Pracownikowi samorządowemu może być przyznany dodatek specjalny. Ten składnik pensji jest fakultatywny (>patrz ramka). Przysługuje on okresowo wtedy, gdy pracownikowi zwiększono zakres obowiązków służbowych lub powierzono mu dodatkowe zadania. Dodatek o tej samej nazwie wypłaca się obligatoryjnie wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta). Co do zasady włodarz jest też pracownikiem samorządowym. Czy zatem można mu przyznać podwójny dodatek? Inaczej mówiąc: przyznać mu fakultatywny składnik za zwiększony zakres obowiązków? Chociaż przepisy tego wprost nie zakazują, to Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 kwietnia 2019 r. (sygn. akt II OSK 633/19) stwierdził, że wójtowi przysługuje tylko dodatek specjalny (obligatoryjny) na podstawie art. 36 ust. 3 ustawy o pracownikach samorządowych (u.p.s.). Nie można mu wypłacać tego dodatku (fakultatywnego) na mocy art. 36 ust. 5 u.p.s.
Czytaj także: Wójt nie otrzyma dodatku specjalnego
Uchwała rady gminy
Rada gminy w drodze uchwały przyznała wójtowi dodatek specjalny na podstawie dwóch przepisów u.p.s. W uzasadnieniu uchwały wskazano, że zgodnie z art. 36 ust. 5 u.p.s. pracownikowi samorządowemu z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań może być przyznany dodatek specjalny.
Wojewoda Pomorski stwierdził nieważność tego aktu. W swoim rozstrzygnięciu podał, że przyznanie przez radę gminy dwóch dodatków specjalnych, których łączna wysokość przekracza kwotę maksymalną przy założeniu zastosowania wskazanej w uchwale stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego stanowi wprost naruszenie § 6 rozporządzenia płacowego. Przepis ten określa bowiem minimalną i maksymalną kwotę dodatku specjalnego przysługującego osobom, o których mowa w art. 36 ust. 3 u.p.s. (tj. wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi miasta, staroście oraz marszałkowi województwa).
Gmina rozstrzygnięcie to zaskarżyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Ten oddalił skargę. W uzasadnieniu zaś wskazał, że w odniesieniu do podmiotów wskazanych w art. 36 ust. 3 u.p.s. ustawodawca uznaje ten dodatek za element obligatoryjny wynagrodzenia. Regulacja ta stanowi zatem wyraz w pełni uzasadnionego uznania, że pełnienie funkcji wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty oraz marszałka województwa z założenia wiąże się z permanentnym wykonywaniem zwiększonego zakresu zadań i obowiązków służbowych. Z kolei świadczenie, o którym mowa w art. 36 ust. 5 u.p.s., mające charakter fakultatywny, może być przewidziane jedynie za wykonanie dodatkowych zadań, poza stricte bieżącymi zadaniami służbowymi lub z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych. Jest to świadczenie o charakterze jednorazowym lub krótkookresowym, które może być ustalone dla wszystkich pracowników umownych, w tym zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych, kierowniczych stanowiskach urzędniczych, pomocniczych i obsługi.
