Spory o dawne Wilno

Polska nie chce przyznać, że w okresie międzywojennym okupowała Wilno - oburzają się litewskie media i politycy

Aktualizacja: 19.06.2009 03:58 Publikacja: 18.06.2009 20:55

Wilno to miasto ważne dla historii wielu narodów (na pierwszym planie kościół św. Anny i pomnik Adam

Wilno to miasto ważne dla historii wielu narodów (na pierwszym planie kościół św. Anny i pomnik Adama Mickiewicza)

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Chodzi o słowa szefa polskiej dyplomacji Radosława Sikorskiego, który w TVN 24 wypowiadając się na marginesie polsko-niemieckich sporów o wypędzonych powiedział: "Litwa uważa, że Polska okupowała Wilno przed wojną, a my tak nie uważamy". Szef MSZ Litwy Vygaudas Ušackas wystosował do Sikorskiego list, dołączając m.in. tekst przemówienia Józefa Piłsudskiego z kwietnia 1920 r., w którym jakoby nie kwestionował przynależności Wilna do Litwy.

Dziennik "Vilniaus Diena" opublikował w czwartek artykuł z polskim tytułem "Wilno nasze" i zdjęciem kombatantów AK w polskich mundurach, idących ulicami Wilna w pochodzie podczas tegorocznego Dnia Polonii. Gazeta ubolewa, że rzecznik polskiego MSZ Piotr Paszkowski długo nie odpowiadał na pytanie w sprawie wypowiedzi Sikorskiego, a w końcu nie przyznał racji Litwinom.

– W różnych krajach istnieją odrębne poglądy na wspólną historię, ale w żaden sposób nie przeszkadzają w utrzymywaniu przyjaznych, a nawet sojuszniczych stosunków. I to powiedziałem litewskiemu pismu – mówił "Rz" Piotr Paszkowski.

Litewscy politycy skorzystali z okazji, by zaatakować Polskę. Szczególnie ostro wypowiedział się szef Komisji Spraw Zagranicznych Sejmu, konserwatysta Audronius Ažubalis. "Gdy Litwin słyszy takie oświadczenia Polaka (...), czuje się tak samo jak Polak, który słyszy wyjaśnienia rosyjskich władz, że Katynia nie było" – powiedział. "Rz" mówił natomiast, że dla niego było zaskoczeniem, iż Polska nie chce przyznać, że okupowała Wilno. – Po tylu latach tak solidnego partnerstwa, tak dobrych stosunków między naszymi państwami, usłyszałem oświadczenie polskiego ministra negujące rzeczy oczywiste. Przecież w traktacie polsko-litewskim wszystko jest wyjaśnione – powiedział. I dodał, że "trzeba umieć czytać traktat".

Polscy dyplomaci wskazują, że jest inaczej. W preambule traktatu jest mowa o "możliwości odmiennego rozumienia wspólnej historii przez oba narody". Wiadomo, że strona litewska bezskutecznie nalegała na przyznanie przez Warszawę, iż zajęcie Wilna było agresją.

– Mówienie o okupacji Wileńszczyzny przez Polskę podczas 20lecia międzywojennego to nieporozumienie. Nie można używać terminu "polska okupacja" wobec terenów zamieszkanych w większości przez Polaków – powiedział "Rz" prof. Zbigniew Karpus, historyk z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Przypomina on, że przed wojną na terenie Wileńszczyzny mieszkało niewielu Litwinów. W samym mieście nie było ich więcej niż 1,5 – 2 proc., gdy Polaków – ponad 65 proc.

– Zgodnie z demokratycznymi zasadami o przynależności państwowej decyduje wola mieszkańców danych terenów, a ta była jednoznaczna. Kwestie historyczne nie miały żadnego znaczenia – podkreślił prof. Karpus. Litwini uznawali, że Wilno jako stolica Wielkiego Księstwa Litewskiego powinno być również stolicą ich państwa.

Prof. Karpus przypomina, że Polska proponowała Litwie federację, w ramach której miasto należałoby do obu narodów. Litwini odrzucili jednak ten projekt. Obawiali się bowiem, że zostaną "zdominowani przez polską kulturę i polski naród". W efekcie w 1920 roku polskie wojska z gen. Lucjanem Żeligowskim na czele zajęły Wilno.

Chodzi o słowa szefa polskiej dyplomacji Radosława Sikorskiego, który w TVN 24 wypowiadając się na marginesie polsko-niemieckich sporów o wypędzonych powiedział: "Litwa uważa, że Polska okupowała Wilno przed wojną, a my tak nie uważamy". Szef MSZ Litwy Vygaudas Ušackas wystosował do Sikorskiego list, dołączając m.in. tekst przemówienia Józefa Piłsudskiego z kwietnia 1920 r., w którym jakoby nie kwestionował przynależności Wilna do Litwy.

Pozostało 85% artykułu
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1024
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Świat
Szwajcaria odnowi schrony nuklearne. Już teraz kraj jest wzorem dla innych
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1023
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1022
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1021