Ostatni wielki Kennedy

Masywna głowa z bujną czupryną siwych włosów, szeroka, zwykle czerwona twarz typowa dla potomka Irlandczyków. Edward Kennedy był przez dziesięciolecia jednym z najlepiej rozpoznawalnych aktorów amerykańskiej sceny politycznej. Dla liberałów był patriarchą, dla wielu republikanów – wcieleniem lewicowego zła. Dla innych – ostatnim z wielkich Kennedych. Podczas niemal półwiecznej kariery na Kapitolu wygrał niejedną ważną bitwę. W tej najważniejszej – z nowotworem mózgu – był jednak bez szans. Zmarł w swym domu w rodzinnym Massachusetts. Jako jedyny z czterech braci dożył starości. Miał 77 lat.

[srodtytul]Urodzony do polityki [/srodtytul]

– Moje dzieci słuchały politycznych kołysanek – powiedziała kiedyś jego matka Rose. Początkowo wydawało się jednak, że Edward słuchał innych melodii. Uważano, że pod względem talentu politycznego ustępuje zarówno Johnowi, jak i Robertowi.

Do wielkiej polityki trafił tylnymi drzwiami. Gdy w 1961 roku John został prezydentem USA, rodzina uznała, że jego miejsce w Senacie powinien zająć właśnie Ted. Miał niewielkie doświadczenie w polityce i brakowało mu jeszcze dwóch lat do trzydziestki, czyli wieku, w którym zgodnie z konstytucją można zostać senatorem. Wszystko to nie zraziło rodziny: mandat na dwa lata trafił w ręce zaprzyjaźnionego polityka, który usunął się w cień, gdy przyszedł czas wyborów. Zgodnie z planem Edward wygrał w cuglach, choć rywal z jego własnej partii zarzucał mu, że jest rozwydrzonym leniem, który nigdy nie tknął prawdziwej pracy i gdyby nie nazywał się Kennedy, „jego cała kandydatura byłaby farsą”.

Wkrótce złota era Kennedych miała jednak dobiec gwałtownego i tragicznego końca. Najpierw John, a potem kandydujący do Białego Domu Robert zostali zabici przez zamachowców. Sam Edward cudem wyrwał się z uścisków śmierci, wychodząc cało z wypadku lotniczego w 1964 roku.

I gdy wydawało się, że klątwa Kennedych (najstarszy brat zginął na wojnie) nie działa w jego przypadku, wydarzyło się coś, czego potem wstydził się do końca życia. W 1969 roku, gdy powszechnie mówiono o nim jako kolejnym Kennedym skazanym na Biały Dom, Ted spowodował wypadek samochodowy, w którym zginęła jadąca z nim kobieta. Ich auto wpadło do jeziora, Kennedy zamiast ratować pasażerkę, uciekł z miejsca wypadku i nie zawiadomił policji. Stało się jasne: Ted Kennedy nigdy nie zostanie prezydentem (co potwierdziło się, gdy dekadę później poniósł klęskę w prawyborach).

Od tamtej pory całą energię wkładał w pracę w Senacie, w którym spędził w sumie prawie 47 lat. W Waszyngtonie mówi się, że na każdej ważniejszej ustawie dotyczącej praw wyborców, ochrony konsumentów, reformy zdrowia, imigracji czy bezpieczeństwa pracy, jaka powstała w ostatnim półwieczu, są jego odciski palców. Zawsze był gejzerem, czasem nieco chaotycznej, energii. Jedni twierdzili, że ucieka w ten sposób od mrocznych wspomnień z przeszłości, inni – że jest jak rekin, który musi się ciągle ruszać, by żyć. Jeszcze inni byli zdania, że zachowuje się jak każde zepsute dziecko z obrzydliwie bogatej rodziny.

Chociaż bogactwo było dla niego naturalnym stanem bycia, stał się obrońcą ciemiężonych. Walczył o pełne prawa wyborcze dla czarnych i prawa obywatelskie dla nielegalnych imigrantów. W kraju, w którym o socjalizmie mówi się nierzadko jak o wstydliwej chorobie z odległych krain, Kennedy nie bał się wygłaszać płomiennych przemówień w obronie „robotniczej biedoty” czy potępiających „wyzyskiwaczy z Wall Street”.

[srodtytul] Naczelny wróg prawicy[/srodtytul]

Był naczelnym anty-Reaganem w czasach, gdy Reagan był politycznym półbogiem, oraz arcyliberałem, gdy w latach 90. republikanie przeprowadzili konserwatywną rewolucję w Kongresie. Republikanie przez dziesięciolecia straszyli nim wyborców, kreśląc przerażającą wizję Ameryki na wzór jego ideałów. Był też ulubionym celem ataków słynnego prawicowego komentatora radiowego Rusha Limbaugh. – Na Teda Kennedy’ego nie da się niestety zwalić wszystkich nieszczęść – przyznał niedawno republikański senator Chuck Hagel.

Z kolei wielu ludzi z lewicy krytykowało Kennedy’ego za to, że roztrwonił znaczną część politycznego kapitału na bezproduktywne potyczki z prawicą.

Niewątpliwie najsłynniejsza z takich potyczek miała miejsce w 1987 roku przy okazji nominacji konserwatysty Roberta Borka do Sądu Najwyższego. – Ameryka według Roberta Borka to kraj, w którym kobiety byłyby zmuszone do potajemnych aborcji, czarni musieliby siedzieć osobno w restauracji, bezkarni policjanci mogliby się włamywać nocą do domów obywateli, a dzieciom nie pozwalano by się uczyć o ewolucji – grzmiał Kennedy przed telewizyjnymi kamerami, w zasadzie pogrążając nominację sędziego jeszcze przed rozpoczęciem dyskusji na jej temat. Prawica nigdy mu tego nie zapomniała.

Ale sam Kennedy wielokrotnie udowodnił, że potrafi współpracować z ludźmi z drugiej strony politycznej barykady. Stworzył nawet tymczasowy sojusz z George’em W. Bushem, forsując wspólnie z republikańskim prezydentem ustawę o reformie szkolnictwa. Jednym z jego najbliższych przyjaciół na Kapitolu był Orrin Hatch, mormoński senator z prawicowego stanu Utah.

[srodtytul]Wino, kobiety i śpiew[/srodtytul]

– Jeśli szukasz Kennedy’ego, nasłuchuj, gdzie się śmieją – mawiał o nim senator Chris Dodd. Ted słynął z rubasznego, czasem wręcz grubiańskiego poczucia humoru. Potrafił się przebrać za Batmana podczas świątecznego balu na Kapitolu i naśladować psa szczekającego w lotniskowej poczekalni.

Był kobieciarzem i nie stronił od kieliszka. Potrafił pić na umór, mieszając czerwone wino ze scotchem i wódką. Po paru głębszych lubił śpiewać. Liczne romanse doprowadziły do rozpadu jego pierwszego małżeństwa. W 1987 roku prasę obiegły doniesienia o jego seksualnych wyczynach na podłodze waszyngtońskiej restauracji (w towarzystwie ponętnej lobbystki), a dwa lata później paparazzim udało się sfotografować go w podobnej sytuacji na łodzi u wybrzeży Francji (tym razem z modelką). – Ależ mamy przywódców w tym kraju! – komentował własne wyczyny z rozbrajającym uśmiechem.

[srodtytul]Niedokończone dzieło[/srodtytul]