Minister powinien wyjaśnić, kto jest podatnikiem

W gminach zamieszanie. Urzędnicy nie wiedzą, kto ma być zarejestrowanym podatnikiem: urząd miasta czy gmina. Niektóre zmuszane są do przerejestrowywania się

Publikacja: 02.09.2009 07:20

Grażyna Leśniak

Od początku tego roku w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu trwa pat. Działacze samorządowi nie mogą się doprosić, by Ministerstwo Finansów zajęło się problemem. A że problem jest, świadczą sygnały do naszej redakcji. Wynika z nich, że niektóre gminy w Polsce są zmuszane przez urzędy skarbowe lub inne instytucje do przerejestrowywania się na potrzeby podatku od towarów i usług (VAT).

– Całkiem niepotrzebnie – uspokajają eksperci prawa podatkowego. – Z punktu widzenia VAT nie ma znaczenia, czy podatnikiem będzie gmina czy urząd miasta. Ważne, by należny podatek został zapłacony.

[srodtytul]Kłopotliwy przepis...[/srodtytul]

– Jeszcze trochę i zaczną nas traktować jak przedsiębiorców – skarży się skarbnik jednej z gmin.

Źródłem problemów dla niego, a także innych samorządowców, jest art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Zgodnie z nim nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie zadań nałożonych przez odrębne przepisy prawa, dla których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Przepis ewidentnie jest niejasny i może budzić kłopoty interpretacyjne. A to dlatego, że regulacja wymienia zarówno organ, jak i urząd jako podatnika VAT.

Samorządowcy, z którymi rozmawialiśmy, nie mogą się pogodzić z tym, że przez fiskusa urzędy są traktowane jak osoby prawne, chociaż podobnie jak urzędy administracji centralnej mają status jednostek budżetowych. Mają kilka argumentów na wykazanie swoich racji. Przypominają, że gmina jako osoba prawna w obrocie gospodarczym występuje wyłącznie za pośrednictwem swoich jednostek organizacyjnych, podobnie jak Skarb Państwa, który działa przez swoje organy. Szczególną jednostką jest urząd, a zakres zadań gminy wykonywanych przez urząd zależy od jej wielkości, statutu i struktury.

– Zadania gminy mogą być zatem wykonywane przez jednostki budżetowe, zakłady budżetowe, spółki prawa handlowego, instytucje kultury i zakłady opieki zdrowotnej – wylicza skarbnik jednego z dużych miast w Polsce.

[srodtytul]... i jego stosowanie[/srodtytul]

Gmina to nie tylko urząd. Ten ostatni nie może prowadzić odrębnej ewidencji księgowej dotyczącej rozliczeń VAT dla osoby prawnej (gminy) i dla urzędu ją obsługującego. Nie może być też tak, żeby ta sama czynność wynikająca z zadań gminy podlegająca opodatkowaniu VAT w zależności od struktury organizacyjnej gminy raz była opodatkowana w gminie, a innym razem w jednostce budżetowej. Zamęt jest niebezpieczny zwłaszcza dla miast, które realizują różne projekty z wykorzystaniem środków Unii Europejskiej. Zajmują się tym nie tylko urzędy, ale także inne jednostki organizacyjne gmin (np. powiatowe urzędy pracy), które samodzielnie prowadzą rozliczenia z tytułu VAT z urzędem skarbowym. Zastanawiają się więc, kto w takich przypadkach powinien być adresatem faktury VAT.

[ramka] [b]Komentuje: Roman Namysłowski, doradca podatkowy w Ernst & Young [/b] Dla VAT nie jest istotne, czy podatnikiem będzie organ czy urząd. Ważne, aby rozwiązanie było spójne, a podatek zapłacony. Podatnikiem powinien być ten, kto podejmuje decyzję. Przepis jest nieszczęśliwy, bo wymienia zarówno organ, jak i urząd. Tymczasem wystarczyłoby go zmienić, aby uciąć spekulacje na ten temat. Pomocna byłaby nawet interpretacja ogólna ministra finansów, w której jednoznacznie powiedziałby, że zawsze gdy gmina podejmuje czynności za pośrednictwem urzędów obsługujących, takich jak burmistrz, prezydent i wójt, podatnikiem jest właśnie burmistrz, prezydent, wójt lub – w innym rozwiązaniu – gmina. To rozwiązałoby sytuację. Chaos bowiem niczemu dobremu nie służy.[/ramka]

[i]Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: [mail=g.lesniak@rp.pl]g.lesniak@rp.pl[/mail][/i]