Podatkowa sytuacja gmin zmienia się jak w kalejdoskopie. Niedawno Trybunał Sprawiedliwości UE wypowiedział się o statusie samorządowych jednostek budżetowych na gruncie VAT (C-276/14). W poniedziałek zaś poszerzony skład Naczelnego Sądu Administracyjnego o sytuacji podatkowej samorządowego zakładu budżetowego. Wbrew dotychczasowemu stanowisku stwierdził, że nie można go uznać za odrębnego od gminy podatnika VAT.
Podjął uchwałę, w myśl której w świetle art. 15 ust. 1 i art. 86 ust. 1 ustawy o VAT gmina ma prawo do odliczenia podatku z faktur zakupowych związanych z prowadzeniem inwestycji, które zostały następnie przekazane do gminnego zakładu budżetowego. Pod warunkiem że realizuje on powierzone mu zadania własne tej gminy, a inwestycje są wykorzystywane do sprzedaży opodatkowanej VAT.
NSA uznał, że do podjęcia uchwały konieczne było przeanalizowanie statusu samorządowego zakładu budżetowego w kontekście wytycznych zawartych w ostatnim wyroku TSUE w sprawie gminy Wrocław. Konkretnie, czy w świetle tego orzeczenia zakład budżetowy można uznać za odrębnego podatnika VAT.
Ostatecznie NSA uznał, że nie. Jak zauważył sędzia NSA Roman Wiatrowski stopień wyodrębnienia zakładu budżetowego jest znaczny. Jednak nie jest wystarczający, by na gruncie VAT uznać go za odrębnego od gminy podatnika VAT. O braku dostatecznej samodzielności świadczy – zdaniem sądu – m.in. to, że zakłady budżetowe nie dysponują własnym majątkiem i nie ponoszą własnego ryzyka. Ponadto działają w imieniu i na rachunek jednostki, która je utworzyła i która ponosi za nie odpowiedzialność.
NSA uznał, że podatnikiem VAT jest tylko gmina i to ona ma prawo do odliczenia VAT.
