W ocenie Rady Przedsiębiorczości (tworzą ją Konfederacja Lewiatan, Krajowa Izba Gospodarcza, Federacja Przedsiębiorców Polskich, Polska Rada Biznesu, ABSL, Pracodawcy RP, BCC, Związek Banków Polskich oraz Związek Rzemiosła Polskiego) projekt dotyczący blokowania przejęć nie powinien być dalej procedowany. Przedstawiciele Rady oceniają, że przepisy mogą mieć skutki szkodliwe dla gospodarki. Ponadto istnieją wątpliwości co do zgodności przepisów z prawem UE i konstytucją RP.

Zdaniem ekspertów efektem wprowadzenia projektowanych ograniczeń będzie zablokowanie – pośrednio lub bezpośrednio – wielu transakcji, od których przeprowadzenia może zależeć dalsze funkcjonowanie tych podmiotów gospodarczych, które chcą lub muszą poszukiwać finansowania na utrzymanie swojej działalności albo jej dalszy rozwój.

„Na antygospodarczy potencjał projektowanej regulacji wskazuje fakt, że wraz z zablokowaniem ww. transakcji, część spółek – w braku wystarczającego finansowania z innych źródeł – może zakończyć działalność. Oznacza to likwidację wielu miejsc pracy, wzrost bezrobocia i zmniejszenie wpływów budżetowych związanych z ich funkcjonowaniem na polskim rynku” – czytamy w opinii Rady.

Zwraca ona również uwagę na wątpliwości art. 47 projektu co do zgodności z prawem Unii Europejskiej (w zakresie unijnej zasady proporcjonalności i swobody przepływu kapitału) oraz konstytucją RP (m.in. w zakresie pewności prawa i zaufania obywatela do państwa, a także konstytucyjnej zasady proporcjonalności, nieproporcjonalnej ingerencji w prawo własności i dziedziczenia).

Te, spośród zmian wprowadzonych do projektu w toku prac rządowych, które zmierzają do liberalizacji przepisów dodawanych przez art. 47 Rada ocenia pozytywnie. Niemniej uważa, w razie dalszego procedowania projektu w tym zakresie, konieczne jest wprowadzenie dalszych modyfikacji. Jakich?

Mowa m.in. o modyfikacji zakresu pojęcia „znaczącego uczestnictwa” – przez podwyższenie projektowanego progu 20 proc., o zmianie „organu kontroli” (przez powierzenie przewidzianych w projekcie kompetencji w zakresie kontroli inwestycji ministrowi właściwemu do spraw Skarbu Państwa lub ministrowi właściwemu ze względu na zakres działalności podmiotu chronionego), zrezygnowaniu z posługiwania się konstrukcją „nabycia pośredniego” . Postulowane jest też zrezygnowanie z obejmowania projektowaną konstrukcją spółek publicznych (albo co najmniej modyfikacji zakresu ochrony przez objęcie nią tylko tych spółek publicznych, które spełniają przesłanki określone w projektowanych art. 12 ust. 2-4 ustawy o kontroli niektórych inwestycji), skrócenie do maksymalnie 1 miesiąca decyzji kończącej postępowanie kontrolne oraz okresu, o jaki może być przedłużone postępowanie w sprawie jej wydania.

Rada Przedsiębiorczości postuluje również złagodzenie kar (w tym obniżenia górnej granicy wysokości grzywny za naruszenie nowych obowiązków) oraz rozszerzenie podmiotów nieobjętych restrykcjami do wszystkich państw członkowskich OECD.

„Liczymy, że powyższe uwagi zostaną uwzględnione w toku ewentualnej dyskusji nad finalnym kształtem projektowanej konstrukcji – w celu zapewnienia jej proporcjonalności, zgodności z Konstytucją RP i prawem Unii Europejskiej, a także ograniczenia jej negatywnych skutków gospodarczych” – napisała Rada Przedsiębiorczości.