Rz: Infantka Cristina de Borbón, siostra króla Hiszpanii Filipa VI, została oskarżona o oszustwa podatkowe. Na pewno nie pomoże to hiszpańskiej monarchii, która i tak nie cieszy się wielką popularnością wśród obywateli. Czy król musi być kochany przez lud?
Prof. Grzegorz Kucharczyk: W dzisiejszych monarchiach konstytucyjnych król potrzebuje poparcia parlamentu. Można więc wyobrazić sobie taką sytuację, że w efekcie różnych kontrowersyjnych wydarzeń instytucja monarchii mogłaby upaść. Jednak w przypadku Hiszpanii ludzie są przyzwyczajeni do monarchii i nie sądzę, by jakieś drobne skandale mogły poważnie zachwiać państwem. Przypomnijmy analogiczny przypadek Wielkiej Brytanii, gdzie kilkanaście lat temu rodzina panująca także targana była różnymi kryzysami, jak chociażby konflikt wokół księżnej Diany czy skandale związane z kolejnymi małżeństwami synów Elżbiety II.
Jak upadały monarchie europejskie?
Najczęściej z dwóch przyczyn: rewolucji lub przegranej wojny, choć często te przyczyny były ze sobą powiązane. Od schyłku starożytności w Europie panowały monarchie chrześcijańskie, w których władca panował z bożej łaski. Rewolucjoniści przedstawiali te monarchie nie tylko jako ustrój nieskuteczny, ale przede wszystkim jako coś nieprawomocnego. Przypomnijmy, że podczas rewolucji francuskiej za wszelką cenę chcieli ściąć Ludwika XVI, mimo że nie był typem tyrana, krwiożerczego despoty czy utracjusza, który prowadził hulaszcze życie. Wręcz przeciwnie. Ale był symbolem monarchii, która wyrastała z sojuszu tronu i ołtarza. Egzekucja króla w 1793 r. miała ten sojusz publicznie zniszczyć.
A wojny?
