Dniepropietrowska gra oligarchów

Milionowy Dniepropietrowsk to już wschód Ukrainy, trzecie co do wielkości miasto kraju, ważne w biografii oligarchów i polityków. Tu się urodziła i zaczynała karierę uwięziona liderka opozycji Julia Tymoszenko.

Przy placu Europejskim znajdują się najlepsze sklepy. Donośna reklama płynąca z głośników zachęca do kupowania ubrań światowych marek i luksusowych towarów. Wydeptane w zaspach dróżki prowadzą do galerii handlowych.

Na to wszystko spogląda wódz rewolucji październikowej. Miejscowy Włodzimierz Lenin zwrócony jest w stronę pl. Europejskiego. Świat kapitalizmu i świat komunizmu oddziela w Dniepropietrowsku jedynie szeroka ulica Karola Marksa.

– Głównym problemem naszego miasta jest to, że znajduje się ono na styku dwóch światów – mówi Zoja Krasowska, działaczka społeczna. – To tutaj najbardziej odczuwa się walkę pomiędzy europejską Ukrainą a Ukrainą świata rosyjskiego.

Rozmawiamy, przyglądając się pierwszej – po brutalnej pacyfikacji protestów w ubiegłą niedzielę – manifestacji w Dniepropietrowsku.

Dwa dni wcześniej kilka tysięcy ludzi podeszło pod budynek obwodowej administracji państwowej. Władze do ich rozpędzenia posłużyły się najętymi chuliganami – tituszkami. Bili brutalnie, również dziennikarzy. Wiele osób zostało rannych, później zaczęły się aresztowania.

Dwa dni po tych zdarzeniach liczba manifestantów, którzy zebrali się na placu Europejskim, wyniosła zaledwie kilkadziesiąt osób.

– Może to wina pogody? – z ironią stwierdza Pawło Chazan, działacz sektora pozarządowego w Dniepropietrowsku. W niedzielę wraz z dwoma innymi przedstawicielami protestujących udał się na negocjacje z pierwszym zastępcą gubernatora.

– Chcieliśmy nie dopuścić do tego, by polała się krew. Naszym podstawowym żądaniem było aresztowane tituszek stojących za szpalerem policji. Gubernator stwierdził jednak, że nic mu o żadnych chuliganach nie wiadomo. Wyszliśmy z niczym.

Wraz z Pawłem na negocjacje udał się Wadym Szebanow. Kilka godzin później został aresztowany przez policję. Od tej pory nie ma z nim kontaktu.

– Bardzo się o niego martwimy – mówi Zoja. – Denerwujemy się tym bardziej, że znajomi z prokuratury donieśli nam, jak wygląda przygotowywanie spraw przeciwko zatrzymanym. Stworzono kilka szablonów z wymienionymi przewinami, które podchodzą pod paragraf, do których wpisuje się imię i nazwisko. Nie ważne, czy aresztowany to zrobił, czy nie. Wiemy, że zatrzymano nawet osoby, które nie były na manifestacji.

– Mnie bardzo martwi to, że do tej pory w Dniepropietrowsku nie powstała się żadna struktura protestów. Każdy działa właściwie na własną rękę, a oficjalny Euromajdan niczym konstruktywnym się jeszcze nie zajął – wtrąca Zoja.

Przyczyny takiego stanu rzeczy dla wielu nie są tajemnicą.

– Pamiętajmy, że Dniepropietrowsk jest kolebką wielu oligarchów – komentuje dla „Rz" dniepropietrowski politolog Jurij Rajchel.

– Nikogo więc nie dziwi, że lider tutejszego Euromajdanu Andrij Pawełko jest powiązany z Ihorem Kołomojskim, jednym z naszych oligarchów. Wielki biznes nie da przecież łatwo wyrosnąć na własnym podwórku niezależnemu ruchowi społecznemu – dodaje.

We wtorek ukraińskie media obiegła informacja, że deputowani Rady Najwyższej z frakcji Partii Regionów, którzy „należą" (duża część parlamentarzystów dostaje się na listy wyborcze jako przedstawiciele oligarchów) do Rinata Achmetowa, Serhija Tihipki, Ihora Kołomojskiego i Dmytro Firtasza zapowiedzieli, że nie poprą w ewentualnym głosowaniu wprowadzenia stanu nadzwyczajnego.

Również tamtego dnia dniepropietrowski biznesmen powiązany z Kołomojskim ogłosił organizacje pomocy dla kijowskiego Majdanu.