Reklama

Turcja po próbie zamachu stanu: Generałowie zeznają w T-shirtach

Dziesięciu generałów, w tym dwaj czterogwiazdkowi, to główni podejrzani o zorganizowanie puczu.

Aktualizacja: 19.07.2016 07:06 Publikacja: 18.07.2016 19:44

Puczyści. W pierwszych rzędach generałowie. Najważniejszy z nich gen. Akin Öztürk (z przodu w środku

Puczyści. W pierwszych rzędach generałowie. Najważniejszy z nich gen. Akin Öztürk (z przodu w środku, w polo w pasy białe, seledynowe i niebieskie) miał się w poniedziałek przyznać do zaplanowania zamachu stanu. Fot. Murat Kula

Foto: Anadolu Agency/Getty Images

Ich przywódcą jest 64-letni Akin Öztürk, do zeszłego roku dowódca sił powietrznych Turcji. To zarazem jedyny członek Najwyższej Rady Wojskowej, który brał udział w nieudanym zamachu stanu, rozpoczętym późnym wieczorem w piątek.

Reklama
Reklama

Turecka agencja prasowa Anadolu pokazała w poniedziałek zdjęcie z puczystami i krótki film, na którym przedstawia się dziesięciu generałów. Na nagraniu filmowym nie wyglądają na dystyngowanych oficerów. W małym pomieszczeniu komendy głównej policji w Ankarze, koło szaf biurowych i przy ścianie z częściowo zdartą tapetą, stanęli przed kamerą w cywilnych ubraniach. Z opatrunkami na głowie, z rozbitymi nosami, rozbieganym wzrokiem, już po pierwszych przesłuchaniach. Ręce mają za plecami skrępowane plastikowymi kajdankami. Tak wyglądają – jak ich się teraz oficjalnie nazywa – zdrajcy narodu i terroryści.

Narodowi przestawili się:

Sadik Köroglu, komendant szkoły żandarmerii. Jednogwiazdkowy generał, teraz zamiast w mundurze – w zielonym polo.

Reklama
Reklama

Murat Sirzai, szef wywiadu marynarki wojennej. Kontradmirał. W różowym polo z rozpiętymi guzikami.

Mustafa Özsoy, szef wywiadu wojskowego przy Sztabie Generalnym. Dwugwiazdkowy generał. W białej koszuli w niebieską kratkę.

Ihsan Bakar, szef szkolenia w marynarce wojennej. Kontradmirał. W jasnobłękitnym T-shircie z logo Nike.

Wspomniany już uważany za lidera spisku Akin Öztürk, najwyższy rangą i najwyższy wzrostem, w polo w pasy białe, seledynowe i wąskie niebieskie.

Pozostali poza nazwiskiem podali tylko stopień wojskowy, a nie wymienili funkcji. Są to:

Ilhan Salur, drugi z czterogwiazdkowych generałów, w błękitnej koszuli.

Reklama
Reklama

Oguz Sahin, jednogwiazdkowy generał, w dżinsowej koszuli.

Timurcan Ermis, jednogwiazdkowy generał, w błękitnej koszuli.

Hasan Kulac, kontradmirał, w białym podkoszulku.

Oguz Kahraman, kontradmirał, w błękitnym polo.

Jak widać, najwięcej jest admirałów. – Ale to nie oznacza, że marynarka wojenna dominowała, wręcz przeciwnie – właściwie nie wzięła udziału w puczu. Najważniejszą rolę odegrało lotnictwo. Prawie nie angażowały się siły lądowe, zastąpiła je, też w skromnym zakresie, żandarmeria. W ogóle pod względem liczby żołnierzy było skromnie. 15 ludzi miało przejąć pałac prezydencki, 50 most w Stambule, a potrzeba by dziesięć razy więcej. Trudno powiedzieć, dlaczego sobie wyobrażali, że odniosą sukces – mówi „Rzeczpospolitej" Özgür Ünlühisarcikli, analityk z ankarskiego oddziału think tanku German Marshall Fund of the United States (GMF).

Wylicza inne błędy: – Zazwyczaj zamach stanu ogłasza się wcześnie rano, gdy ludzie jeszcze śpią. Gdy się budzą, są już w nowej rzeczywistości, ze zneutralizowanymi przywództwem politycznym, łącznością i ulicami pod kontrolą. A oni ogłosili pucz, zanim ludzie poszli spać. Nie złapali żadnego z liderów politycznych, nie przejęli kontroli nad telewizją. I nie mieli żadnych sojuszników, poparcia żadnej partii czy gazety. Na dodatek zrobili coś, czego nigdy w czasie poprzednich puczów nie robiła armia turecka: strzelali do cywilów i bombardowali parlament. To doprowadziło społeczeństwo do wściekłości – dodaje.

Reklama
Reklama

Zdaniem eksperta GMF puczyści nie zdążyli zatrzymać prezydenta Recepa Erdogana, który w momencie rozpoczęcia puczu był w nadegejskim kurorcie Marmaris, bo lojalny wobec władz kontrwywiad przechwycił ich rozmowę.

Gen. Akin Öztürk, który – jak podawała część mediów tureckich – w poniedziałek po południu przyznał się do zaplanowania zamachu stanu, nie był dotychczas znany przeciętnemu Turkowi. Służył w lotnictwie od 1973 roku, przez jakiś czas pracował w wywiadzie sił powietrznych, także jako jego szef, a w połowie lat 90. był attache wojskowym w Izraelu. Latał na kilkunastu rodzajach samolotów, w tym na F-16, które mogły odegrać ważną rolę w puczu, ale nie odegrały. Jak dowiedziała się agencja Reuters, dwie takie maszyny puczystów nie zestrzeliły samolotu, którym Erdogan leciał z Marmaris do Stambułu, choć miały go na celowniku.

Öztürk zasiadał do tej pory w Najwyższej Radzie Wojskowej, mającej 16 członków – 14 generałów (wszyscy czterogwiazdkowi) i dwóch polityków, w tym premier. – To bardzo ważna instytucja, decydująca o promowaniu oficerów, odsyłaniu ich na emeryturę i dymisjach, w przeszłości całkowicie wojskowa, teraz najważniejsi są cywile – mówi Ünlühisarcikli. – To, że gen. Öztürk jako jedyny z Rady był wplątany w pucz, dowodzi, że najważniejsi dowódcy wojskowi byli lojalni wobec władz cywilnych.

Dziesięciu głównych puczystów przedstawia się jako gülenistów, czyli zwolenników mieszkającego w USA muzułmańskiego kaznodziei Fethullaha Gülena, który parę lat temu był bliskim sojusznikiem Erdogana, a teraz jest przez niego przedstawiany jako inspirator puczu. Wielu gülenistów już wcześniej straciło wysokie stanowiska w armii, inni wiedzieli, że podzielą ich los. Zapewne uznali, że nie mają nic do stracenia, i zdecydowali się na pucz. Sam Gülen uważa, że pucz zorganizował Erdogan. Podobne podejrzenia wyraża wielu internautów i komentatorów w wielu krajach.

– To prawie niemożliwe, ja w to nie wierzę. Dlaczego ci wysocy rangą oficerowie mieliby brać udział w przedstawieniu, które się dla nich skończy dożywociem? Jak miałby ich do tego przekonać Erdogan? – mówi Özgür Ünlühisarcikli.

Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1393
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1392
Świat
„Rzecz w tym”: Kamil Frymark: Podręczniki szkolne to najlepszy przykład wdrażania niemieckiej polityki historycznej
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1391
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1388
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama