Zestawienie obrotów i sald oraz storno

Z zasady podwójnego zapisu ze względu na bilansową metodę ujmowania majątku i źródeł jego pochodzenia wynikają następujące równości obrotów i sald wszystkich kont.

1. Suma sald początkowych debetowych jest równa sumie sald początkowych kredytowych.

2. Suma obrotów debetowych jest równa sumie obrotów kredytowych.

3. Suma sald końcowych debetowych jest równa sumie sald końcowych kredytowych.

Z powyższych równości wynikają poważne możliwości kontrolne poprawności zapisów księgowych przy pomocy zestawienia, które nosi nazwę zestawienia obrotów i sald. Zestawienie obrotów i sald inaczej nazywane bilansem surowym lub bilansem próbnym lub bilansem brutto umożliwia wykrycie błędów księgowych i rachunkowych, które naruszają zasadę podwójnego zapisu. Obejmuje ono wszystkie konta syntetyczne, ich salda początkowe, obroty debetowe i kredytowe, salda końcowe. W formie uproszczonej zestawienie obrotów i sald obejmuje obroty debetowe i kredytowe łącznie z saldem początkowym oraz salda końcowe. W praktyce sporządzane jest również zestawienie obrotów i sald kont analitycznych tzw. obrotówka – z równości kontrolnych analityki. Pełną i uproszczoną formę zestawienia obrotów i sald przedstawiono poniżej.

[b]Zobacz [link=http://www.rp.pl/galeria/406042,1,407074.html] pełną formę zestawienia obrotów i sald[/link][/b]

[b]Zobacz [link=http://www.rp.pl/galeria/406042,2,407074.html] uproszczoną formę zestawienia obrotów i sald [/link][/b]

Narastające od początku roku obrotowego obroty zestawienia obrotów i sald powinny być zgodne z narastającymi od początku roku obrotowego obrotami dziennika. Na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych sporządza się zestawienia sald wszystkich kont ksiąg pomocniczych, a na dzień inwentaryzacji zestawienia sald inwentaryzowanej grupy składników majątkowych.

Sporządzenie zestawienia obrotów i sald obejmuje następujące czynności.

1. Ustalenie obrotów debetowych i kredytowych na wszystkich kontach syntetycznych.

2. Wpisanie nazw kont oraz ich sald początkowych i obrotów do odpowiednich kolumn zestawienia.

3. Podsumowanie, ustalenie i uzgodnienie ogólnych sum sald początkowych oraz obrotów debetowych i kredytowych.

4. Obliczenie i wpisanie sald końcowych poszczególnych kont

5. Podsumowanie, ustalenie i uzgodnienie ogólnych sum sald końcowych debetowych i kredytowych.

[b]Za pomocą zestawienia obrotów i sald można wykryć pewne błędy i pomyłki. Błędy, które można wykryć za pomocą zestawienia obrotów i sald to np.: [/b]

- zaksięgowanie operacji gospodarczej tylko na jednym koncie,

- zaksięgowanie operacji na dwóch kontach ale po tych samych stronach,

- zaksięgowanie innej kwoty operacji gospodarczej na jednym koncie i innej na drugim koncie,

- błędne sumowanie obrotów na kontach.

[b] Zestawienie obrotów i sald nie wykryje następujących błędów: [/b]

- zaksięgowanie operacji dwukrotnie,

- nie zaksięgowanie operacji gospodarczej,

- zaksięgowanie operacji na niewłaściwych kontach,

- zaksięgowanie operacji po przeciwnych stronach konta niż należało,

- zaksięgowanie operacji w niewłaściwej kwocie.

Wykryte błędy mogą być poprawiane za pomocą korekty lub storna. Korekty stosuje się, gdy błąd ujawniono natychmiast po jego popełnieniu. Błędną treść lub kwotę przekreśla się wówczas poziomą linią czerwoną ale tak, aby był on czytelny. Obok przekreślenia podaje się datę i podpis osoby upoważnionej do korekty a następnie umieszcza się nad przekreśleniem zapis prawidłowy. W przypadku, gdy błąd wykryto w terminach późniejszych np. po sporządzeniu zestawienia obrotów i sald lub po inwentaryzacji poprawia się je za pomocą storna. Storno jest to sposób poprawiania błędów bez dokonywania skreśleń polegający na usunięciu wpływu błędnego zapisu na saldo końcowe lub jednocześnie na obroty i na saldo końcowe.

[ramka][b]Wyróżnia się dwie odmiany storna[/b]