Co tak naprawdę wywołało epidemię koronawirusa w Wuhanie?

Tyle że skutki tej pandemii są niepomiernie większe od wybuchu elektrowni jądrowej sprzed 35 laty. Koszty tej ostatniej są szacowane na ok. 70 mld dol. i w długim okresie obciąża się ją przedwczesną śmiercią 20–30 tys. osób. Tymczasem kompleksowa analiza University of Washington wskazuje, że do tej pory na świecie zmarło na Covid-19 około 7 mln osób, w szczególności z powodu niedoszacowania liczby ofiar w Indiach, Rosji i Meksyku. W każdym z tych państw wirus doprowadził do zgonu około 600 tys. osób, trzy–pięć razy więcej, niż wynika z oficjalnych danych.

Pomoc Francji

Porażające są skutki gospodarcze pandemii. Na razie to przeszło 10 bln dol. – siedem razy więcej, niż kosztowała Amerykę wojna w Iraku albo nakłady, jakie Niemcy poniosły na zjednoczenie (w obu przypadkach chodzi o ok. 1,2 bln USD). Te wyliczenia opierają się na prognozowanym jeszcze przed pandemią i faktycznym wzroście gospodarczym opracowanym przez Bank Światowy dla roku 2020 i 2021.

Tygodnik „Economist" zwraca przy tym uwagę, że to jeszcze nie koniec kosztów, bo choćby w 2022 r. globalna gospodarka będzie mniejsza o 4,4 proc. od stanu bez pandemii. Pismo podkreśla też, że znaczną część tego mniejszego dochodu narodowego zasiliły wydatki na produkcję leków, szczepionek czy środków higienicznych. Bez tego i ta część PKB byłaby wykorzystana na bardziej produktywne cele.

Choć pandemię spowodowały Chiny, to nie one zostały przez nią dotknięte najmocniej. Poniosły 700 mld dol. strat, trzykrotnie mniej niż koszty dla Unii Europejskiej (2,2 bln USD). O wiele więcej zapłaciła za nią także Ameryka (1,7 bln USD). To wynik autorytarnych metod rządzenia, które pozwoliły Pekinowi narzucić bezwzględne warunki lockdownu i szybciej od Zachodu opanować pandemię.

Eksperci uniwersytetów Harvarda, Stanforda i Yale zwracają uwagę na wydarzenia z 2012 r., gdy na tajemniczą chorobę zapadło sześciu pracowników sprzątających odchody nietoperzy w opuszczonej kopalni Mojiang w górskiej prowincji Junan. Bardzo przypominało to Covid-19. I choć zostali skierowani do szpitala, trzech z nich zmarło. Próbki zawierające wirusa zostały później przekazane Instytutowi w Wuhanie. To placówka, której korzenie sięgają jeszcze 2003 r., kiedy ówczesny prezydent Hu Jintao poprosił o wsparcie w walce z epidemią SARS swojego odpowiednika Jacquesa Chiraca. Francuzi, a w szczególności instytut Merieux w Lyonie, pomogli zbudować jedyną w Chinach placówkę zajmującą się najbardziej niebezpiecznymi badaniami biologicznymi (P4), która rozpoczęła działalność w 2017 r. Bardzo szybko Chińczycy przestali jednak dopuszczać francuskich kolegów do badań prowadzonych w Wuhanie. W Paryżu zaczęto podejrzewać, że zamiast zapobieganiu pandemii, zakład angażuje się w opracowanie broni biologicznej.

Dyrektorka placówki Shi Zenghli opublikowała jednak wyniki badań nad opracowaniem nowych odmian wirusa, w tym o oznakowaniu RaTG13 bardzo przypominający Covid-19. Chwaliła się też, że jest zaangażowana w opracowanie na nie szczepionki. I uznała „za bardzo prawdopodobną" wersję, że wirus wydostał się na zewnątrz z powodu zbyt łagodnych regulacji bezpieczeństwa lub zakażenia któregoś z pracowników. Wkrótce władze zmusiły jednak Shi Zenghli do wycofania tych zeznań i nie wpuszczały na teren zakładu ekspertów WHO. Pekin zaczął lansować tezę o przypadkowym przedostaniu się wirusa ze zwierząt na ludzi, być może na targu owoców morza w Wuhanie.