Głosować czy się wyłączyć

Komisja rewizyjna rady gminy Mogilany miała wątpliwości, czy wybór przewodniczącego rady oraz jego zastępców był legalny. Wszyscy kandydaci ubiegający się o te stanowiska uczestniczyli bowiem w głosowaniu.

W świetle [b]orzeczenia NSA z 25 stycznia 2010 r. (II OSK 1865/09) powinni się z głosowania wyłączyć, gdyż dotyczy ono ich interesu prawnego, a także majątkowego.[/b] Wyłączenie takie następuje zgodnie z art. 25a [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2001/DU2001Nr142poz1591.asp]ustawy o samorządzie gminnym[/link] (dalej usg).

[srodtytul]Sądy o wyłączeniu radnych[/srodtytul]

– Takich wyroków jest więcej. Sprowadzają się do tezy, że radny powinien się wyłączyć z głosowania w każdej sprawie, która dotyczy jego osoby, niekoniecznie jego interesu prawnego – mówi „Rz” prof. Andrzej Szewc z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Wskazuje również przykłady takich orzeczeń. Kolejnym jest [b]wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 27 września 2007 r. (III SA/Po 607/07)[/b], w którym sąd odmówił radnemu prawa do udziału w głosowaniu nad uchwałą rady gminy mającą odmówić wyrażenia zgody na zwolnienie tego radnego z pracy.

Oczywiście są też wyroki prezentujące stanowisko przeciwne. Do takich zaliczyć należy [b]wyrok NSA w Warszawie z 26 listopada 2004 r. (IV SA 4929/03)[/b], w którym sąd stwierdził, że z faktu, iż projektowana droga ma zapewnić obsługę komunikacyjną m.in. działek należących do radnych, nie wynika dla nich obowiązek wyłączenia się z głosowania nad uchwałą.

[b]Wyrok NSA z 25 stycznia 2010 r. skrytykował wojewoda małopolski. [/b]

– Trudno się zgodzić z twierdzeniem sądu, że art. 19 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym stanowi podstawę do uznania interesu radnego w zostaniu przewodniczącym rady za interes prawny, ponieważ przesądza o biernym prawie wyborczym radnego danej rady gminy. Powołany przepis wskazuje, że bierne prawo wyborcze przysługuje każdemu radnemu. W konsekwencji, idąc za rozumowaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, wszyscy radni powinni się wyłączyć od udziału w takim głosowaniu.

[srodtytul]Interes majątkowy [/srodtytul]

Wojewoda nie zgodził się również z prezentowanym przez NSA stanowiskiem, że udział radnego w takim głosowaniu dotyczy jego interesu prawnego o charakterze majątkowym, ponieważ przewodniczący rady otrzymuje wyższą dietę. Wychodząc z takiego założenia, należałoby uchylać wszystkie uchwały w sprawie ustalenia wysokości diet radnych jako podjęte przez osoby, które w ustaleniu ich wysokości miały interes prawny o charakterze majątkowym.

Z kolei mec. Agnieszka Rzetecka-Gil, która w glosie do [b]wyroku WSA w Lublinie z 20 listopada 2007 r. (sygn. akt III SA/Lu 414/ 07[/b], „Przegląd Prawa Publicznego” z 2009 r. nr 1, s. 71) wskazała, że uchwały rady dotyczące wyborów wewnętrznych w radzie, związane z organizacją jej pracy, w których na daną funkcję wybrany może być wyłącznie radny, nie będą objęte dyspozycją art. 25a usg. Głosowanie radnego nie jest bowiem wyrazem jego interesu prawnego, lecz jest to „sytuacja organizacyjna”.

[ramka]

[b]Stefan Płażek - adiunkt w Katedrze Prawa Samorządowego UJ[/b]

Nie ze wszystkimi argumentami wojewody małopolskiego mogę się zgodzić. Ustawodawca nie dzieli uchwał rady gminy na organizacyjne, których podjęcie jest obowiązkowe, i pozostałe – fakultatywne. Zresztą nawet gdyby to czynił, nadal nie ma podstaw, aby tylko te drugie podlegały rygorom z art. 25a usg. Zwłaszcza że źródłem interesu prawnego mogą być przepisy wszelkich dziedzin prawa.

Wybór radnego na przewodniczącego polepsza jego status prawny, ponieważ zwiększa jego kompetencje. Przewodniczący otrzymuje również wyższą dietę, czyli wybór na to stanowisko wpływa na sytuację materialną radnego.

Argument, że radni powinni się wyłączyć z głosowania nad uchwałami w sprawie diet, jest nietrafny. Uchwały te ustalają bowiem ogólne zasady wypłaty, a nie świadczenia zróżnicowane indywidualnie.[/ramka]

Orzecznictwo Sądów i Trybunałów Zezwolenia Ustrój i Kompetencje Samorządu

Pozostało 86% artykułu