Nie każdy przedsiębiorca może myśleć o wynajmie lokalu od gminy

Jednym z takich przepisów jest art. 24f ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BAFF7A14E192179AB9132FE14BD53285?id=163433]ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.[/link], dalej usg). Zabrania on radnym prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat.

Ustęp 1a omawianego artykułu stanowi natomiast, że w sytuacji, w której przedsiębiorca przed objęciem mandatu radnego prowadziłby działalność gospodarczą na mieniu komunalnym, to jest obowiązany do zaprzestania jej wykonywania w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia ślubowania.

Złamanie zakazu z art. 24f ust. 1, jak również niedopełnienie nakazu wynikającego z art. 24f ust. 1a usg, jest podstawą do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego w trybie art. 190 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=7A3BE92B442241A8F27E8B773E4EFB1A?id=170645]ustawy z 16 lipca 1998 r. – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (tekst jedn. DzU z 2003 r. nr 159, poz. 1547 ze zm.)[/link].

Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że ustanowiony w art. 24f ust. 1 usg zakaz prowadzenia działalności gospodarczej nie stanowi ani ograniczenia praw i wolności, ani przejawu dyskryminacji w życiu publicznym i gospodarczym.

Jak podkreślił [b]NSA w wyroku z 18 maja 2010 r.[/b], jest gwarancją realizacji rzetelności władzy publicznej, której sprawowanie nie może dawać możliwości do wykorzystywania mienia publicznego do prowadzenia działalności gospodarczej (II OSK 396/10).

[srodtytul]Nie tylko 100 proc. własność[/srodtytul]

Mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw. Z porównania treści art. 43 usg, który pojęcie mienia komunalnego definiuje, z treścią jej art. 24f ust. 1 wynika, że zakaz w tym ostatnim przepisie odnosi się do prowadzenia przez radnego działalności gospodarczej jedynie z wykorzystaniem mienia samej bezpośrednio gminy.

Art. 24f ust. 1 usg nie określa wymiaru mienia komunalnego, z którego korzystanie przy wykonywaniu działalności gospodarczej powoduje wygaśnięcie mandatu radnego.

Do takich wniosków doszedł m.in. Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrujący sprawę dopuszczalności prowadzenia przez radnego działalności gospodarczej w pomieszczeniach będących częściami wspólnymi wspólnoty mieszkaniowej, w której gmina posiadała udziały.

Sąd w wyroku z 5 grudnia 2006 r. stwierdził, że mienie pozostające we współwłasności gminy należy do mienia komunalnego, z którego korzystanie w celu prowadzenia działalności gospodarczej wyczerpuje znamiona „korzystania z mienia komunalnego gminy”, o którym mowa w art. 24f ust. 1 usg (II OSK 1263/06).

[ramka][b]Przykład[/b]

Radny gminy Lewandów jest właścicielem lokalu we wspólnocie mieszkaniowej, w której gmina posiadała 60 proc. udziałów. W lokalu tym prowadził działalność gospodarczą. Po jakimś czasie wystąpił do wspólnoty o dzierżawę części korytarza (nieruchomość wspólna wspólnoty).

Po zawarciu umowy dokonał przebudowy lokalu i korytarza w taki sposób, że swoją działalność gospodarczą prowadził nie tylko we własnym lokalu, ale również z wykorzystaniem dzierżawionego korytarza. Ponieważ pozostawał on współwłasnością członków wspólnoty, a tym samym gminy, to radny naruszył zakaz zawarty w art. 24f ust. 1 i stracił mandat.[/ramka]

[srodtytul]Więcej niż posiadanie[/srodtytul]

Przepis 24f ust. 1 usg zabrania radnemu korzystać z mienia komunalnego gminy do prowadzenia działalności gospodarczej. Jak należy rozumieć pojęcie „z wykorzystaniem”? Jest to z pewnością pojęcie szersze niż posiadanie cudzej rzeczy lub prawa. Nawet bowiem w sytuacji, w której mienie komunalne nie znajduje się w posiadaniu radnego, lecz ten korzysta z niego w swej działalności gospodarczej, to narusza ustawę.

Potwierdza to [b]wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 października 2009 r[/b]., w którym sąd stwierdził, że jeżeli radny prowadzi działalność gospodarczą w budynku posadowionym na gruncie stanowiącym własność gminy, oznacza to, że radny ten prowadzi działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia komunalnego.

Fakt, że skarżący nie jest już stroną umowy dzierżawy tej nieruchomości, nie ma żadnego znaczenia prawnego z punktu widzenia własności tej nieruchomości. Jej właścicielem nadal jest gmina, umowa dzierżawy nie prowadzi bowiem do pozbawienia prawa własności ani jego ograniczenia (II OSK 1080/09).