Na koniec września wartość kredytów i innych należności (głównie od gospodarstw domowych i przedsiębiorstw niefinansowych) polskiego sektora bankowego urosła tylko o 0,1 proc. rok do roku.
Jednak ekonomiści PKO BP zwracają uwagę, że po korekcie zmiany kursów walut nastąpił spadek kredytów – pierwszy w historii danych NBP (czyli od 1997 r.). Głównie odpowiadają za to firmy, których kredyty (nieskorygowane o efekty kursowe) spadły we wrześniu rok do roku o 4 proc. To trzeci z rzędu miesiąc spadku: wcześniej rosły po około 5 proc. Nadal zwiększają się kredyty dla gospodarstw domowych, które odpowiadają za 62 proc. należności banków od sektora niefinansowego: urosły we wrześniu o 2,7 proc. rok do roku. Przed pandemią przyrost sięgał tu około 7 proc.
Za zapaść na rynku kredytów odpowiadają czynniki popytowe i podażowe, choć zdaniem ekspertów większy wpływ mają te pierwsze. Widać to w szczególności po firmach, których zapotrzebowanie na kredyty spadło w czasie pandemii, bo ograniczyły wydatki inwestycyjne, a dodatkowo zostały zasilone dużym wsparciem dzięki rządowym tarczom antykryzysowym (z samej tylko tarczy finansowej PFR trafiło do nich ponad 60 mld zł). W efekcie szybko przybyło im depozytów – na koniec września były o prawie 30 proc. wyższe niż rok temu – i poprawiła się ich płynność. „Dane NBP potwierdzają wysoką płynność sektora przedsiębiorstw w przeddzień wybuchu drugiej fali pandemii (66,6 mld zł depozytów więcej niż w lutym)" – zwracają uwagę ekonomiści PKO BP.
Większa płynność firm to mniejsze zapotrzebowanie na kredyty, szczególnie na te bieżące. Ich wartość na koniec września była o 13 proc. niższa niż rok temu, to pierwszy tak duży spadek od dekady. Kredyty inwestycyjne firm urosły po wrześniu o 3,6 proc., tylko nieznacznie wolniej niż przed pandemią.
W przypadku gospodarstw domowych dane Biura Informacji Kredytowej wskazują, że od maja, czyli od odmrożenia gospodarki po marcowo-kwietniowym lockdownie, sprzedaż kredytów odbijała. Wciąż jest jednak dużo mniejsza niż rok temu. Sprzedaż tych mieszkaniowych i gotówkowych, największych pod względem wartości, była we wrześniu odpowiednio o 2,5 proc. i 23 proc. niższa. Według NBP stan kredytów konsumpcyjnych był we wrześniu taki sam jak rok temu, a złotowych mieszkaniowych o 10 proc. wyższy.
