Rz: Dokładnie 70 lat temu na Uniwersytecie Harvarda sekretarz stanu USA George Marshall przedstawił plan pomocy gospodarczej dla powojennej Europy. Jakie były jego założenia?
Wojciech Roszkowski: Plan Marshalla był częścią nowej polityki amerykańskiej: doktryny Trumana. W jej ramach Kongres Stanów Zjednoczonych w kwietniu 1948 uchwalił kredyty w wysokości 6,8 mld dolarów – ogromne jak na tamte czasy pieniądze – na pomoc krajom europejskim w najbliższych 15 miesiącach. Ostatecznie w ciągu czterech lat realizacji planu przyznano kredyty w wysokości 13,2 mld dol.
Ile krajów obejmowała pomoc?
16. Najwięcej otrzymały Wielka Brytania, Francja, Włochy, a także te strefy okupacyjne Niemiec, które w przyszłości stworzyły RFN. Na konferencję zostały zaproszone również takie kraje, jak Polska czy Czechosłowacja. A nawet – w drugiej kolejności – Związek Sowiecki, który zaproszenie odrzucił, zakazując przy tym przyjazdu do Paryża swoim satelitom.
Polski rząd początkowo zgodził się na udział w konferencji.