie przetrwać temperaturę do wysokości 37,6 stopni Celsjusza. W stanie kryptobiozy przez godzinę są w stanie przetrwać temperaturę do 82,7 stopni Celsjusza. Przez 24 godziny mogą przetrwać w temperaturze do 63,1 stopni C.

Najwyższa temperatura zarejestrowana dotychczas w Danii to 36,4 stopnie Celsjusza - a więc niewiele więcej niż maksymalna temperatura, którą są w stanie przetrwać niesporczaki w stanie aktywnym. To zaś oznacza, że niesporczaki mogą nie poradzić sobie z dużym wzrostem średnich temperatur wywołanym globalnym ociepleniem.

Strona prowadzona przez duńskie ministerstwo środowiska opisująca skutki globalnego ocieplenia ostrzega, że w związku ze wzrostem średnich temperatur na świecie lata będą cieplejsze, a kraj będą nawiedzać fale upałów i trwające długo susze. To zaś - jak mówi Neves - może zagrażać niesporczakom.

- Dotychczas uważano, że niesporczaki są jedynymi organizmami, które są w stanie przetrwać globalny kataklizm. Teraz wiemy, że to nieprawda, gdyż są wrażliwe na wysokie temperatury. Wygląda na to, że nawet niesporczaki będą miały problem, by poradzić sobie z wzrostem temperatur spowodowanych globalnym ociepleniem.