Jeżeli zatem spółka komunalna, której postanowiono powierzyć zadanie odprowadzania deszczówki, nie dysponuje jeszcze odpowiednią infrastrukturą w tym zakresie, to powinna w pierwszej kolejności uzyskać właściwy tytuł do tego majątku – umożliwiając sobie faktyczne świadczenie zleconej usługi. W tym celu, jeżeli infrastruktura deszczowa należy do gminy, naturalnym rozwiązaniem byłoby, aby gmina wniosła ją do spółki tytułem aportu (czyli jako wkład rzeczowy do spółki – w zamian za nowe udziały w kapitale zakładowym).
Nie zawsze jednak taka transakcja może być przeprowadzona „od ręki". Najczęściej potrzeba wcześniejszej inwentaryzacji wnoszonego majątku, a także ustalenia i uregulowania stanu prawnego jego składników. Wynika to stąd, że gmina może wnieść do spółki tylko taki wkład, który jest wystarczająco skonkretyzowany (tj. można dokładnie określić w dokumentacji aportowej, jaki właściwie majątek jest wnoszony), i do którego sama ma niebudzący wątpliwości tytuł prawny.
Czasowe udostępnianie majątku
Wymagana jest też uprzednia identyfikacja różnego rodzaju ograniczeń związanych między innymi z ochroną trwałości projektów realizowanych z dofinansowaniem ze środków Unii Europejskiej. Dlatego, na okres przejściowy – zanim dojdzie do aportu majątku do spółki komunalnej – warto rozważyć czasowe oddanie infrastruktury deszczowej spółce komunalnej do używania. Do podstawowych form takiego czasowego udostępnienia majątku należą najem, dzierżawa i podobne do nich umowy nienazwane, zawierane na zasadzie swobody umów.
Przypomnijmy, że różnica między najmem i dzierżawą sprowadza się do tego, że dzierżawa poza używaniem cudzej rzeczy, pozwala także na pobieranie z niej pożytków. Dlatego – z uwagi na gospodarcze przeznaczenie infrastruktury deszczowej – wariant dzierżawy lub podobnej umowy nienazwanej wydaje się najbardziej odpowiednią formą udostępnienia tego majątku. Umowa nienazwana pozwala dodatkowo „ominąć" pewne kontrowersje prawne związane z kwalifikacją pożytków z infrastruktury. Daje też możliwość odmiennego – od standardów dzierżawy – uregulowania niektórych kwestii.
Alternatywnie można byłoby rozpatrywać udostępnienie spółce majątku w formie użyczenia lub umowy nienazwanej, przyznającej prawo do nieodpłatnego używania infrastruktury, ale z prawem pobierania pożytków. Zważywszy jednak, że regułą przy gospodarowaniu mieniem komunalnym jest odpłatność, jak również ze względu na specyfikę wymienionych stosunków prawnych, o wiele częściej korzysta się z umów dzierżawy i umów nienazwanych, które kreują stosunki prawne najbardziej zbliżone do umowy dzierżawy.
Oczywiście wybór właściwej formy udostępnienia infrastruktury deszczowej jest uzależniony od indywidualnych uwarunkowań w danej gminie i od statusu prawnego udostępnianego majątku. Przykłady ograniczeń w tym zakresie zostaną omówione za tydzień, w kolejnym artykule z cyklu, pt: „Ograniczenia dotyczące udostępnienia infrastruktury deszczowej - ekwiwalentność, pomoc publiczna, środki UE".
