Niskie płace mają szybko rosnąć

– Obecna sytuacja ekonomiczna Polski pozwala na zrównoważone podnoszenie płacy minimalnej, współmierne do dynamiki wzrostu gospodarczego i wzrostu produktywności pracy oraz spadku bezrobocia – tak rząd uzasadnia dosyć wysoką podwyżkę minimalnego wynagrodzenia na 2019 r.

We wtorek Rada Ministrów zdecydowała, że w przyszłym roku ma ono wynosić 2250 zł, czyli o 7,1 proc. więcej niż w 2018 r. (2100 zł). To więcej niż propozycje strony pracodawców, którzy podczas negocjacji w Radzie Dialogu Społecznego postulowali 2220 zł (co wynika z przepisów o ustalaniu wzrostu płacy minimalnej), więcej niż wstępna propozycja rządu z czerwca tego roku, ale mniej niż maksymalne oczekiwania związków zawodowych. Minimalna stawka godzinowa została ustalona na 14,7 zł brutto.

Czytaj także: Ukraińcy zarabiają u nas więcej niż Polacy? Ale dłużej pracują

Dziś sobie poradzą

Minister rodziny, pracy i polityki społecznej wyjaśniała, że rządowi zależało na utrzymaniu relacji płacy minimalnej do płacy przeciętnej (ok. 47,2 proc.), tak by pędząca gospodarka nie pozostawiała w tyle tych najsłabiej zarabiających. Podkreślała też, że z analiz resortu wynika, że wysokość minimalnego wynagrodzenia w 2018 r. nie wpływała negatywnie na popyt na pracę i tak też powinno być w 2019 r.

Co ciekawe, w tej kwestii z rządowymi analizami zgadza się – przynajmniej częściowo – strona pracodawców.

– Rzeczywiście podwyżka płacy minimalnej do 2250 zł nie spowoduje sama z siebie katastrofy rynku pracy czy też nie przyczyni się do szybkiego końca ożywienia gospodarczego – przyznaje Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich. – Obecna sytuacja na rynku pracy, czyli fakt, że firmy muszą walczyć o pracowników, spowodowała, że faktyczne stawki nawet przy pracach prostych mocno oderwały się od poziomu płacy minimalnej. Często zdarza się, że przedsiębiorcy, szacując swoje budżety, przyjmują stawkę godzinową na minimum 15 zł i więcej – opisuje Kozłowski. Nawet zaś w największych sieciach handlowych już mało kto zarabia ustawowe minimum. – W obecnej sytuacji, przy wzroście gospodarczym na poziomie 5 proc. firmy poradzą sobie z takim wzrostem płacy minimalnej – wtóruje Jeremi Mordasewicz, ekspert Konfederacji Lewiatan. – I tak ze względu na brak pracowników przedsiębiorstwa są skłonne płacić więcej – dodaje.

Potem może być gorzej

– Problemy mogą jednak zacząć się za rok czy dwa, kiedy gospodarka spowolni – ostrzega Mordasewicz. Mówi się w ekonomii, że płace są elastyczne tylko w górę. Doświadczenia wszystkich państw pokazują, że w momencie pogorszenia się koniunktury i sytuacji finansowej firmy wyciągniętych wcześniej płac nie da się obniżyć, ponieważ to zbyt frustrujące dla pracowników – opisuje Mordasewicz. Dodaje, że wówczas jedyną formą dostosowania się do nowych warunków pozostaje redukcja pracowników. W pierwszej kolejności – tych najmniej doświadczonych i o najniższych kwalifikacjach. – To dlatego w momencie spowolnienia, które w końcu do nas zawita, narasta bezrobocie – dodaje Mordasewicz.

Problem w regionach

– Nie można też zapomnieć, że poziom płacy minimalnej jest wspólnym mianownikiem dla całego kraju. Tymczasem mamy takie miejsce, gdzie stopa bezrobocia wciąż przekracza 15 proc., a negocjacje płacowe zaczynają się i kończą właśnie na wynagrodzeniu najniższym – zauważa też Kozłowski. O ile więc w metropoliach czy innych prężnie rozwijających się ośrodkach gospodarczych płaca minimalna praktycznie nie ma zastosowania, o tyle są i takie powiaty w Polsce, gdzie sięga ona nawet 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

– W takich miejscach stosunkowo szybkie podnoszenie ustawowego minimum może być problematyczne obecnie i w dłuższej perspektywie – dodaje Kozłowski.