Co wolno napisać o cesarzu

Prezydent Lech Kaczyński nie spotka się z cesarzem Japonii. Agencja Domu Cesarskiego odwołała wszystkie oficjalne spotkania cesarza Akihito zaplanowane na środę i czwartek. Wczoraj cesarz przeszedł kompleksowe badania. – Jego stan jest stabilny – uspokajali lekarze. Pozwolili cesarzowi wykonywać codzienne rutynowe czynności, ale zalecili odpoczynek.

23 grudnia cesarz kończy 75 lat. Od dwóch tygodni uskarżał się na bóle w klatce piersiowej. Miał też skoki ciśnienia i wysoki puls. Z tego powodu nie spotkał się także m.in. z prokuratorem generalnym Japonii. Swoje spotkania odwołała też cesarzowa Michiko.

[b]Rz: Kim jest cesarz dla Japończyków już bez boskiego statusu, którego po wojnie zrzekł się jego ojciec?[/b]

Shigeo Inoue: Ojciec Jego Cesarskiej Mości był też naczelnym dowódcą. Obecny cesarz Akihito jest oddany sprawie pokoju. A o swoim stosunku do społeczeństwa powiedział na konferencji prasowej w 1994 roku. Najważniejsze było określenie: „płynące z głębi serca kontakty z ludem”. Co to znaczy? – Cesarz zawsze ma w pamięci i na uwadze ludzi dotkniętych krzywdą, cierpiących. Próbuje nadać sens ich życiu. Para cesarska pojawia się tam, gdzie na przykład ludzie ocaleli z wielkiego trzęsienia ziemi. Są z nimi. Jest takie symboliczne zdjęcie, na którym widać, jak bardzo cesarzowa identyfikuje się z ofiarami, przeżywa razem z nimi. Słowo cesarza czy cesarzowej jest dla dotkniętych przez klęski żywiołowe wielkim wsparciem.

[b]Czy poza przypadkami wyjazdów do Japończyków dotkniętych przez los cesarz jest więźniem pałacu cesarskiego w Tokio? Czy może wyjść do restauracji, do miasta?[/b]

Nie może wyjść do normalnej restauracji. W określone dni opuszcza pałac i spotyka się z bohaterami tego dnia, na przykład w dzień dziecka odwiedza przedszkole czy szkołę. Nie robi tego dla własnej przyjemności, jest o to proszony. Czasami ogląda spektakle tradycyjnego japońskiego teatru no. Wieczorami spotyka się z ludźmi kultury i sztuki. Chce się jak najwięcej dowiedzieć, słucha ich. Nie lubi pić alkoholu wieczorami. Ma oczywiście kucharza, ale dania, które jada, nie są tak ekstrawaganckie, jak można by się spodziewać. A gdy wyjeżdża do innych prefektur, to jak inni korzysta z superszybkiego pociągu Shinkansen i jak inni ma ze sobą bento – pudełko z posiłkiem składającym się z kilku dań (zestawy na podróż sprzedawane są na dworcach kolejowych czy w supermarketach – przyp. red.).

Ma wiele zajęć w pałacu. Musi podpisywać akty legislacyjne, nominacje. Przyjmuje ambasadorów akredytowanych w Japonii. Jest wiele oficjalnych uroczystości, w których bierze udział. Rezydencję od pałacu dzieli 10-, 15- minutowy spacer. Cesarz niedługo skończy 75 lat, ma kłopoty zdrowotne, przeszedł niedawno operację prostaty, bierze zastrzyki hormonalne, jego kości są słabe. Lekarze dla utrzymania zdrowia zalecają mu, by grał w tenisa i spacerował. Nawet w porze deszczowej wybiera chodzenie.

[b]Z czego utrzymuje się rodzina cesarska?[/b]

Każdego roku z kasy państwowej przydzielany jest budżet dla rodziny cesarskiej. W tym roku jest to suma 324 milionów jenów (około 8 milionów złotych) na wydatki najbliższej rodziny, czyli samego cesarza Akihito, jego żony Michiko, następcy tronu księcia Naruhito, jego żony księżnej Masako oraz ich córki Aiko. 280 milionów jenów przypada na 18 innych członków rodziny cesarskiej. A 6 miliardów jenów na uroczystości, ceremonie, wizyty zagraniczne, utrzymanie pałacu.

[b]Czego poważna gazeta, taka jak „Yomiuri Shimbun”, nie może napisać o rodzinie cesarskiej? Są tematy tabu?[/b]

Nie ma czegoś takiego, czego nie możemy pisać. Ale musimy się trzymać faktów, musimy mieć dowody, a niełatwo jest uzyskać informacje z domu cesarskiego. Są tylko dwie okazje, kiedy możemy usłyszeć, co mówi cesarz. Jedna to konferencja prasowa z okazji urodzin cesarza, które przypadają 23 grudnia. Druga, nieregularna, to konferencje przed wyjazdami zagranicznymi cesarza. O wiele rzeczy nie możemy pytać. Zresztą, jak zadawać jakieś szczegółowe pytania komuś, kto jest symbolem jedności narodu. Pytań nie zadaje się bezpośrednio, ich propozycje przedstawia się wcześniej.

Uczestnikami urodzinowych konferencji są tylko członkowie klubu prasowego przy Agencji Domu Cesarskiego (urząd przy rządzie japońskim – przyp. red.). W klubie są przedstawiciele 15 najważniejszych mediów, z tym że tylko dwie główne gazety, „Yomiuri Shimbun” i „Asahi Shimbun”, mają w nim po trzech członków, jednym z nich jestem ja. Agencja prasowa Kyodo ma dwóch przedstawicieli, a prywatne telewizje po jednym. Na konferencjach z okazji urodzin cesarz odpowiada na pytania o pokój, o swoje zdrowie. Jest bardzo szczery.

[b]W 2006 roku urodził się wyczekiwany wnuk cesarza Hisahito, pojawił się pierwszy od 41 lat nowy mężczyzna w rodzinie. Wcześniej były obawy o przyszłość cesarstwa, w którym obowiązuje zasada dziedziczenia tylko w linii męskiej. Czy wyobraża pan sobie w przyszłości kobietę na tronie cesarskim Japonii?[/b]

Na razie mamy cesarza Akihito, 125. w dynastii. Jest jeszcze syn, jego młodszy brat i mały Hisahito, czyli trzej męscy następcy. Kiedyś łatwiej było o męskich następców, bo cesarze mieli konkubiny. W dzisiejszych czasach system konkubin nie jest akceptowany. W rodzinie cesarskiej z 23 osób tylko osiem to mężczyźni. Nikt nie może przewidzieć, czy w przyszłości uda się utrzymać męską linię. Gdy nie było jeszcze na świecie księcia Hisahito, trwała w kraju ożywiona dyskusja, czy cesarzem może być kobieta. Japonia była w tej kwestii podzielona na pół. Ja osobiście dopuszczam taką możliwość. Cesarz to symbol jedności narodu i każdy Japończyk ma swoją wizję rodziny cesarskiej. W przyszłości będziemy uzależnieni od tego chłopca. To jest dla nas zadanie do odrobienia – trzeba tę kwestię w spokoju rozwiązać, zanim Hisahito zostanie cesarzem.

[i]Shigeo Inoue jest publicystą największej japońskiej gazety „Yomiuri Shimbun” (nakład ponad 10 milionów egzemplarzy). Specjalizuje się w sprawach japońskiej rodziny cesarskiej[/i]

Pozostało 91% artykułu