Ziobro zapowiada reformę procedury cywilnej

Jak mówił minister Ziobro, założeniem jest to, aby wyrok, w miarę możliwości, był wydawany na jednej rozprawie. Ma temu służyć nowa instytucja, konieczność organizowania postępowania przygotowawczego. Jak wyliczał Ziobro, sędzia będzie zobowiązany do szukania ugody między stronami, ustalenia harmonogramu postępowania oraz określenia terminu wydania wyroku. - Profesjonalne przygotowanie sprawy pod kątem jej procedowania i zakreślenie terminu wyroku w bardzo istotny sposób zdyscyplinuje strony postępowania i sam sąd oraz przyspieszy bieg postępowań - przekonywał Ziobro.

Minister podkreślił, że zmiana ma "podnieść zaufanie do sądów i umożliwić Polakom szybsze znajdywanie rozstrzygnięcia w sądzie".

W reformie ma się znaleźć ograniczenie różnych formy obstrukcji, przewlekłości np. poprzez składanie zażaleń. - Chcemy z tą praktyką raz na zawsze skończyć - zaznaczył Ziobro.

Ma się też pojawić nowa instytucja, przeniesienia sprawy jeśli będzie ona dotyczyła, jak mówił minister, "lokalnych elit".

- To jest zmiana fundamentalna - podkreślił wiceminister Łukasz Piebiak, który przedstawiał szczegóły projektu.

Wśród zmian wiceminister wskazał:

1. Sądy bliżej ludzi - osoby składające pozwy przeciw firmom, będą mogły rozstrzygać swoje spory we własnym miejscu zamieszkania. Osoby fizyczne składające pozwy przeciwko firmom, bankom i agendom Skarbu Państwa będą mogły rozstrzygać spory w miejscach zamieszkania. A jeśli firma złoży pozew przeciwko swemu klientowi, np. za nieopłacony rachunek, to sprawa będzie rozpatrywana przez sąd właściwy dla miejsca zamieszkania klienta, a nie np. w Warszawie, gdzie mieści się firma. - To jest potężne ułatwienie dla zwykłych Polaków - podkreślał Piebiak.

2. Obowiązkowa odpowiedź na pozew - pozwany będzie zobowiązany, żeby jeszcze przed pierwszą rozprawą pisemnie odnieść się do zarzutów. - Aby strona nie marnowała czasu, udając się do sądu - wskazał wiceminister.

3. Posiedzenie przygotowawcze. Sędzia jako rozjemca. - Doprowadzamy do tego, że kodeks zmusi strony, aby przyszły na posiedzenie przygotowawcze - mówił Piebiak. Sąd będzie musiał na takim posiedzeniu rozstrzygnąć, czy będzie ugoda czy też nie. W drugim przypadku sędzia wyznaczy terminy kolejnych posiedzeń i przewidywany termin wydania orzeczenia. - Każda sprawa w sądzie cywilnym, zapoczątkowana złożeniem pozwu, rozpocznie się od posiedzenia przygotowawczego z udziałem stron. W jego trakcie sędzia będzie występował w roli rozjemcy dążącego do zawarcia przez strony ugody lub przystąpienia do mediacji - zapowiada resort sprawiedliwości.

4. Plan rozprawy - strona będzie wiedziała kiedy i czego się spodziewać. Regułą ma być, aby łatwiejsze sprawy kończyć na pierwszej rozprawie.

5. Krótkie terminy. Projekt zakłada, iż w przypadku, gdy ogłoszenie wyroku, np. ze względu na stopień skomplikowania sprawy, nie będzie możliwe już na pierwszej rozprawie, to sędzia na posiedzeniu przygotowawczym będzie zobowiązany od razu wyznaczyć kilka następujących bezpośrednio po sobie terminów rozpraw. Tak żeby nie było wielomiesięcznych przerw między nimi.

6. Ograniczenie czynności obstrukcyjnych - nowe instrumenty mają przeciwdziałać np. spiralom zażaleń. - Pozwalamy, aby takie obstrukcyjne czynności (...) były pozostawiane bez rozpoznania - mówił wiceminister Piebiak. - Będą one podlegać kontroli instancyjnej - zapewnił. 

7. Ukrócenie stosowania wniosków o wyłączenie sędziego. - Jeśli sprawa dotyczy sędziego albo osoby bliskiej sędziego, zostanie wyznaczony inny sąd - tłumaczył Piebiak. - To samo wprowadzamy w przypadku lokalnych osobistości, np. burmistrzów - dodawał. Na wniosek strony Sąd Najwyższy będzie mógł w takich sytuacjach przenieść postępowanie do innego sądu. 

8. Zeznania na piśmie. Projekt rozszerza możliwość składania zeznań na piśmie na wszystkie sądowe postępowania cywilne, nie tylko – jak dziś – w transgranicznych sprawach drobnych roszczeń. - To pozwalać mu będzie na wcześniejsze zapoznanie się z argumentacją stron i na rzeczywiste pełnienie funkcji rozjemcy – przekonywał wiceminister.

9. Szybki tryb dla firm - ma zostać przywrócona odrębna procedura gospodarcza, ale ze zmianami. Wśród nich np. osoba, która jest drobnym przedsiębiorcą będzie mogła zdecydować, czy jej proces ma się odbywać według procedury gospodarczej czy "zwykłej" procedury gospodarczej.

- Usprawnieniu postępowań w sprawach gospodarczych, w których stronami są przedsiębiorcy, będą służyć szybsze procedury i ustalenie zalecanego terminu rozpoznania sprawy na nie więcej niż sześć miesięcy - zapowiada ministerstwo.

10. Samodzielne nagrywanie rozpraw. - Strony będą mogły nagrywać przebieg każdej rozprawy. Jedynym warunkiem będzie poinformowanie sądu o takim zamiarze - zapowiedział wiceminister Piebiak. - Sądy działają jawnie, dla ludzi, i nie ma powodu, żeby ich czynności nie były rejestrowane - uzasadniał.