Chodorkowski wolny

Z kolonii karnej w Siegieży niedaleko granicy z Finlandią 50-letni Chodorkowski udał się wczoraj specjalnym samolotem do Berlina, aby zobaczyć się z matką. Na lotnisku czekał na niego były szef niemieckiej  dyplomacji Hans-Dietrich Genscher. Jak się okazuje, odegrał w  jego uwolnieniu dużą rolę.

Matka niedawnego skazańca ponad tydzień temu wyszła z jednego z berlińskich szpitali po długotrwałym leczeniu. To właśnie jest oficjalna przyczyna okazania przez prezydenta Władimira Putina aktu łaski jednemu do niedawna z najbogatszych ludzi świata. „Kierując się względami humanitarnymi, postanawiam: ułaskawić skazanego Chodorkowskiego Michaiła Borysowicza, urodzonego w 1963 roku w Moskwie, zwalniając go z dalszego odbywania kary" – czytamy w dekrecie, który pojawił się na oficjalnej stronie Kremla.

Na tej podstawie dzisiaj w południe Michaił Chodorkowski został wolnym człowiekiem. Dokładnie 20 grudnia, w dniu święta rosyjskich służb bezpieczeństwa, zwanym Dniem Czekisty. W Moskwie natychmiast pojawiły się na ten temat dowcipy, że magnat finansowy do końca życia powinien uroczyście obchodzić właśnie ten dzień.

Putin jak dobry  car

– To ostateczne zwycięstwo Putina nad Chodorkowskim – tłumaczy „Rz" Siergiej Markow, politolog związany z Kremlem. Podobnie jak kremlowskie media jest przekonany, że były szef Jukosu wtrącony do więzienia w październiku 2003 r., zwracając się do Putina o ułaskawienie, przyznał się tym samym do winy.

– Kwestia przyznania się do winy nie była poruszana. 12 listopada zwróciłem się do prezydenta z prośbą o ułaskawienie i cieszę się z pozytywnej decyzji – przekazał Chodorkowski w oświadczeniu.

Akt łaski Putina jest tym cenniejszy, bo oznacza, że Chodorkowskiego nie czeka już kolejny, trzeci proces. A zapowiadał go jeszcze całkiem niedawno publicznie zastępca prokuratora generalnego. Byłemu szefowi Jukosu groziło jeszcze kilka kolejnych lat. W dwóch poprzednich procesach zarówno Chodorkowski, jak i współoskarżony Płaton Lebiediew, jego partner biznesowy, odrzucali wszelkie oskarżenia o nielegalne transakcje finansowe, kradzież milionów ton ropy naftowej i unikanie podatków. – Żyliśmy nadzieją na lepsze czasy. Nadzieje te nie spełniły się do końca, przynajmniej dla wszystkich. To wina całego naszego pokolenia, w tym i moja – tłumaczył oskarżony Chodorkowski trzy lata temu, w ostatnim słowie kończącym drugi proces. W sumie w obu procesach Chodorkowski i Lebiediew skazani zostali na 13 lat łagru. Przed rokiem skrócono im kary o dwa lata, a później jeszcze o dwa miesiące.

– Putin nie mógł postąpić przed dziesięciu laty z Chodorkowskim inaczej, niż zrobił. Nie mógł dopuścić do tego, aby zagrabione narodowi miliardy zostały użyte w celach politycznych – tłumaczy Siergiej Markow. Przypomina, że wszyscy rosyjscy oligarchowie dorobili się fortun nielegalnie i należałoby wsadzić za kratki zdecydowaną większość z nich, aby zerwać ze starym jelcynowskim systemem.

Putin wybrał więc Chodorkowskiego, aby dać sygnał wszystkim innym, żeby trzymali się z dala od polityki i nie poszli w ślady szefa Jukosu. – Uwięzienie wielu z nich prowadzić mogłoby nawet do wojny domowej i Putin zdecydował się na kompromisowe rozwiązanie. Tego wymagała sprawiedliwość polityczna i nie można zarzucać prezydentowi, że stosuje sprawiedliwość wybiórczą, o co oskarża się obecnie Wiktora Janukowycza w przypadku Julii Tymoszenko – udowadnia Markow. Kto z rosyjskich oligarchów nie zrozumiał intencji Putina, został zmuszony do emigracji, jak Borys Bieriezowski, magnat, który finansował rodzinę Borysa Jelcyna, czy Władimir Gusinski, który zbudował niezależny kanał telewizyjny.

– Gdy Chodorkowski już siedział i wiadomo już było dokładnie, kto rozdaje karty, Władimir Putin pozbył się ze swego otoczenia ludzi z ekipy Jelcyna, jak odziedziczonego z poprzednich czasów szefa kremlowskiej administracji Aleksandra Wołoszyna, a nieco wcześniej premiera Michaiła Kasjanowa – tłumaczy „Rz" Aleksander Pumpiański, współautor książki „Sprawa Chodorkowskiego". Tym samym Putin rozpoczął nowy etap swych rządów.

Gra o życie

Obecny prezydent zezwala swym oligarchom na wszystko, kupowanie urzędników czy korupcję na ogromną skalę, ale nie na ujawnianie najmniejszych ambicji politycznych. To jest gra, w której stawką jest życie.

Dla świata było jasne, że proces Chodorkowskiego ma podłoże polityczne, i w jego obronie stanęło wielu przywódców państw. Podobnie w sprawie Julii Tymoszenko. – Zawsze poruszałam sprawę Chodorkowskiego – tłumaczyła dzisiaj kanclerz Angela Merkel, zaangażowana także w próby uwolnienia byłej premier Ukrainy.