Na co mogą liczyć powodzianie

Przełom lipca i czerwca to następujące po sobie fale obfitych opadów. Ich skutkiem są zniszczenia w wielu gminach i miejscowościach położonych w południowych województwach Polski. Rząd obiecuje pomoc zarówno dla gmin, jak i indywidualną – dla mieszkańców. Dla tych ostatnich ma ona przybrać różną postać, przede wszystkim jednorazowych, bezzwrotnych zasiłków celowych dla gospodarstw domowych. Mają być one wypłacane w kwocie do 6 tys. zł, ale w uzasadnionych przypadkach mogą być i wyższe. Rząd obiecuje również pomoc dla gmin. Zanim jednak ona ruszy, trzeba oszacować straty. A to wszystko trwa. Warto więc się zastanowić, jak poszkodowani mieszkańcy i samorządy mogą pomóc sami sobie.

[srodtytul]Kredyty na odbudowę...[/srodtytul]

Jedną z takich form są kredyty bankowe udzielane na podstawie[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=21DFF92AC68A060278FACC1CE8D01459?id=79012] ustawy z 8 lipca 1999 r. (DzU nr 62, poz. 690 ze zm.)[/link]. Reguluje ona zasady stosowania dopłat do oprocentowania kredytów udzielanych przez banki na usuwanie skutków powodzi, ale nie tylko. Jej przepisy stosuje się również odpowiednio do zniszczeń spowodowanych przez inne zdarzenia przyrodnicze, takie jak osuwiska ziemne czy huragany.

Dopłaty do oprocentowania kredytów udzielanych przez banki przysługują właścicielom lub zarządcom budynków mieszkalnych, mieszkań oraz infrastruktury technicznej towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu (drogi wewnętrzne, przyłącza i sieci wodociągowe i kanalizacyjne, ciepłownicze, elektroenergetyczne i telekomunikacyjne). Udziela je Bank Gospodarstwa Krajowego, ale tylko do kredytów, których udzielił sam oraz tych udzielonych przez banki, które z BGK zawarły stosowne umowy.

Ustawa określa również maksymalną wysokość kredytu, którego oprocentowanie może być objęte dopłatą. Pierwsze to przyznawane do wysokości odpowiadającej 20-krotności najniższego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w miesiącu złożenia wniosku o jego udzielenie. Drugie w wysokości do 100 proc. kosztów remontu lub odtworzenia budynku, mieszkania czy infrastruktury.

Kredytu są udzielane na maksymalnie dziesięć lat, z możliwością odroczenia na dwa lata spłaty kapitału.

[srodtytul]... i dla producentów rolnych[/srodtytul]

Rolnicy, których plony i gospodarstwa zostały zniszczone na skutek powodzi, mogą przede wszystkim liczyć na odszkodowania z tytułu obowiązkowych ubezpieczeń upraw i zwierząt od ryzyka wystąpienia zdarzeń losowych w rolnictwie. Jakie to zdarzenia? Mówi o tym art. 3 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=E0AB2DDFBCE5ABB4643994670BE424E2?id=178734]ustawy z 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (DzU nr 150, poz. 1249 ze zm.)[/link]. Oprócz powodzi, huraganu czy zniszczeń spowodowanych przez ziemne osuwiska przepis ten wymienia również ulewne deszcze, susze czy przymrozki.

Ubezpieczenie to niejedyna forma pomocy, na jaką mogą liczyć rolnicy przy usuwaniu powodziowych zniszczeń. Dodatkowo mogą oni liczyć także na pomoc finansową udzielaną przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Zgodnie z § 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B0B8A995F463F2D4E22A065F20DD1AA6?id=300398]rozporządzenia z 22 stycznia 2009 r. w sprawie realizacji niektórych zadań ARiMR (DzU nr 22, poz. 121 ze zm.) [/link]agencja udziela pomocy na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych, w których wystąpiły szkody w wyniku suszy, gradu, deszczu nawalnego i inne spowodowane przez zjawiska przyrodnicze i atmosferyczne. [b]Podstawową formą pomocy świadczoną przez ARiMR są dopłaty udzielane na odtworzenie środków trwałych oraz na uruchomienie produkcji. Może ona przybrać również formę udzielenia gwarancji lub poręczeń w spłacie kredytów bankowych zaciągniętych na sfinansowanie tych zadań.[/b]

[srodtytul]Wyjątkowo ulga podatkowa[/srodtytul]

Pomoc w usuwaniu skutków powodzi w rolnictwie może być także realizowana w formie umorzenia należności Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na wniosek zainteresowanego umotywowany jego ważnym interesem. Możliwe jest również zastosowanie przez gminę ulg w podatku rolnym. Zgodnie bowiem z art. 13c ustawy o podatku rolnym w razie wystąpienia klęski żywiołowej, która spowodowała istotne szkody w budynkach, płodach rolnych czy inwentarzu żywym lub martwym, podatnikom przyznaje się – na ich wniosek – ulgę w podatku rolnym polegającą na zaniechaniu jego ustalania albo poboru w całości lub w części. Przy przyznawaniu ulgi [b]wójt bierze pod uwagę wysokość otrzymanego przez rolnika odszkodowania z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia rolniczego.[/b]

Ulgę przyznaje się za ten rok podatkowy, w którym klęska miała miejsce. Jeżeli klęska miała miejsce po zapłaceniu podatku za dany rok, ulgę stosuje się w następnym roku podatkowym.

[srodtytul]Gmina pomoże gminie[/srodtytul]

Kolejną formą pomocy, na jaką mogą liczyć dotknięte tegoroczną powodzią tereny, jest udzielana przez samorządy, na których terenach ona nie wystąpiła. Może ona przybrać np. formę dotacji celowych. Zezwala na to art. 175 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym z budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być udzielona pomoc finansowa innym jednostkom samorządu terytorialnego w formie dotacji celowych albo pomoc rzeczowa. Na jakie zadania pomoc finansowa może być udzielona? W zasadzie na wszystkie związane z odbudową zniszczonej infrastruktury, czyli np. na drogi publiczne, remonty szpitali czy szkół. Jeżeli chodzi natomiast o pomoc rzeczową, to może polegać ona na przekazaniu m.in. sprzętu niezbędnego do usuwania zniszczeń.

Ustawa stawia jeden warunek udzielenia pomocy, aby jej przekazanie odbyło się na podstawie umowy. Należy w niej oznaczyć przeznaczenie dotacji lub pomocy rzeczowej oraz rozliczenie związanych z tym środków. [b]Ustawa nie przesądza o innych postanowieniach umowy, m.in. o tym, czy pomoc ma mieć charakter zwrotny czy bezzwrotny.[/b] Należy jednak przyjąć, że w odniesieniu do udzielania dotacji mają zastosowanie przepisy ogólne dotyczące ich rozliczenia i zwrotu dotacji niewykorzystanych.

[ramka][b]Uwaga [/b]

Na podstawie przepisów ustawy z 8 lipca 1999 r. gminy mogą uzyskać dopłatę do kredytów z przeznaczeniem na zakup lub budowę mieszkań komunalnych dla osób, które mieszkanie lub dom straciły i nie mają możliwości ich odbudowy ze środków własnych.[/ramka]