Czy komornik pobiera opłaty z podatkiem VAT

Dwa Sądy Okręgowe zwróciły się do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie, czy opłaty komornicze należy zwiększać o stawkę VAT.

Aktualizacja: 02.06.2016 07:09 Publikacja: 01.06.2016 17:11

Czy komornik pobiera opłaty z podatkiem VAT

Foto: 123RF

Rozstrzygnięcie ma znaczenie zwłaszcza dla dłużników, gdyż to oni je płacą, a tylko czasem wierzycieli.

Są też głosy, że VAT jest zawarty w samej opłacie – wtedy uderza w komorników i o 23 proc. zmniejsza ich przychód. Prawo nie określa tych kwestii wyraźnie. Wyjaśnił je natomiast minister finansów w interpretacji z 9 czerwca 2015 r., stwierdzając, że każdy komornik jest podatnikiem VAT. Ale spory się tylko nasiliły.

Tak było np. w sprawie egzekucji przeciwko Mirosławowi O., który skargą na czynności komornika zakwestionował zwiększoną o 23 proc. VAT opłatę i znalazł zrozumienie w Sądzie Rejonowym w Szczecinku, który ją o ten VAT zmniejszył. To postanowienie zaskarżył z kolei komornik, wskazując, że ani on, ani inne organy egzekucyjne nie mogą odstąpić od tej zasady, a komornik, który wykonuje funkcje publiczne, nie powinien ponosić tego ciężaru. Jedynym wyjściem jest więc pobieranie opłat z VAT.

Rozpatrując jego odwołanie, Sąd Okręgowy w Koszalinie powziął wątpliwości, które zawarł w pytaniach do Sądu Najwyższego: Czy opłaty egzekucyjne są podstawą opodatkowania VAT, a w związku z tym, są kwotami netto i nie obejmują samego podatku, który należy do nich doliczać i zgodnie z zasadą neutralności podatku VAT obciążać strony postępowania egzekucyjnego jako konsumentów usług świadczonych przez komorników? Po drugie, czy spór na tym tle jest sprawą cywilną, która może podlegać rozpoznaniu sądu cywilnego.

Podobne pytanie złożył do SN nieco wcześniej SO w Białymstoku, tam chodzi o 8,4 tys. zł spornego VAT, a SO, rozpatrując zażalenie komornika, miał wątpliwości, czy jest uprawniony do zwiększenia opłaty komorniczej o VAT.

Dodajmy, że podobne spory trafiają też do sądów administracyjnych, ale one też tej kwestii nie rozstrzygnęły.

– Nigdy wcześniej opłaty egzekucyjne nie były opodatkowane, jeśli zatem mają być obłożone daniną, to winno to wynikać wprost z ustawy, nie można podatku domniemywać czy wywodzić z interpretacji – ocenia problem prof. Feliks Zedler, specjalista od prawa egzekucyjnego z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. – Przeciw opodatkowaniu ich VAT przemawiają ważnie racje: trudno zakwalifikować komornika jak usługodawcę, gdyż jest on elementem wymiaru sprawiedliwości. Poza tym opodatkowanie VAT-em sprawi, że system opłat jest mniej czytelny.

– Obecny stan rzeczy, wywołany interpretacją MF, do którego z konieczności stosują się komornicy, jest także niesprawiedliwy – dodaje Jarosław Świeczkowski, komornik z Pomorza. – Dlatego, że dłużnik podatnik VAT będzie mógł sobie podatek odliczyć, a przysłowiowy Kowalski już nie, i zapłaci 23 proc. więcej.

– Niezależnie od rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego tej kwestii konieczna jest kompleksowa zmiana przepisów i jednoznaczne określenie przez ustawodawcę, czy komornik obowiązany jest uiszczać podatek VAT, a jeżeli tak, na jakich zasadach – mówi „Rz" Rafał Fronczek, prezes Krajowej Rady Komorniczej. – Zwracamy na to uwagę od dawana, podkreślając, że uznanie opłat za kwoty brutto, czyli zawierające w sobie podatek VAT, doprowadzi do zapaści wiele kancelarii komorniczych.

Sygn. akt: III CZP 42/16

Prawo karne
Morderstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Obrońca podejrzanego: nie przyznał się
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Prawo karne
Mieszkanie Nawrockiego. Nieprawdziwe oświadczenia w akcie notarialnym – co na to prawo karne?
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem