Przez ostatnie pięć lat sektor bankowy w Polsce zwiększył łączne aktywa o 30 proc., a sumę kredytów i pożyczek o 26 proc. Ale w tym czasie zatrudnienie zmalało o prawie 5 proc. (na koniec września zatrudnionych w branży było 169,3 tys. osób).
– Spadek zatrudnienia w bankach raczej jeszcze potrwa, głównie z powodu optymalizacji sieci oddziałów i przystosowywania ich do potrzeb klientów, ale być może także z powodu cięć w centralach, co pokazuje aktualny przykład Aliora – tłumaczy Michał Sobolewski, analityk DM BOŚ.
Alior na początku listopada przeprowadził prawną fuzję z częścią Banku BPH. Zapowiedział, że planuje mające potrwać do 2017 r. zwolnienia, które obejmą do 2,6 tys. pracowników.
Łączna liczba oddziałów banków, placówek obsługi klienta i filii w całym sektorze przez pięć lat spadła o prawie 19 proc., do 13,8 tys., co z jednej strony jest spowodowane właśnie fuzjami, a z drugiej zmianą nawyków klientów, którzy do oddziałów wprawdzie nadal chodzą, ale rzadziej i w innym celu.
Tradycyjne placówki w coraz większym stopniu odpowiadają za pozyskiwanie nowych klientów, a nie obsługę i transakcje już obecnych. Widać to po tym, jakie miniplacówki otwierają w galeriach handlowych banki, np. Handlowy, ING BSK czy mBank.
– Wszystkie czynniki, które decydowały o redukcji zatrudnienia w bankach, czyli cyfryzacja, presja na przychody oraz fuzje i przejęcia, nadal są i będą występowały. Zatem liczba zatrudnionych w sektorze będzie się wciąż zmniejszać – mówi Kamil Stolarski, analityk Haitonga.
Duże znaczenie mogą mieć fuzje i przejęcia dla możliwych redukcji w wystawionym na sprzedaż Raiffeisen Banku Polska (może kupić go Alior) oraz Raiffeisen Leasing Polska (kupi go PKO BP). Zwolnień raczej nie będzie w Pekao, który ma trafić pod skrzydła PZU.
Koszty pracownicze stanowią około połowy kosztów działania banków, których wyniki są pod presją z powodu nowego podatku od aktywów (pochłania około jednej czwartej zysków banków) i historycznie najniższych w Polsce stóp procentowych. W rentowność banków uderzają też podnoszone wymogi kapitałowe oraz rosnące składki na Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Po stronie kosztów są niektóre linie, jak np. inwestycje w IT czy opłaty na BFG, które rosną.
– W pozostałych liniach kosztów, jak np. czynsze placówek, już sporo zostało zrobione, więc może się okazać, że zatrudnienie będzie jedyną duża pozycją kosztową, która może przynieść jeszcze oszczędności – wskazuje Stolarski.
Przez ostatnie 12 miesięcy zatrudnienie w sektorze zmalało o 0,7 proc. W ujęciu „nominalnym" liczba zwolnionych nie jest wielka i wynosi ok. 1,2 tys. osób.
Szczęśliwie dla nich dzieje się to w okresie dobrej koniunktury na rynku pracy, kiedy bezrobocie spada i rośnie liczba miejsc pracy. Zwalniani pracownicy znajdują często pracę między innymi w szybko zwiększających zatrudnienie w wielu miastach centrach usług wspólnych obsługujących inne firmy z sektora finansowego.
