Szefem 21-osobowej komisji został dr Wacław Berczyński, emerytowany inżynier firmy Boeing, który przedstawiany jest także jako doradca Departamentu Obrony USA. Jego zastępcami będą dr Bogdan Gajewski, pracownik kanadyjskiej agencji rządowej National Aircraft Certification oraz fizyk pracujący w USA dr Kazimierz Nowaczyk, przyjaciel Macierewicza.

Bodaj najbardziej kontrowersyjna postać w komisji to prof. Jan Obrębski. W śledztwie smoleńskim zeznał m.in. „Wykonałem kilkaset godzin lotów odrzutowcami pasażerskimi, jako pasażer, przyglądając się temu jak pracują skrzydła i silniki samolotów w czasie lotu, również z obrazu kamer, jeżeli samolot był w taki system wyposażony, w związku z tym czuję się dość kompetentny w tym zakresie”; „Jeżeli chodzi o materiały wybuchowe i skutki ich użycia, to zeznaję, że byłem w wojsku, gdzie miałem do czynienia na przykład, z bronią strzelecką, granatami czy środkami strzeleckimi przeciwpancernymi. Dodatkowo, jako dziecko oglądałem wybuchające stodoły w czasie pożarów po wojnie”.

Bez zagranicznej pomocy

Drugim zadaniem komisji jest sprawdzenie zaniedbań, jakich dopuściły się polskie władze już po katastrofie. Charakterystyczne jest to, że sam Macierewicz mówił we wtorek dużo o nieprawidłowościach już po katastrofie. Nie rozwodził się już – jak kiedyś miał w zwyczaju – nad zamachem i jego możliwymi mocodawcami.

Chodzi m.in. o wybór niewłaściwej formuły prawnej wyjaśniania katastrofy – Rosjanie zaproponowali załącznik 13 do konwencji chicagowskiej, a po stronie polskich władz nie było nikogo, kto rozumiałby zagrożenia, jakie niesie ta formuła. W ten sposób pisanie raportu oddaliśmy Rosjanom, poddając się ich rozgrywce propagandowej. W dodatku jako że konwencja chicagowska dotyczy lotów cywilnych, a to był lot wojskowy, więc w praktyce załącznik 13 okazał się tylko dobrowolnym zobowiązaniem obu stron. Gdy się okazało, że Rosjanie po prostu go nie przestrzegają, to nie było nawet drogi odwoławczej do międzynarodowych instytucji arbitrażowych. Najnowszy przykład naszej bezradności – gdy prokuratorzy próbowali za pośrednictwem rosyjskich władz przekazać dwóm kontrolerom lotów ze Smoleńska informację o przedstawieniu zarzutów, wezwania zostały zwrócone „jako niepodlegające wykonaniu".

Choć minister Macierewicz nie powiedział tego głośno, to powołanie nowej komisji oznacza rezygnację z prób włączenia w wyjaśnianie katastrofy instytucji zagranicznych. Minister powołał za to czterech cudzoziemców na doradców podkomisji. Są to: ekspert od medycyny sądowej prof. Michael Baden z USA, inżynier lotniczy z Wielkiej Brytanii Frank Taylor, inżynier i pilot z Danii Glenn Joergenssen oraz Andriej Iłłarionow z Rosji, były doradca prezydenta Władimira Putina. Wszyscy oni współpracowali wcześniej ze smoleńskim zespołem PiS i kwestionowali wersję przyczyn katastrofy przedstawioną przez komisję Jerzego Millera za rządów PO.