Merkel i Hollande jak dzieci

"Rz": Wi­dział pan pro­po­zy­cję Hermana Van Rom­puya re­for­my stre­fy eu­ro? Wy­glą­da, że pa­na sta­re idee eu­roob­li­ga­cji i więk­szej in­te­gra­cji zna­la­zły się te­raz w głów­nym nur­cie dys­ku­sji.

Guy Ver­ho­fstadt:

W 2005 ro­ku wy­szła mo­ja książ­ka „Sta­ny Zjed­no­czo­ne Eu­ro­py", a w 2008 ko­lej­na pu­bli­ka­cja o tym, że eu­roob­li­ga­cje są nie­zbęd­nym in­stru­men­tem do roz­wią­za­nia kry­zy­su. Wszy­scy wte­dy mó­wi­li, że zwa­rio­wa­łem. Kil­ka lat póź­niej po­dob­ne po­my­sły przed­sta­wia szef unij­nej in­sty­tu­cji. I to jest w po­rząd­ku. Ale ma­my pro­blem. Bo Fran­cuz mó­wi: nie od­da­my su­we­ren­no­ści, jeśli naj­pierw nie wy­ka­że­cie tro­chę so­li­dar­no­ści. A Nie­miec na to: o nie, naj­pierw od­da­j­cie su­we­ren­ność, a po­tem my wy­ka­że­my so­li­dar­ność. Mam dla nich je­den ko­mu­ni­kat: Zrób­cie obie rze­czy, na­tych­miast. Za­cho­wu­ją się jak ma­łe dzie­ci, z któ­rych każ­de mó­wi: Ja nie za­cznę, niech on za­cznie. Trze­ba ich za­mknąć w po­ko­ju i nie wy­pusz­czać, pó­ki nie po­dej­mą de­cy­zji.

Pro­po­nu­je pan uwspól­no­to­wie­nie dłu­gu. Czy mia­ło­by te­mu to­wa­rzy­szyć uwspól­no­to­wie­nie wła­dzy, prze­su­nię­cie jej z po­zio­mu na­ro­do­we­go na unij­ny?

Po­wi­nien po­wstać rząd stre­fy eu­ro, we­wnątrz Ko­mi­sji Eu­ro­pej­skiej. Po­win­ni­śmy mieć nad nim wię­cej de­mo­kra­tycz­nej kon­tro­li, dla­te­go pro­po­nu­je­my udział Par­la­men­tu Eu­ro­pej­skie­go w wy­bo­rze sze­fa KE i rzą­du stre­fy eu­ro. Pro­po­nu­je­my też po­wo­ła­nie wspól­ne­go mi­ni­stra fi­nan­sów. Unia po­li­tycz­na to je­den z fi­la­rów pro­po­zy­cji. Dru­gi, nie­zbęd­ny dziś do prze­zwy­cię­że­nia kry­zy­su to wspól­ny dług. I wresz­cie unia ban­ko­wa. To wszyst­ko skła­da się na no­wy fe­de­ral­ny mo­del Unii Eu­ro­pej­skiej.

Ja­ki har­mo­no­gram?

Jesz­cze przed koń­cem wa­ka­cji Ko­mi­sja Eu­ro­pej­ska po­win­na przed­sta­wić kon­kret­ne pro­jek­ty le­gi­sla­cyj­ne unii fe­de­ral­nej. Nie do­ku­men­ty, ana­li­zy, pro­po­zy­cje, ale szcze­gó­ło­we za­pi­sy roz­wią­zań praw­nych. Ini­cja­ty­wa na­le­ży do Ko­mi­sji Eu­ro­pej­skiej, bo po dwóch la­tach nie­zli­czo­nych szczy­tów wi­dzi­my, że przy­wód­cy na­ro­do­wi nie ma­ją od­wa­gi po­dej­mo­wa­nia de­cy­zji. Ma­my do czy­nie­nia nie z kry­zy­sem go­spo­dar­czym czy fi­nan­so­wym, ale z po­waż­nym kry­zy­sem po­li­tycz­nym.

Ko­go wi­nić? Niem­cy?

Re­for­ma wy­ma­ga wię­cej so­li­dar­no­ści i mniej su­we­ren­no­ści. Są przy­wód­cy, któ­rzy to ro­zu­mie­ją. Są ta­cy, któ­rzy chcą tyl­ko jed­ne­go ele­men­tu. Jak Mer­kel po­stu­lu­ją­ca zrze­cze­nie się su­we­ren­no­ści czy Hol­lan­de żą­da­ją­cy wię­cej so­li­dar­no­ści. I są ta­cy, któ­rzy nie chcą żad­nych zmian. Dla­te­go Ra­da Eu­ro­pej­ska nie jest w sta­nie wy­ko­nać kro­ku na­przód. Cze­ka na ko­niec kry­zy­su, ale za­nim się do­cze­ka, to eu­ro mo­że się roz­le­cieć. Po­trze­bu­je­my ini­cja­ty­wy Ko­mi­sji, bo jak bę­dą kon­kret­ne pro­po­zy­cje, to ryn­ki już za­re­agu­ją i przy­wód­cy bę­dą mu­sie­li się do te­go od­nieść.

Dla­cze­go Ko­mi­sja dotychczas nie wy­ka­za­ła ak­tyw­no­ści? Bar­ro­so jest słab­szy niż po­przed­ni prze­wod­ni­czą­cy Pro­di?

Ko­mi­sja nie ma am­bi­cji i od­wa­gi wyj­ścia z kom­plek­so­wą pro­po­zy­cją. Po­wie­dzia­łem to zresz­tą Bar­ro­so. On tłu­ma­czy, że cze­ka na zie­lo­ne świa­tło, wspól­ne sta­no­wi­sko Ber­li­na i Pa­ry­ża. Ale to po­gar­sza sy­tu­ację i blo­ku­je pra­wo ini­cja­ty­wy Ko­mi­sji.