Otwarcie nowej siedziby Cricoteki Tadeusza Kantora

Kampania promocyjna „Nigdy tu nie powrócę?", poprzedzająca to wydarzenie, trawestowała tytuł jednego z autorskich spektakli artysty, dodając do niego znak zapytania. Teraz można już śmiało mówić, że to wielki powrót.

Zobacz galerię zdjęć

Cricoteka. Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora, pełniąca funkcję muzeum, archiwum, galerii i miejsca badań jego dorobku, zyskuje trzykrotnie większą powierzchnię. Podczas piątkowej uroczystości zostanie otwarta także wystawa stała, poświęcona głównie teatrowi Kantora oraz czasowa zatytułowana „Nic 2 razy", na której współcześni artyści wchodzą w dialog z mistrzem.

Nowa Cricoteka, której budowa trwała od 2009 roku, ma niezwykłą architekturę. To kolejna ikona współczesnej architektury w Krakowie, zaprojektowana przez IQ2 Quality Group Consorcjum (Piotr Nawara i Agnieszka Szultk z nsMoonStudio oraz Stanisław Deńko z biura „Wizja").

- Projektując ten obiekt, próbowaliśmy mierzyć się z twórczością Kantora. - mówi „Rz" Piotr Nawara. - Naszą bezpośrednią inspiracją był jego rysunek, przedstawiający człowieka i stół. Trudność polegała na przetransponowaniu go na warunki architektoniczno-urbanistyczne z uwzględnieniem w projekcie budynku starej elektrowni na Podgórzu. W efekcie bazowaliśmy na przeciwieństwach starego i nowego, żywego i martwego, ruchomego i stałego. Mamy tu dwie formy i epoki architektoniczne. Starą architekturę elektrowni kontrastujemy z nowoczesną konstrukcją stalowo-mostową z dwiema „wiszącymi" salami ekspozycyjnymi wewnątrz.

Nadbudowany nad starą elektrownią współczesny obiekt wygląda jak obramowanie, lewitujący most z widokiem na Wisłę lub ambalaż (opakowanie) - motyw częsty w sztuce Kantora. W betonowych podporach ukryte zostały klatki schodowe. Obie części Cricoteki mają więc wspólny komunikacyjny „krwioobieg" i podziemne wejście. Nowoczesną zewnętrzną elewację tworzą ściany z kortenu, wyglądające na spatynowane, a system przeszkleń daje intrygujące efekty świetlne. W nowej części, oprócz przestrzeni wystawowych w kształcie litery v, mieszczą się sale edukacyjne i kawiarnia. W starej - sala teatralna, Archiwum, czytelnia.

Do nowej siedziby przenoszą się rozproszone dotychczas w mieście trzy miejsca należące do Cricoteki: biura z ul. Szczepańskiej, Archiwum z Kanoniczej oraz magazyny. Poza Cricoteką zachowana zostanie nadal jedynie Pracownia Tadeusza Kantora przy ul. Siennej 7/5, w której artysta mieszkał w ostatnich latach i wyraził wolę, by po jego śmierci w nienaruszonej formie była udostępniona publiczności.

- W nowym obiekcie na stałej wystawie po raz pierwszy będziemy mogli pokazać w pełni naszą kolekcję, którą rozpoczął przygotowywać w latach 80. sam Tadeusz Kantor, bo to on był twórcą Cricoteki jako żywego archiwum Teatru Cricot2, pozwalającego przetrwać idei jego teatru. – wyjaśnia „Rz" dyrektorka Cricoteki Natalia Zarzecka. – Kantorowi zawdzięczamy kolekcję obiektów teatralnych, opowiadających o poszczególnych etapach jego scenicznej twórczości, którą sam podzielił na siedem części.

- Cricoteka dedykowana jest więc przede wszystkim działalności teatralnej Tadeusza Kantora. - kontynuuje Natalia Zarzecka - Nie mamy kolekcji malarstwa, które pozostaje w zbiorach muzealnych i prywatnych, ale zaznaczamy jego obecność, m.in. pokazując poświęcone malarstwu dokumenty filmowe oraz wydając na malarski album według makiety przygotowanej w końcu lat 80. przez samego Kantora. To pierwsze jego wydanie w Polsce!

Wcześniejsze edycje ukazały się tylko we Włoszech i Francji. Mam nadzieję, że otwarcie Cricoteki stanie się impulsem do nowych opracowań i i odczytań spuścizny Kantora i że jego sztuka nadal inspiruje artystów, czego dowodzi nasza wystawa czasowa i dwudniowy program wydarzeń towarzyszących otwarciu: performensów, koncertów, warsztatów.

Czasowa ekspozycja „Nic 2 razy" łączą wystawę obiektów z działaniami scenicznymi na żywo. W projekcie uczestniczą współcześni artyści funkcjonujący na styku teatru, sztuk wizualnych i performatywnych" Paweł Althamer i Grupa Nowolipie, Jaap Blonk, Ulla von Brandenburg, Marvin Gaye Chetwynd, Guy de Cointet, Oskar Dawicki, Shana Moulton, Paulina Ołowska, Teatr Opera Buffa, Quay Brothers, Michael Portnoy, Jim Shaw, Catherine Sullivan, Joanne Tatham i Tom O'Sullivan.