Miejscowe sprawy lepiej rozwiązywać wspólnie

Niewykluczone, że Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego zgłosi projekt nowelizacji ustaw samorządowych w tej sprawie do Sejmu. Tadeusz Siemoniak, wiceminister w MSWiA, zapowiedział poparcie dla tego pomysłu.

Zarówno powiaty, jak i gminy wykonują zadania ochrony środowiska, porządku publicznego, transportu zbiorowego i inwestycji drogowych, a także gospodarki wodnej i z wielu innych dziedzin. Obowiązujące ustawy ustrojowe dopuszczają możliwość tworzenia związków jedynie na tym samym szczeblu (związki powiatów i związki międzygminne).

Ustawy dopuszczają natomiast współdziałanie obu typów jednostek samorządowych przy realizacji wspólnych celów w formie porozumienia. Konstrukcja ta, jak wskazuje doświadczenie, wykorzystywana jest do jednostkowych zadań i nie sprawdza się w przedsięwzięciach o charakterze strategicznym, obejmujących całokształt spraw związanych z daną dziedziną, np. komunikacją w gminie i powiecie.

Proponowana zmiana [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BEEE9F3449000A478AC236E04B162EC3?id=163433]ustawy o samorządzie gminnym[/link] i [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=7A3804E43CB58356A90E42C0D5A2E7CB?id=163434]ustawy o samorządzie powiatowym[/link] ma umożliwić tworzenie związków z uczestnictwem obu szczebli samorządów. Stwarza również możliwość zawierania przez gminy porozumień ze związkami międzygminnymi i gminno-powiatowymi.

[srodtytul]Czy nowy związek może uchwalać prawo[/srodtytul]

Jednocześnie samorządowcy chcą wyposażyć związek w możliwość wydawania aktów prawa miejscowego dotyczących przejętych przez związek zadań. W tej dziedzinie istnieją rozbieżności, czy związek, nie będący jednostką samorządu terytorialnego, uprawniony jest do wydawania aktów prawa miejscowego.

Nasuwa się wątpliwość, czy zmiana ta nie będzie sprzeczna z art. 94 konstytucji, który daje organom samorządu terytorialnego kompetencje do ustanawiania aktów prawa miejscowego. Ale w tej sprawie zaistniał już precedens w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę, która utożsamia związek z gminą, co powoduje, że regulaminy zaopatrzenia w wodę na obszarze działania związku uchwalane są przez jego zgromadzenie.

– Celowe jest, by w kompetencje te wyposażała związek ustawa ustrojowa, a nie przepisy szczególne – sugeruje Ryszard Grobelny, prezes ZMP i prezydent Poznania.

– Projekt nowelizacji jest już gotowy i został omówiony w zespole ds. ustrojowych KWRiST. Jest to wspólna inicjatywa Związku Miast Polskich i Związku Powiatów Polskich – powiedział Andrzej Porawski, dyrektor biura ZMP. Projekt zyskał też poparcie innych organizacji samorządowych, poza Związkiem Gmin Wiejskich.

[srodtytul]Z Komisji Wspólnej do Sejmu[/srodtytul]

– Unia Metropolii Polskich popiera możliwość powoływania związków gminno-powiatowych. Wydaje nam się, że brak takiej możliwości to zwykłe zaniedbanie legislacyjne. Chcę zwrócić też uwagę, że projekt nie koliduje z projektem tzw. ustawy metropolitalnej – powiedział „Rz” Paweł Adamowicz, prezes UMP i prezydent Gdańska.

Wiceminister Tomasz Siemoniak zaproponował zgłoszenie nowelizacji jako inicjatywy poselskiej z poparciem rządu.

– Jest to szybsza ścieżka legislacyjna niż zgłoszenie projektu rządowego. Organizacje zamierzają z niej skorzystać, zwłaszcza, że KWRiST wyposażono w inicjatywę ustawodawczą – dodał Andrzej Porawski.

Niewykluczone, że decyzja o skierowaniu nowelizacji do Sejmu może zapaść już na kwietniowym posiedzeniu KWRiST.

[ramka]

[b]Mariusz Poznański - wójt gminy Czerwonak, prezes Związku Gmin Wiejskich[/b]

Nie rozumiem istoty tego projektu, ponieważ obecne ustawodawstwo umożliwia współpracę gmin z powiatami. Propozycja ZMP dotyczy przede wszystkim małych gmin podmiejskich, które wchodząc do związku, zostaną zdominowane przez miasta na prawach powiatu. Boję się, że poprzez taki związek duże miasto wymusi na nas dodatkowe pieniądze na usługi czy inwestycje. Domyślam się, że chodzi o przerzucenie części kosztów na ościenne gminy. Tymczasem nas na to nie stać. Co możemy zrobić, jeśli związek usztywni nasze wydatki inwestycyjne, podczas gdy ustawa o finansach publicznych uzależnia je od wysokości wydatków bieżących? Presja na tworzenie związków na pewno będzie duża i jego dobrowolne powołanie stanie się fikcją.[/ramka]