Zjawisko masowości napływu na aplikację adwokacką Izby Adwokackiej w Warszawie sprzed lat mamy już za sobą. Aktualnie odczuwany bezpośrednie skutki sukcesywnego zmniejszania naboru. Rynek usług prawniczych w Warszawie nasyca się, co odczuwają nie tylko aplikanci borykający się z trudnościami zatrudnienia, ale także najmłodsze pokolenie adwokatów. W efekcie budżet aplikacji, który zależy od ilości aplikantów, zmniejsza się. Składa się na niego szereg pozycji, również wynagradzanie wykładowców.
W Warszawie, podobnie jak i w innych Izbach wykładowcami są nie tylko adwokaci ale i sędziowie, prokuratorzy, także osoby szkolące w obszarach umiejętności miękkich. Wszyscy za przeprowadzane zajęcia pobierają, uzależnione od ilości prowadzonych zajęć, wynagrodzenie. Obecna stawka za godzinę zajęć (jedne zajęcia trwają z reguły około 3 godzin lekcyjnych,) która przyjęta została uchwałą ORA w Warszawie w 2012 roku wynosi 500,00 zł netto. Za jedne prowadzone przez siebie zajęcia wykładowca zarabia zatem średnio 1 500 zł netto.
Grupa ponad 250 wykładowców wpisanych dotychczas na listę wykładowców to grono fachowców, do którego co roku w okresie czerwiec-sierpień może dołączyć każdy adwokat, sędzia czy pracownik naukowy spełniający określone uchwałą ORA wymogi. W latach 2016 i 2107 na listę wykładowców zostało wpisanych dwudziestu nowych wykładowców, którzy w obecnym roku szkoleniowym prowadzą zajęcia z aplikantami.
Jednocześnie troska o optymalny poziom prowadzonych zajęć, a także pojawiający się zarzut, że aplikacja jest źródłem bogacenia się niewielkiej grupy wybranych członków samorządu jest dla nas sygnałem dalszej weryfikacji i oceny dotychczasowych zmian.
Co udało się dodatkowo zrobić?
Wybraliśmy po raz pierwszy w otwartym konkursie nową kierownik szkolenia. Postanowiliśmy, że usprawnienie pracy z aplikantami wymaga powołania opiekunów roczników. Dlatego pod koniec 2016 r. także przeprowadziliśmy otwarty konkurs na te stanowiska. Wprowadziliśmy E-Dziennik, czyli system informatyczny, za pośrednictwem którego zarządzamy frekwencją i obecnościami na zajęciach, sprawdzaniem prac domowych, ocenami, wymianą informacji pomiędzy wykładowcami, aplikantami i biurem szkolenia. Przypominamy o istocie patronatu poprzez akcję w mediach społecznościowych #uczeńmistrz #twórczypatronat. Szkolimy aplikantów pro bono z umiejętności krasomówczych i chcemy stwarzać dla nich lepsze możliwości odnalezienia się na rynku pracy w ramach akcji „HR na rynku prawniczym". Prowadzimy program dla aplikantów niepracujących w kancelariach „Kancelaria od Kuchni".
Przyszła kolej także na zmiany dotyczące doboru wykładowców i ich wynagradzania. 11 kwietnia br. Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie przyjęła uchwałą regulamin powoływania i odwoływania wykładowców Izby adwokackiej w Warszawie. Znajdują się w nim m.in zapisy umożliwiające efektywną ocenę jakości prowadzonych zajęć (ankiety, hospitacje), jasne i transparentne zasady określające kryteria wpisu i przyczyny skreślenia z listy wykładowców. Dokument dostępny jest na stronie internetowej Rady. Od początku roku powróciliśmy do modelu oceniania przebiegu zajęć w formie ankiet ewaluacyjnych wypełnianych anonimowo przez aplikantów w trakcie każdego bloku tematycznego lub po jego zakończeniu.
Ta forma weryfikacji i ocen pracy wykładowców była organizowana już w roku 2016 i wcześniej, lecz ze względu na niewielki procent wypełniających poddawała pod wątpliwość miarodajność jej wyników. Tym niemniej i te informacje stanowiły dla nas podstawę do stosownej reakcji.
Kontrowersje budzą zarobki wykładowców, którzy jednocześnie pełnią funkcje we władzach samorządowych i pobierają diety. Zakładam, że członkowie organów będący jednocześnie wykładowcami, mogą być specjalistami w poszczególnych dziedzinach prawa i dobrymi lub bardzo dobrymi wykładowcami. Jeśli oceny przebiegu prowadzonych przez nich zajęć nie są lub nie będą zadowalające, podlegają tym samym regułom, które obowiązują wszystkich wykładowców. Aktualnie najwięcej wykładów mają zatem ci wykładowcy, których zajęcia w danej dziedzina prawa są przez aplikantów najwyżej oceniane, a zarazem wykładowcy Ci chcą poświęcić czas na ich przeprowadzanie. Wyłącznie te kryteria, w tym wyniki ankiet i ewentualnych hospitacji, decydują o doborze kadry szkolącej.
Aktualna stawka za godzinę szkoleniową w Izbie warszawskie jest adekwatna do realiów rynku warszawskiego, jeśli chodzi o świadczenie tego typu usług. Biorąc jednak pod uwagę ograniczenia budżetowe związane ze zmniejszającą się liczbą osób odbywających aplikację adwokacka w Warszawie, należy spodziewać się że dojdzie do jej zredukowania do poziomu 400 zł netto za godzinę szkoleniową. Jednak o tym ostatecznie zdecyduje ORA w Warszawie.
adw. Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska Wicedziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie
