Orbán uratuje Polskę w Brukseli

Cel został osiągnięty, choć na konferencji prasowej obu przywódców o tym, że węgierski premier użyje weta, aby zablokować sankcje Unii wobec Polski z powodu łamania zasad praworządności, nie padło ani słowo. Najwidoczniej Mateusz Morawicki nie chciał występować w roli petenta, i to wobec czterokrotnie mniejszego kraju.

– Premierzy odnotowali znane stanowisko w tej sprawie. Węgry nie zgodzą się na żadne konfrontacyjne kroki wobec Polski – powiedział „Rzeczpospolitej" minister ds. europejskich Konrad Szymański. – Ale konsultacje były poświęcone przede wszystkim unijnej współpracy w zakresie negocjacji budżetowych, przyszłości wspólnego rynku, migracji i bezpieczeństwa – podkreślił.

Pod koniec grudnia, zaraz po tym jak Komisja Europejska wystąpiła do Rady UE z wnioskiem o uruchomienia art. 7, Viktor Orbán ostrzegł, że „nie warto nawet rozpoczynać tej procedury wobec Polski, bo nie ma żadnych szans, by mogła zostać przeprowadzona. Na tej drodze są Węgry, które stanowią przeszkodę nie do ominięcia".

Dotąd żaden unijny przywódca tak jasno nie wystąpił w obronie Polski. Morawiecki udał się więc w pierwszą podróż zagraniczną po objęciu steru rządu, aby podkreślić, jak bardzo docenia taką deklarację Węgra. Ale także aby uzyskać potwierdzenie, że nie zmieni zdania.

– Gdy mówi o Polsce, a szczególnie o obecnym polskim rządzie, Orbán zawsze składa bardzo daleko idące zobowiązania. Ale w Brukseli jego ministrowie zachowują się już bardzo pragmatycznie, najczęściej głosują jak inne rządy chadeckie, należące jak Fidesz do Europejskiej Partii Ludowej, a nie jak by chciała Polska – mówi „Rzeczpospolitej" Tamas Boros, dyrektor niezależnego instytutu analitycznego Policy Solutions w Budapeszcie. Podkreśla jednak: w sprawie art. 7 Orbán dotrzyma słowa, bo wie, że jeśli zdradzi Polskę, to Węgry będą następne w kolejce do ukarania.

Węgierskie weto będzie jednak wystarczające tylko w tzw. drugiej odsłonie procedury z art. 7, w której karany kraj może zostać pozbawiony prawa głosu w Radzie UE. Wtedy decyzja wymaga bowiem jednomyślnego poparcia krajów UE (poza tym, który jest objęty sankcjami). Wcześniej, w pierwszej odsłonie procedury, to 4/5 głosów (czyli za poparciem 22 krajów Unii) Polska może zostać uznana za kraj „trwale łamiący zasady państwa prawa". W tym przypadku może uniknąć symbolicznej stygmatyzacji, tylko jeśli poza Węgrami poprze ją pięć innych państw. A to wcale nie jest pewne.

Czy jeśli Morawiecki nie zgromadzi wystarczającej liczby sojuszników, Orbán także nadstawi głowę za nasz kraj? Nie zrobił tego przy głosowaniu nad reelekcją Donalda Tuska na czele Rady Europejskiej, gdy okazało się, że i tak decyzja jest przesądzona.

– Jeśli Niemcy i Francja będą wywierały bardzo silną presję na Orbána, przekalkuluje, czy opłaca się bronić Polski. Może przy tej okazji wiele ugrać, np. zgodę na rozbudowę przez Rosjan elektrowni jądrowej w Paks, co nie jest zgodne z prawem europejskim – mówi „Rzeczpospolitej" Wojciech Przybylski, szef instytutu Visegrad Insight. Jego zdaniem na razie premierzy pozostałych krajów wyszehradzkich, Czech Andrej Babis i Słowak Robert Fico, nie palą się do poparcia naszego kraju, bo wolą pozostać w głównym nurcie integracji. Nie chce tego też nowy kanclerz Austrii Sebastian Kurz, bo to tylko potwierdzałoby obawy Brukseli, że jego rząd z udziałem skrajnej prawicy jest na bakier z demokracją.

– Taki rozwój wypadków, chyba za sprawą jakiejś nadzwyczajnej intuicji politycznej, przewidział Tusk. Jeszcze jako premier bronił Orbána, gdy ten znajdował się pod największym ostrzałem Unii z powodu reformy wymiaru sprawiedliwości, rynku mediów i ordynacji wyborczej. Najwyraźniej przewidywał, że któregoś dnia także Polska może znaleźć się w takiej sytuacji – podkreśla Wojciech Przybylski.

Na nieco ponad pół roku przed spodziewanym wyborami parlamentarnymi na Węgrzech Orbán najwyraźniej rozkoszuje się rolą jedynego obrońcy kraju o czterokrotnie większej od węgierskiej gospodarce. Mając u boku Morawieckiego, wielokrotnie podkreślał, jak korzystny jest dla Budapesztu sojusz z tak „bohaterskim" państwem jak Polska. Jego zdaniem tylko taki alians zapewni, że między Rosją i Niemcami Europa Środkowa może stać się wiarygodnym, samodzielnym regionem.

Ale Orbán przedstawił też dość radykalną wizję przyszłej polityki migracyjnej Unii, która jego zdaniem musi w tym roku ostatecznie wziąć górę nad koncepcją obowiązkowego rozlokowania imigrantów, bo inaczej „zniknie" węgierska cywilizacja i chrześcijańska Europa. Węgierski premier posunął się nawet do stwierdzenia, że sukces skrajnej prawicy w Austrii jest „zwycięstwem demokracji", bo Wiedeń będzie teraz prowadził podobną politykę migracyjną co Budapeszt.