O tym, jak opresyjne może być prawo podatkowe, świadczy skarga, która trafiła kilkanaście dni temu do rzecznika praw obywatelskich. Starszej pani odmówiono sprzedaży oleju opałowego. Powód? Niezarejestrowanie na czas pieca na ten olej. Taki obowiązek wynika z przepisów o podatku akcyzowym. Seniorka nie interesowała się na co dzień sprawami akcyzy, nikt jej o tym obowiązku nie informował, a odmowa sprzedaży oleju u progu zimy zaszokowała ją.
– Takie sytuacje to efekt braku przepływu informacji i wzajemnego zaufania między podatnikami i organami podatkowymi – powiedział Marcin Wiącek, RPO, podczas debaty zorganizowanej w środę przez Krajową Izbę Doradców Podatkowych. Wskazywano na niej, że budowaniu wzajemnego zaufania mogłoby posłużyć uchwalenie Karty Praw Podatnika. Ustawa spisałaby podstawowe prawa i obowiązki zarówno podatnika, jak i organów podatkowych.
Wprawdzie karta powtarzałaby wiele reguł z ordynacji podatkowej czy konstytucji, ale – jak zaznaczał prof. Kazimierz Nykiel z Uniwersytetu Łódzkiego – byłaby znacznie prostsza w odbiorze niż obszerna ordynacja podatkowa. – Takie karty istnieją dziś w większości krajów OECD, zresztą ta organizacja rekomendowała swym członkom ich wprowadzenie – zauważył prof. Nykiel.
Stosowny projekt, liczący 29 artykułów, złożyli w Sejmie posłowie Koalicji Obywatelskiej 12 grudnia 2019 r. Skierowano go do pierwszego czytania jako druk nr 137, ale do dziś, mimo upływu dwóch lat, pierwsze czytanie nie nastąpiło. Projekt ten zawiera m.in. prawo podatnika do odpowiednio długiego vacatio legis przy wdrażaniu nowych ustaw, zasadę jasności sformułowań w prawie podatkowym czy obowiązek sądów administracyjnych dotyczący informowania ministra finansów o naruszeniach prawa.
Obecny na konferencji wiceminister finansów Mariusz Gojny zadeklarował współpracę resortu przy podobnych przedsięwzięciach. Jak jednak ostrzegał sędzia NSA Jan Rudowski, w ostatnich latach było już kilka takich inicjatyw, ale nie doczekały się spełnienia. – Zestaw takich praw miał być w ordynacji podatkowej, nad którą przez kilka lat pracowała specjalna komisja, jednak jej nie uchwalono – przypomniał sędzia Rudowski.
– Nie ma teraz szans na nową ordynację, ale Karta mogłaby zwiększyć przyjazność systemu podatkowego – ocenił prof. Adam Mariański, przewodniczący KRDP.
