Niesporczaki: Żyją na Księżycu, na Ziemi zabije je ocieplenie?

Niesporczaki (małe bezkręgowce, zaliczane do pierwoustych), jeden z najbardziej wytrzymałych gatunków na świecie, jedyny znany gatunek, który jest w stanie przetrwać w kosmicznej próżni (dzięki zapadaniu w hibernację), mogą wyginąć w wyniku globalnego ocieplenia - twierdzą naukowcy.

Aktualizacja: 15.01.2020 09:47 Publikacja: 15.01.2020 09:05

Niesporczaki: Żyją na Księżycu, na Ziemi zabije je ocieplenie?

Foto: stock.adobe.com

O niesporczakach było głośno po tym, jak w wyniku katastrofy izraelskiej sondy Bereszit, która w kwietniu 2019 roku rozbiła się przy próbie lądowania na powierzchni Księżyca, pierwotniaki te znalazły się na powierzchni Księżyca, gdzie mogą przetrwać nawet kilkadziesiąt lat - ponieważ zwierzęta te są w stanie wrócić do życia po 10 latach od momentu, w którym zostaną kompletnie wysuszone. Są w stanie przetrwać również w próżni kosmicznej, a także wytrzymują temperatury bliskie zeru absolutnemu.

Jeśli niesporczaki przetrwały uderzenie sondy w powierzchnię Księżyca szansa, że żywe - w stanie hibernacji - znajdują się obecnie na jego powierzchni są, według naukowców, "bardzo wysokie". Jednak żeby stały się aktywne, rosły, jadły i reprodukowały się, potrzebowałyby wody i pożywienia - zaznaczają naukowcy.

Teraz jednak - w artykule opisanym w "Scientific Reports", zespół badaczy kierowany przez Ricardo Nevesa z Uniwersytetu w Kopenhadze przekonuje, iż odnalazł "piętę Achillesową" niesporczaków - organizmy te mogą wyginąć w wyniku globalnego ocieplenia.

Badacze sprawdzili jak jeden z gatunków niesporczaków - Ramazzottius varieornatus - radzi sobie ze zmieniającymi się temperaturami. 

Neves w rozmowie z amerykańskim "Newsweekiem" mówił, że wcześniejsze badania wykazywały, że niesporczaki są w stanie przetrwać - krótki czas - w temperaturze do 151 stopni Celsjusza. Kierowany przez niego zespół postanowił jednak sprawdzić jak niesporczaki zachowują się wystawione na działania wysokich temperatur przez dłuższy czas.

Ramazzottius varieornatus występują w miejscach, w których pojawiają się niewielkie ilości wody słodkiej - np. w rynnach. Aby się reprodukować muszą być otoczone przez wodę.

Podobnie jak inne niesporczaki mogą wchodzić w stan kryptobiozy - rodzaju hibernacji, która umożliwia im przetrwanie w niesprzyjających warunkach. Naukowcy przyjrzeli się właśnie temu stanowi.

- Znaleźliśmy piętę Achillesową (niesporczaków), które jak się okazało nie są niezniszczalne jak dotychczas sądzono - dodał Neves.

Badacze sprawdzili jak niesporczaki występujące w rynnach radziły sobie przy różnych temperaturach. Okazało się, że ok. 50 proc. niesporczaków, które nie znalazły się w stanie kryptobiozy wyginęło przy podniesieniu temperatury do 37,1 stopnia C. Jeśli dano im czas na aklimatyzację (stopniowy wzrost temperatury) były w stanie przetrwać temperaturę do wysokości 37,6 stopni Celsjusza. W stanie kryptobiozy przez godzinę są w stanie przetrwać temperaturę do 82,7 stopni Celsjusza. Przez 24 godziny mogą przetrwać w temperaturze do 63,1 stopni C.

Najwyższa temperatura zarejestrowana dotychczas w Danii to 36,4 stopnie Celsjusza - a więc niewiele więcej niż maksymalna temperatura, którą są w stanie przetrwać niesporczaki w stanie aktywnym. To zaś oznacza, że niesporczaki mogą nie poradzić sobie z dużym wzrostem średnich temperatur wywołanym globalnym ociepleniem.

Strona prowadzona przez duńskie ministerstwo środowiska opisująca skutki globalnego ocieplenia ostrzega, że w związku ze wzrostem średnich temperatur na świecie lata będą cieplejsze, a kraj będą nawiedzać fale upałów i trwające długo susze. To zaś - jak mówi Neves - może zagrażać niesporczakom.

- Dotychczas uważano, że niesporczaki są jedynymi organizmami, które są w stanie przetrwać globalny kataklizm. Teraz wiemy, że to nieprawda, gdyż są wrażliwe na wysokie temperatury. Wygląda na to, że nawet niesporczaki będą miały problem, by poradzić sobie z wzrostem temperatur spowodowanych globalnym ociepleniem.

O niesporczakach było głośno po tym, jak w wyniku katastrofy izraelskiej sondy Bereszit, która w kwietniu 2019 roku rozbiła się przy próbie lądowania na powierzchni Księżyca, pierwotniaki te znalazły się na powierzchni Księżyca, gdzie mogą przetrwać nawet kilkadziesiąt lat - ponieważ zwierzęta te są w stanie wrócić do życia po 10 latach od momentu, w którym zostaną kompletnie wysuszone. Są w stanie przetrwać również w próżni kosmicznej, a także wytrzymują temperatury bliskie zeru absolutnemu.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nauka
Czy mała syrenka musi być biała?
Nauka
Nie tylko niesporczaki mają moc
Nauka
Kto przetrwa wojnę atomową? Mocarstwa budują swoje "Arki Noego"
Nauka
Czy wojna nuklearna zniszczy cała cywilizację?
Nauka
Niesporczaki pomogą nam zachować młodość? „Klucz do zahamowania procesu starzenia”