Śmierć migrantów na morzu. Ofiary fortecy Europa

– Mam wciąż w uszach ich krzyki, ich płacz – pisze na Twitterze Nawal Soufi, mieszkająca na Sycylii działaczka organizacji pozarządowej, która zajmuje się wyłapywaniem apeli radiowych tonących statków z azylantami na Morzu Śródziemnym. To ona pierwsza odkryła rozgrywający się w nocy z wtorku na środę dramat. Relatywnie niewielki (25 metrów długości) kuter z nawet 750 osobami na pokładzie w ciągu 10–15 minut znalazł się pod wodą, gdy jego silnik stanął, a spanikowani ludzie przesunęli się na jedną burtę. To była głębia Kalipso na Morzu Jońskim, gdzie dno dzieli od powierzchni wody nawet 5 tysięcy metrów, najwięcej na Morzu Śródziemnym.

Przemyt ludzi. Za 4,5 tysięcy dolarów za osobę

Do czwartku wieczorem grecka straż przybrzeżna wyłowiła blisko 100 ciał, jednak setki osób pozostaje zaginionych, a szanse na ich uratowanie maleją z godziny na godzinę. Ocalić udało się na razie nieco ponad 100 rozbitków. Ironia losu: schronienie znaleźli na pływającym w pobliżu luksusowym jachcie wartym 175 mln dol. „Mayan Queen”. Z potwornego ścisku, bez minimalnych warunków higieny i kamizelek ratunkowych, uratowani nagle znaleźli się więc w otoczeniu, o którym zapewne nie śnili.

Czytaj więcej

Opinie polityczno - społeczne

Zuzanna Dąbrowska: Zbudujmy sobie żelazną kurtynę

Lider PiS rozpoczął groźną licytację, bo wie, że swoich wyborców musi zmobilizować strachem. Pożą...

Z życiem ujść udało się samym mężczyznom. Świadkowie mówią jednak, że na kutrze znajdowało się nawet 100 dzieci, a także wiele kobiet. Stłoczeni w kajutach pod pokładem, nie mieli żadnych szans wyjść cało z katastrofy.

Uratowani to Egipcjanie, Pakistańczycy i Syryjczycy – sygnał, że Europa przyciąga imigrantów z coraz odleglejszych krajów. Choć letni sezon przerzutowy, kiedy wody morza są relatywnie spokojne, dopiero się zaczyna, do wybrzeży Włoch, Grecji, Hiszpanii i Malty dotarło już od początku roku 72 tysiące nielegalnych migrantów, najwięcej od wielkiego kryzysu w 2015 r. W ostatnich latach Grecja pamięta tylko jedną porównywalnej skali tragedię: w czerwcu 2016 roku. Wtedy utopiło się 320 migrantów.

Statek wypłynął w piątek z libijskiego Tobruku. We wtorek dostrzegł go patrolujący Morze Jońskie samolot Frontexu. Dzięki jego sygnałom tego samego dnia po południu zbliżyły się do kutra dwie jednostki włoskiej straży przybrzeżnej. Oferowały pomoc, jednak kapitan odmówił, prując ze wszystkich sił naprzód. Obawiał się, że zostanie cofnięty z kursu i zmuszony do powrotu do Libii.

Coraz większe ryzyko, na jakie godzą się azylanci, to pochodna unijnej polityki migracyjnej. Przez lata grecka straż graniczna, nie bez udziału agentów Frontexu (jak to pokazał „Spiegel” i inne europejskie media), wypychała płynących na łodziach czy kutrach uciekinierów na otwarte morze. Dlatego mafie przerzutowe wybierają teraz znacznie dłuższą i przez to bardziej niebezpieczną trasę wiodącą z Afryki Północnej do południowych Włoch. Każdy z pasażerów zatopionego kutra musiał z tego powodu zapłacić bardzo wysoką, jak na warunki emigrantów, kwotę: 4,5 tysiąca dolarów.

Kuter wyruszył z Tobruku. To typowe: korzystając z wojny domowej, jaka od lat toczy się w Libii, wiele mafii paserów wybrało na bazę wypadową właśnie Libię. Ale także sąsiednią Tunezję.

Czytaj więcej

Wypadki

Tragedia u wybrzeży Grecji: 17 osób utonęło

17 osób utonęło, a 100 udało się uratować, po tym jak łódź przewożąca imigrantów zatonęła u wybrz...

To zbieg okoliczności, ale 11 czerwca, kilka dni przed tragedią, do Tunisu razem z premier Włoch i liderką skrajnie prawicowego ugrupowania Bracia Włosi Giorgią Meloni pojechała przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. Zaoferowała autorytarnemu prezydentowi Kais Saied, który zdusił nadzieję na przetrwanie choć jednej demokracji po arabskiej wiośnie, miliard euro wsparcia w zamian za powstrzymanie przez tunezyjską straż graniczną przerzutu migrantów do Europy. Dla kraju, którego gospodarka się chwieje, to są duże pieniądze.

Porozumienie jest wzorowane na podobnych umowach, jakie Bruksela zawiera z wieloma autorytarnymi reżimami w pobliżu swoich granic. Pierwsze było obowiązujące od wielu od lat porozumienie o współpracy między Hiszpanią i Marokiem. W 2015 r. Angela Merkel zawarła umowę z prezydentem Turcji Recepem Erdoganem. Podobne reguły obowiązują jednak także m.in. z kontrolującym wschodnią część Libii generałem Chalifą Haftarem. To jednak powoduje, że przerzut odbywa się w tajemnicy, bez nawet minimalnych zabezpieczeń dla migrantów. Tak właśnie było z kutrem, który zatonął u wybrzeży Grecji.