Urzędnicy dopilnują niesolidnego ojca

Czy coś zmieni się w sytuacji samotnej matki, która zarabia zbyt dużo, aby teraz dostawać zaliczki alimentacyjne, a w przyszłości także świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego? Czy ojcowie będą mogli być nieodpowiedzialni tylko dlatego, że matki ich dzieci dają sobie radę? – z takimi pytaniami zwróciła się do nas czytelniczka.

Rzeczywiście, w tej chwili gminy są zobowiązane do działań wobec dłużnika alimentacyjnego tylko wówczas, gdy wypłacają uprawnionym zaliczki alimentacyjne. Te zaś przysługują, jeśli dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 583 zł. Kwestię tę reguluje ustawa z 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (DzU nr 86, poz. 732).

Zwykle to matka składa wniosek o zaliczkę za pośrednictwem komornika prowadzącego egzekucję przeciwko ojcu dziecka. Komornik dołącza do wniosku zaświadczenie o bezskuteczności prowadzonego postępowania oraz o wysokości wyegzekwowanych alimentów.

Skompletowane dokumenty przekazuje do gminy, w której mieszka dziecko. Ta zaś przyznaje zaliczkę. Jeśli egzekucja alimentów okaże się bezskuteczna, to komornik informuje o tym gminę, w której mieszka dłużnik. Ta zaś podejmuje wobec niesolidnego rodzica działania takie, jak przeprowadzenie wywiadu środowiskowego, skierowanie do robót publicznych, w skrajnej sytuacji – odebranie prawa jazdy.

– Dziś matka nie ma podstawy, aby zwrócić się bezpośrednio do gminy o podjęcie działań wobec ojca, który nie łoży na dziecko. Może liczyć wyłącznie na skuteczność komornika i ewentualnie zgłosić do prokuratury zawiadomienie o przestępstwie uporczywego uchylania się od płacenia alimentów – zauważa Regina Politowicz, dyrektor wydziału w Urzędzie Miasta w Bydgoszczy.

Sytuacja zmieni się od października, kiedy to wejdzie w życie ustawa przewidująca powrót Funduszu Alimentacyjnego (z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, DzU nr 192, poz. 1378). Zgodnie z art. 3 ust. 1 tej ustawy, gdy egzekucja jest bezskuteczna, osoba uprawniona (czyli dziecko, a jeśli nie jest pełnoletnie, to jego matka) może złożyć do gminy, w której mieszka, wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego (niesolidnego rodzica).

Do wniosku trzeba będzie dołączyć zaświadczenie od komornika o bezskuteczności egzekucji, jej przyczynach i działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania alimentów. Jeśli zainteresowany tego nie zrobi, to gmina sama wystąpi do komornika o odpowiednie dokumenty. Po otrzymaniu wniosku urzędnik zwróci się o ściganie do gminy, w której mieszka dłużnik alimentacyjny.

– Zarówno wtedy, gdy uprawniony otrzyma świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego, jak i wtedy, gdy ich nie będzie pobierać, gmina będzie mogła podjąć działania przeciwko dłużnikowi. Jeśli dziecko dostanie świadczenia, to uczyni to z urzędu. Jeśli zaś nie, to uprawniony do alimentów będzie mógł wnioskować o ich rozpoczęcie przez gminę na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z 7 września 2007 r. – wyjaśnia Olgierd Podgórski z Departamentu Świadczeń Rodzinnych w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.

Jakie zatem działania podejmie gmina, w której mieszka dłużnik, po otrzymaniu takiego wniosku? Podobne jak obecnie.

Będzie musiała przeprowadzić wywiad alimentacyjny (bardziej zindywidualizowany niż teraz), aby ustalić, jaka jest sytuacja zawodowa, majątkowa i zdrowotna dłużnika. Pobierze od niego oświadczenie majątkowe. Może się także posiłkować wywiadem środowiskowym, jaki przeprowadzał już u dłużnika ośrodek pomocy społecznej (w ciągu ostatnich trzech miesięcy). Jeśli okaże się, że dłużnik alimentacyjny nie pracuje, to gmina może zobowiązać go do zarejestrowania się jako bezrobotny albo poszukujący pracy, a także zwrócić się do starosty o skierowanie go do robót publicznych. Jeśli dłużnik nie będzie chciał współpracować z gminą, to ryzykuje utratę prawa jazdy, a także odpowiedzialność karną za przestępstwo uporczywego uchylania się od alimentów (art. 209 § 1 k. k.).O wszystkich tych działaniach urzędnicy poinformują komornika oraz gminę, w której mieszka dziecko.

Dziecko (lub jego matka) będzie mogło także zwrócić się do gminy z prośbą o wszczęcie na jego rzecz powództwa przeciwko niesolidnemu rodzicowi.Warto też dodać, że według nowej ustawy oprócz postępowania komorniczego w odniesieniu do alimentów, urząd skarbowy będzie równolegle prowadzić postępowanie dotyczące świadczeń wypłaconych z Funduszu Alimentacyjnego.