Mama wraca do pracy. Co warto wiedzieć?

Powrót na zajmowane stanowisko

Zgodnie z obowiązującym prawem, pracodawca jest zobligowany do przyjęcia młodej mamy na jej dawne stanowisko. W sytuacji, kiedy jest to niemożliwe musi zapewnić jej pracę na równorzędnym stanowisku lub w pełni zgodnym z posiadanymi przez nią kompetencjami. Zmiana nie może wpłynąć na obniżenie wcześniej pozyskiwanego wynagrodzenia. Jeżeli wewnątrz działu doszło do podwyższenia wynagrodzenia dla wszystkich pracowników, to kobieta po odbytych urlopach wychowawczych lub rodzicielskich, również powinna ją otrzymać. 

Sposób na uniknięcie otrzymania wypowiedzenia

Wiele kobiet martwi się, że po powrocie do pracy otrzyma wypowiedzenie. W sytuacji realnego zagrożenia rychłego zakończenia kariery u danego pracodawcy, kobieta może skorzystać z obniżenia wymiaru czasy pracy przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy od dnia powrotu. W ten sposób uzyskuje ochronę przed otrzymaniem wypowiedzenia. Istnieją warunki, które muszą być spełnione, aby skorzystać z tej możliwości. Wniosek musi być złożony nie później niż 14 dni przed powrotem do pracy. Dodatkowo, pomniejszony wymiar czasu pracy nie może być mniejszy niż 1/2 etatu. Z obniżenia etatu można korzystać do czasu teoretycznego urlopu wychowawczego, jednak tylko przez okres 12 miesięcy jest zabezpieczona przed zwolnieniem. Ochrona wygasa w momencie postawienia przedsiębiorstwa w stan upadłości, likwidacji lub podczas wypowiedzenia umowy o pracę z winy pracownika.

Wyłączenia z pracy w godzinach nadliczbowych oraz w porze nocnej

Rodzic dziecka do 4 r.ż. posiada dobrowolność zgody na pozostawanie w pracy dłużej niż zgodnie z ustalonym wcześniej harmonogramem. Dodatkowo nie posiada obowiązku świadczyć pracy w godzinach nocnych. Bez zgody pracownika, pracodawca nie może odesłać go poza miejsce zatrudnienia, zarówno w delegację jak i szkolenie. 

Dodatkowy czas wolny od pracy

Prawni opiekunowie dziecka do 14 r.ż. mogą skorzystać z prawa do dodatkowego czasu wolnego od pracy. Okres ten nie ulega zwiększeniu w zależności od ilości dzieci. W roku kalendarzowym przysługuje 16 godzin wolnych od pracy. Skorzystać z tej możliwości może wyłącznie jeden rodzic, a niewykorzystany czas nie przechodzi na kolejny rok. 

Przerwa na karmienie piersią

Kobieta, która po powrocie do pracy nadal kontynuuje karmienie piersią może skorzystać z dodatkowych, dwóch 30 minutowych przerw. W przypadku karmienia dwójki dzieci, ich długość zwiększa się do 45 minut. Dotyczy to wyłącznie kobiet, które pracują więcej niż 6 godzin dziennie. Matki, które pracują powyżej 4 godzin, ale nie przekraczają 6 godzin pracy dziennie uprawnione są do skorzystania wyłącznie z jednej przerwy. Jeżeli dzienny czas pracy nie przekracza 4 godzin, to przerwa na karmienie nie przysługuje.

Pracodawca nie posiada prawnej możliwości zweryfikowania tego faktu, a także coraz rzadziej prosi o przedstawienie zaświadczenia lekarskiego. Przerwy przyznawane są na podstawie oświadczenia o karmieniu piersią oraz wniosku złożonego przez pracownika. Bardzo ważne jest, aby zachować kopię złożonych dokumentów poświadczoną podpisem osoby upoważnionej i datą wpływu.

Najistotniejsze jest, że to kobiety przedstawiają pracodawcy propozycję sposobu wykorzystania czasu przerw na karmienie piersią. Zgodnie z opinią Państwowej Inspekcji Pracy, pracodawca powinien na wniosek pracownicy skrócić czas pracy o długość przysługującej przerwy. Matki karmiące mogą przychodzić później do pracy lub wcześniej opuszczać zakład pracy, a wysokość ich wynagrodzenia nie może być pomniejszona. Przerwa na karmienie piersią może być wykorzystana także w przypadku zmniejszenia etatu.

Przepisy nie regulują jaki jest maksymalny okres korzystania z tych przerw. W przypadku kobiet, które decydują się karmić dziecko do czasu samo odstawienia, mogą korzystać nawet do 4 czy nawet 5 r.ż. pociechy. 

Zasiłek opiekuńczy na chore dziecko

W przypadku choroby dziecka, rodzic może skorzystać z zasiłku opiekuńczego. Lekarz wystawia zwolnienie lekarskie na opiekę nad nim, jeżeli nie ma w rodzinie innej osoby, która mogłaby zaopiekować się dzieckiem w czasie pracy rodziców. Za ten okres przysługuje 80% należnego wynagrodzenia. Wypłacany jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a nie przez pracodawcę. W przypadku zasiłku opiekuńczego nie funkcjonuje okres wyczekiwania, czyli czas który musiałby upłynąć od momentu rozpoczęcia pracy. 

Bez względu na ilość posiadanych dzieci, rodzice mogą skorzystać z 60 dni płatnego zasiłku opiekuńczego w roku kalendarzowym. Może wykorzystać ten okres także ojciec dziecka, jednak rodzice nie mogą robić tego jednocześnie. W przypadku dzieci powyżej 14 r.ż., czas ulega skróceniu do 14 dni w roku kalendarzowym. 

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko

W ściśle określonych sytuacjach dopuszczalne jest skorzystanie z płatnego zasiłku opiekuńczego na zdrowe dziecko do 8 r.ż..

Sytuacje te są określone w ustawie i należą do nich:

niespodziewane zamknięcie żłobka, przedszkola, szkoły

choroba niani, która została zatrudniona na podstawie umowy uaktualniającej lub osoby, która na co dzień zajmuje się dzieckiem, np. drugi rodzic