Rz: Czy Prokuratoria, panie prezesie, jest przygotowana do zmian i ekstraobowiązków, które ją obciążają od 1 lipca ?

Leszek Bosek, prof., prezes Prokuratorii Generalnej RP:

Przygotowania do przejęcia nowych kompetencji prowadzimy od zeszłego roku. Z reformą Prokuratorii Generalnej związane były liczne wyzwania, począwszy od wzmocnienia kadrowego, koniecznego do optymalnego funkcjonowania instytucji. Sukcesem zakończyła się rekrutacja nowych radców i referendarzy. Otwarty i konkurencyjny nabór cieszył się dużym zainteresowaniem, na jedno stanowisko radcowskie zgłaszało się nawet 600 kandydatów, w tym prawnicy z cennymi kompetencjami zawodowymi i wieloletnim doświadczeniem w renomowanych międzynarodowych kancelariach prawniczych.

Dobry pracodawca?

Owszem, liczba chętnych najlepiej pokazuje, że Prokuratoria jest postrzegana jako ciekawe i atrakcyjne miejsce pracy, pozwalające na rozwój zawodowy, zdobywanie nowych kompetencji i dalszą specjalizację. Dzisiaj nie ma na rynku kancelarii prawniczej, która mogłaby pochwalić się tak szerokim spektrum działania jak Prokuratoria i tak wyspecjalizowaną kadrą.

Chyba jednak trudniej zarządzać taką armią prawników?

Stworzyliśmy dodatkowe procedury konieczne do wykonywania obowiązków. Został wprowadzony nowy regulamin wewnętrznego urzędowania Prokuratorii Generalnej. Powstał regulamin Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej. Nowe zadania z powodzeniem wykonywane są od 1 stycznia, co bardzo dobrze świadczy o możliwościach organizacyjnych i dobrym przygotowaniu do wdrożenia reformy.

Czy Prokuratoria jest przygotowana do wykonywania zastępstwa spółek z udziałem Skarbu Państwa?

Ustawodawca racjonalnie założył 6-miesięczny okres na jej dostosowanie do nowych zadań. Ten czas został dobrze wykorzystany na przygotowania organizacyjne do wykonywania zastępstwa procesowego państwowych osób prawnych, osób prawnych z udziałem Skarbu Państwa i z udziałem państwowych osób prawnych. Mówiłem już o kadrowym wzmocnieniu zespołu. Prokuratoria od wielu lat prowadzi skomplikowane postępowania sądowe, największe i najtrudniejsze procesy i jest dobrze przygotowana do zastępowania osób prawnych. Doświadczenie w prowadzeniu spraw energetycznych, złożonych procesów inwestycyjnych czy z rynku kapitałowego będzie wykorzystywane w prowadzeniu spraw osób prawnych. Należy pamiętać, że Prokuratoria od 11 lat prowadzi również sprawy z prawa rzeczowego, odpowiedzialności deliktowej czy kontraktowej, a więc sprawy rynkowe. Jej kadra umożliwia sprawną i skuteczną ochronę majątku państwowego. Jesteśmy gotowi do nowych zadań.

Czy może są już chętni?

Prokuratoria będzie wykonywać obowiązkowe zastępstwo na rzecz wymienionych w rozporządzeniu państwowych osób prawnych w sprawach cywilnych, w których wartość przedmiotu sprawy przekracza 5 mln zł. Mowa jest o koszyku niemal 600 podmiotów. Od kilku tygodni sukcesywnie przesyłają informacje o prowadzonych sprawach sądowych, w których zastępstwo PG jest obowiązkowe. 1 lipca przejmuje ona zastępstwo procesowe w sprawach w toku, co oczywiście wymaga fizycznego przekazania akt i informacji o dotychczasowym przebiegu postępowania. W najbliższych tygodniach wpłyną również wnioski państwowych osób prawnych o wytoczenie powództwa w sprawach, które są na etapie przedsądowych wezwań do zapłaty lub próby ugodowej. Można się spodziewać również pozwów przeciwko państwowym osobom prawnym.

Osoby prawne z udziałem Skarbu Państwa lub państwowych osób prawnych będą mogły dokonać wyboru Prokuratorii jako zastępcy procesowego, jeżeli taka będzie decyzja ich organów statutowych. Warunkiem zastępstwa jest wyrażenie zgody, która będzie miała charakter generalny, co oznacza, że przez cały czas jej obowiązywania Prokuratoria będzie wykonywała zastępstwo we wszystkich sprawach z udziałem takiej spółki, których wartość przekracza 5 mln zł.

A ile może ich być, czy jest już lista?

Zgoda może zostać wyrażona w każdym czasie po 1 lipca 2017 r. Od kilku tygodni prowadzone są rozmowy z osobami prawnymi zainteresowanymi wykonywaniem zastępstwa procesowego przez Prokuratorię. Szczegóły tych rozmów nie mogą zostać ujawnione. Ewentualne decyzje o skorzystaniu z pomocy Prokuratorii będą dotyczyć największych i najtrudniejszych spraw.

A kiedy ruszy Sąd Polubowny przy Prokuratorii ?

Został utworzony 1 lipca i ma być skuteczną i tańszą alternatywą dla rozstrzygania sporów pomiędzy państwowymi osobami prawnymi. Będzie oferował trzy niezależne drogi postępowania polubownego: arbitraż, mediację i koncyliację. Przy tworzeniu Sądu skorzystano z najlepszych doświadczeń krajowych i międzynarodowych. Sąd Polubowny zgromadzi grono wybitnych prawników oraz ekspertów posiadających olbrzymie doświadczenie zawodowe, w tym w obsłudze prawnej podmiotów sfery publicznej. Arbitrami będą wyłącznie osoby spełniające przewidziane we właściwych przepisach wymagania do powołania na stanowisko sędziego sądu okręgowego, a koncyliatorami osoby spełniające wymagania powołania na stanowisko sędziego sądu rejonowego. Oczywiście renomy nie buduje się z dnia na dzień, więc osoby zaangażowane w ten projekt czeka ciężka praca.

Czy są już chętni do skorzystania z jego usługi?

Mogę zasygnalizować, że obserwujemy zainteresowanie Sądem Polubownym, o czym świadczą zapytania kierowane przez państwowe osoby prawne o nowe możliwości rozstrzygania sporów.

Część nowych przepisów obowiązuje od początku roku. Czy praca Prokuratorii jakoś się zmieniła w tym czasie?

Nasze obowiązki już się zwiększyły, choć wbrew publikacjom o przejęciu przez Prokuratorię pełnej obsługi prawnej państwowych osób prawnych ustawa o Prokuratorii Generalnej tworzy ograniczoną kompetencję do wykonywania zastępstwa procesowego osób prawnych. Zwiększyły się również kompetencje prezesa Prokuratorii, który m.in. wydaje rozstrzygnięcia dotyczące reprezentacji procesowej Skarbu Państwa. Ostatnie tygodnie pokazują, że sądy powszechne coraz częściej korzystają z możliwości kierowania do prezesa PG wniosku o wskazanie, który organ jest właściwy do podejmowania czynności procesowych za Skarb Państwa. Tylko w czerwcu wpłynęło dziesięć takich wniosków. To pokazuje, jak ważne i potrzebne są wprowadzone zmiany.

Dodajmy, że zakres obowiązków Prokuratorii Generalnej znacząco rozszerzyła nie tylko ustawa o Prokuratorii Generalnej, ale również ustawa o zasadach zarządzania mieniem państwowym. Prezes PG przejął m.in. część kompetencji dotychczas należących do ministra ds. Skarbu Państwa w zakresie nadzoru nad mieniem Skarbu Państwa.