Te i kilka innych zmian przewiduje projekt noweli kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa o aktach stanu cywilnego autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości.
Zmiana art. 3 prawa o aktach stanu cywilnego polega na tym, osoby dysponujące zagranicznymi dokumentami stanu cywilnego „mieszczącymi się” w zakresie polskiego rejestru (i standardu konstytucyjnego), a więc urodzenia jako zdarzenia obejmujące pochodzenie dziecka od kobiety (matki) i mężczyzny (ojca), małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny oraz zgonu, uzyskają prawne ugruntowanie możliwości posługiwania się nimi w Polsce bez konieczności dokonywania ich transkrypcji. Ma to uprościć załatwianie spraw urzędowych i zmniejszyć obciążenie kierowników USC.
Zmienione ma być też (ograniczenie) przewidziane w art. 62 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, domniemania ojcostwa dziecka urodzonego przed upływem 300 dni od ustania małżeństwa (najczęściej rozwodu) lub jego unieważnienia, które ma bardzo rzadkie zastosowanie w tych licznych sytuacjach. W większości przypadków dotyczy aktów urodzenia sporządzonych za granicą, w których wpisany jest biologiczny ojciec dziecka, a utrzymywanie domniemania ojcostwa na rzecz byłego męża po ustaniu małżeństwa wskutek rozwodu jest w tych przypadkach pozbawione uzasadnienia. W zagranicznym dokumencie stanu cywilnego wpisany jest najczęściej biologiczny ojciec dziecka i akt ten odzwierciedla rzeczywisty stan rzeczy.
Czytaj więcej
Obowiązek poddania się badaniu, które ma usprawnić procesy i zastąpi wiele innych dowodów, sąd będzie mógł wyegzekwować na kilka sposobów.
Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, doświadczenia kierowników USC dowodzą, że dzieci urodzone po orzeczeniu rozwodu są z reguły dziećmi nowych partnerów, a nie byłych mężów. Powoduje to konieczność wytaczania powództwa o zaprzeczenie ojcostwa. Rezygnacja z tego domniemania sprawi, że takie postępowania sądowe będą zbędne. Wystarczy, że nowy partner uzna dziecko albo będzie się toczył proces o ustalenie ojcostwa.
– Zmiana ta jest celowa, gdyż uzasadniona aktualnymi realiami społecznymi. Usunąć ma kolizję co do ojcostwa między zagranicznym aktem urodzenia a domniemaniem ojcostwa w Polsce, co powodowało konieczność wytoczenia procesu o jego zaprzeczenie. Być może w przyszłości prawo pójdzie w kierunku likwidacji domniemania i uznawania ojcostwa także przez małżonka matki. Nierzadko zdarzają się sprawy o zaprzeczenie ojcostwa dziecka urodzonego w trakcie małżeństwa, proces rozwodowy musi być wówczas zawieszony, a czasem po podjęciu ponownie z uwagi na urodzenie kolejnego dziecka – ocenia Anna Begier, sędzia SR we Wrześni, członek Zespołu Prawa Cywilnego SSP Iustiti.
Etap legislacyjny: konsultacje publiczne
