UE coraz bliższa zniesienia embarga na dostawy broni

Zniesienie zakazu sprzedaży broni, które pozwoliłoby na wzmocnienie sił syryjskiej opozycji zbrojnej, jest przedmiotem dyskusji państw unijnych już od kilku tygodni. Dotychczas za taką decyzją opowiadały się jedynie Wielka Brytania i Francja.

Większość państw unijnych waha się w tej kwestii, ostatnio jednak do zgody na sprzedaż broni rebeliantom zaczyna się także przychylać Berlin. Szef niemieckiej dyplomacji Guido Westerwelle powiedział, że jego kraj nie będzie oponował, jeśli inni członkowie UE zdecydują o dozbrajaniu syryjskiej opozycji. Wcześniej o wznowieniu dostaw sprzętu „nieprzeznaczonego bezpośrednio do działań ofensywnych" poinformowali przedstawiciele Białego Domu.

Do zniesienia embarga na broń namawiał swoich europejskich kolegów brytyjski minister spraw zagranicznych William Hague podczas spotkania unijnych szefów dyplomacji w Luksemburgu.

Jego zdaniem decyzję taką powinny przyspieszyć doniesienia o brutalności sił reżimu Asada. Ilustracją jego słów stała się najnowsza informacja o rzezi dokonanej przez wojsko na przedmieściu Damaszku. W dzielnicy Jdaiet al-Fadl żołnierze zamordowali 85 osób, głównie kobiety i dzieci.

Jeśli nie uda się osiągnąć jednomyślności odnośnie do zniesienia embarga, wówczas jedyną opcją pozostanie nieprzedłużanie obecnie obowiązującego zakazu, którego ważność wygasa w maju. W takiej sytuacji każde państwo podejmowałoby decyzje samodzielnie, a to rozwiązałoby ręce Brytyjczykom i Francuzom.

Państwa UE zawarły już w zeszłym tygodniu porozumienie mające na celu złagodzenie embarga na eksport syryjskiej ropy. Decyzja ta – potwierdzona formalnie w poniedziałek – pozwoli na sprzedaż surowca z obszarów zajętych przez powstańców, co pomogłoby im złagodzić dramatycznie złą sytuację ekonomiczną. Od tej pory będzie można eksportować do Europy ropę, której pochodzenie potwierdzą przedstawiciele władz powstańczych.

To pierwsze złagodzenie sankcji nałożonych na Syrię w 2011 r., w wyniku których syryjski eksport uległ załamaniu (wartość eksportu spadła z ponad 7 mld dol. do mniej niż 200 mln w roku ubiegłym).

Wielu ekspertów zwraca jednak uwagę, że efekt sankcji jest wątpliwy, bowiem przynoszą one głównie pogorszenie sytuacji ludności cywilnej, zmuszając setki tysięcy ludzi do ucieczki do obozów dla uchodźców. Przebywa w nich już 1,2 mln ludzi.

Znoszenie sankcji na dostawy broni ma jednak wciąż wielu przeciwników. Ich głównym argumentem jest fakt, że w chaosie panującym w Syrii część zachodniej broni może dostać się w ręce islamskich fundamentalistów. Według ocen zachodnich ekspertów Wolna Armia Syryjska kontroluje tylko nieco ponad połowę oddziałów zbrojnych walczących z reżimem prezydenta Asada. Wśród pozostałych dominują islamiści wspomagani przez ochotników z zagranicy, którzy dążą do utworzenia w Syrii państwa teokratycznego.

Dostawom broni do Syrii sprzeciwia się też Rosja. Reagując na luksemburskie wystąpienie Williama Hague'a, rosyjski minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow uznał, że byłoby to pogwałcenie umów międzynarodowych.

Argumentów przeciwnikom zbrojenia opozycji dostarczają rebelianci z oddziałów zdominowanych przez fundamentalistów. Ich najnowszym wyczynem jest porwanie dwóch chrześcijańskich biskupów prowadzących w prowincji Aleppo misję humanitarną.