Apteka kojarzona jest przede wszystkim jako miejsce, w którym można kupić leki – a więc preparaty mające pomóc nam w chorobie. I jest to skojarzenie jak najbardziej prawidłowe, chociaż w dzisiejszych czasach nieco… naiwne. Wiele z aptecznych preparatów lekami bowiem nie jest, z czego większość pacjentów nie zdaje sobie sprawy. Rosnącą część aptecznego asortymentu stanowią bowiem suplementy diety i wyroby medyczne. Te pierwsze są po prostu środkami spożywczymi – nie leczą. Służą jedynie uzupełniany prawidłowej diety o określone składniki odżywcze. Ich reklamy również nie mogą sugerować działania leczniczego. Nieco inaczej sytuacja ma się jednak z wyrobami medycznymi.
Czym są wyroby medyczne?
Większości z nas na hasło „wyrób medyczny” przychodzą na myśl cewniki, materiały opatrunkowe, pieluchomajtki lub wózki inwalidzkie. I jest to skojarzenie zupełnie naturalne oraz prawidłowe. Wyroby medyczne to wszelkiego rodzaju urządzenia, aparaty czy przyrządy służące do diagnozowania, zapobiegania, leczenia lub łagodzenia dolegliwości. Ale… mogą to być też preparaty w postaci kapsułek, zastrzyków, płynów, żelów czy aerozoli spełniające podobne funkcje. Wśród nich znajdują się też m.in. pastylki do ssania i lizaki na ból gardła będące wyrobami medycznymi, ale też kapsułki na wzdęcia czy aerozole do nawilżania błony śluzowej nosa lub czyszczenia uszu. Ich odróżnienie od leków bywa trudne.
Cechą wspólną wszystkich wyrobów medycznych posiadających formy przypominające leki jest fakt, że ich działanie nie wymaga wchłonięcia do wnętrza organizmu. Służą one do łagodzenia drobnych dolegliwości, a ich działanie opiera się na przywracaniu funkcji fizjologicznych. Przykładowo: zadaniem kapsułek na wzdęcia jest rozbijanie pęcherzyków powietrza w żołądku i jelitach celem usunięcia z przewodu pokarmowego nagromadzonych w nim gazów. Zawarta w takich kapsułkach substancja nie wpływa na działanie żadnego z narządów czy komórek układu pokarmowego, a jedynie na jego zawartość (masy pokarmowe). Podobnie jest z pastylkami i lizakami na chrypkę czy kaszel – ich zadaniem jest nawilżanie błony śluzowej gardła, celem przywrócenia jej fizjologicznych właściwości.
Jak zatem odróżnić w aptece wyrób medyczny od leku? Na jego opakowaniu musi być umieszczony w widocznym miejscu symbol CE – oznaczający deklarację producenta, że produkt spełnia wymagania określonych dyrektyw Unii Europejskiej. To cecha charakterystyczna wszystkich wyrobów medycznych.
Szara strefa reklamy
W ostatnich latach wyroby medyczne stały się ulubioną kategorią firm farmaceutycznych. Można je bowiem umiejscowić w „szarej strefie” pomiędzy suplementami i lekami. Dlaczego „szarej strefie”? Otóż wyroby medyczne w przeciwieństwie do suplementów diety mogą mieć działanie lecznicze. A zatem reklamując taki produkt (np. w prasie lub telewizji), jego producent może posługiwać się takim właśnie komunikatem – „leczy”. W przypadku suplementu diety nie jest to możliwe. Jednocześnie wyroby medyczne nie podlegają ograniczeniom prawa farmaceutycznego w kontekście reklamy, jakie obowiązują w przypadku leków (produktów leczniczych).
